Uzman diyetisyen olma yolunda akamedik yaşamıma Eskişehir Osmangazi üniversitesi Tıp Fakültesinde Tıp Tarihi ve Etik  anabilim dalında devam etmekteyim. Yaptığım çalışmalar arasında önemli bir bilim adamımız olan Gazi Hoca da bulunmaktadır. Siz değerli okuyucularımla da Gazi Hoca’nın tıbba katkılarını paylaşmak istedim. Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil beyin ve sinir cerrahisi bilimine büyük katkılar sağlamış bir bilim insanıdır. İlk ismi Mahmut’dur.  Mikrocerrahi alanında geliştirdiği yöntemler ve icat ettiği aletler ile yüzbinlerce hastanın hayatına dokunmuş bu bağlamda Dünya’ya kendini ispatlamış bir tıp doktorudur.  İlk ve ortaöğrenimini Türkiye’de tamamladıktan sonra yurtdışında eğitim almış, birçok üniversitede çalışmıştır. 

Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil’in İlk ve Orta öğrenimi

Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil 6 Temmuz 1925 Diyarbakır Lice doğumludur.  Babası Asım Beyefendi 1924 senesinde bu ilçeye kaymakam vazifesiyle atandığı için Gazi Hoca da burada dünyaya gelmiştir. 1928 senesinde Asım Beyefendi’nin tayini sebebiyle aile Ankara’ya taşınmıştır. Gazi Yaşargil önce Ankara Maarif Kolejini bitirmiş devamında ise Ankara Atatürk Lisesinden mezun olmuştur. 1944 yılında Türkiye’den ayrılarak  Almanya’ya gitmiştir.

Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil’in Yükseköğrenimi

1944 senesinde Almanya  Jena Thüringen Friedrich Schiller üniversitesi’nde tıp öğrenimine başlamıştır. 1945 yılında Almanya’dan ayrılmış, İsviçre Basel üniversitesinde tıp öğrenimine devam etmiştir. 1950 senesinde İsviçre Basel üniversitesinde nöropsikiyatri, genel cerrahi, dahiliye asistanlığı yapmış ve doktora eğitimine başlamıştır. 1953’de Zürih’de, Prof. Dr. Hugo Krayenbühl ile birlikte beyin cerrahisi çalışmaya başladı. 1953 ve 1964 yılları arasında  beyin damarları ve anjiyografi üzerine yoğun çalışmalar yapmıştır.

Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil’in Akademik Yaşamı ve Tıbba Katkıları

Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil 1965’de yardımcı profesör olmuştur. ABD’de 1965-1967 yılları arasında Vermont üniversitesinde nöroşirürji bölümünde Prof.Dr. Peardon Donaghy ile beraber çalışmıştır. çalışmaları daha çok mikrovasküler alana yöneliktir. 1967 senesinde tekrar Zürih’e dönen Yaşargil cerrahi mikroskop kullanarak ilk beyin bypass ameliyatını yapmıştır. Bu çalışmaları ile kendinden söz ettirmeye başlamış ve tanınan biri olmuştur. 1973 senesinde profesör unvanı almıştır. Zürih üniversitesi nöroşirürji bölümü başkanı olmuştur. 1992 senesine dek Zürih üniversitesinde klinik şefliği görevini yerine getirmiştir. Zürih üniversitesinden 1993 yılında emekli olmuştur. Prof. Dr. M. Gazi Yaşargil emekli olduktan sonra ABD Arkansas’da Tıp Bilimleri üniversitesinde görev alarak, meslek hayatına, tıp bilimine hizmete devam etmiştir. 2013 senesinde Türkiye’ye dönüş yapan Gazi Hoca, 2014 yılında İstanbul’da bir vakıf üniversitesi olan Yeditepe üniversitesinin akademik kadrosuna katılmıştır. 

Prof. Dr. John M. Tew’in Gazi Hoca ile ilgili söylediği cümleler : 

"Var olan makrocerrahi teknikleriyle tatmin olmayan ve Dongahy ve Krayenbühl gibi meslektaşları tarafından teşvik edilen M.Gazi Yaşargil anjiyografi gibi yeni gelişen teknolojilerden ustalıkla yararlanıp, bu teknikleri daha da ilerleterek mikrocerrahiyi geliştirdi. Mikrocerrahi tekniklerinin önünü açabilmek için, kayan mikroskop, ayarlanabilir otomatik ekartör, mikrocerrahi aletleri ve ergonomik anevrizma klip ve aplikatörleri gibi yeni aletler yarattı. Yaşargil serebrovasküler nöroşirurjide kullanılmak üzere geliştirdiği dahice mikrocerrahi teknikler sayesinde, daha önce inoperabl sayılan hastaların sonlanımını köklü bir biçimde değiştirmiştir...  Belki de Yaşargil'in nöroşirürjiye en büyük katkısı, subaraknoid aralıkta yürütülen cerrahi işlemler üzerine ayrıntılı çalışmalarıdır. İntrakraniyal işlemlerin çoğunun, pia ve araknoid bütünlüğü bozulmaksızın kansız ve travmatik olmayan bir biçimde subaraknoid aralıkta gerçekleştirilebileceğini göstermiştir. Bazal sistemlerin, beyin damarlarının, intrakraniyal anevrizmaların, arteriyovenöz malformasyonların ve merkezi sinir sistemi tümörlerinin mikroşirürjik anatomisiyle ilgili dört ciltlik bir seride yayımlanan bu teknikler ve sonuçları bugünün ve geleceğin nöroşirürjiyenlerine bir insanın kendisini konusuna adaması ve muazzam maharetiyle, geçmişte inoperabl sayılan sorunları olan yüz binlerce hastanın kaderinin nasıl değişebileceğini göstermektedir. Gazi Yaşargil'in yüzyılın bu yarısında nöroşirürji eğitimine yaptığı katkı, hastalarımızın beklentilerini gelecek milenyuma taşımalarını sağlayacaktır’’
Gazi Hoca 2005 yılında TBMM Milli Egemenlik Onur ödülüne layık bulunmuştur. Kendisiyle yapılmış olan röportajda çalışmalarına devam etmek istediğini öğreniyoruz. Bu yazımı yazarken John Tew’in ‘’Nöroşirurjiye Göre Yüzyılın Adamı : Gazi Yaşargil’’ isimli eserinden faydalandım.