özellikle kültürün düşüş gösterdiği toplumlarda doğruyu anlatmak yeterli olmuyor; temsil etmek de gerekiyor. Temsilin toplum gözünde okunması ise hiza önderliği ile (liderlik ile) oluyor. Köyde hiza önderi öğretmendir, muhtardır ya da caminin imamıdır. Şehre geldiğimizde ise hiza önderi olarak belediye başkanı, vali, önemli sivil toplum kuruluşları ile meslek odalarının başkanları kabul edilir. Hiç kuşkusuz; kentte hiza önderi olanlar bundan ibaret değil; ama bu kuruluşların başkanları, bu niteliği daha fazla yansıtma kapasitesine sahiptirler.

Bu kişilerin özellikleri, toplumun bir davranış modeli geliştirmesinde etkili olur. Bu nedenle hiza önderleri, bir anlamda toplumun gelecek tasarımı açısından yönlendirici ve ivmelendirici rol oynarlar. Despot bir yöneticinin yol gösterdiği bir beldede ya kul sayısı artar ya da despot olma heveslisi… Bu nedenle –ünlü özdeyişe benzeterek– “hiza önderi olan yöneticini söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim”, desek yanlış olmaz.

Bir şehrin hiza önderi, orada yaşayan insanları yeni ve farklı bir gelecek için teşvik eder. Ama bunu yaparken pozitif bir ruhun sahip olduğu yaklaşımı kullanır. örneğin hiza önderi, o kentteki insanların yaşam sevinçlerinin artmasına katkı yapar. Gerginlikler ve düşmanlıklar yerine saygı ve sevginin artmasını özendirir.

Despotik özelliklere sahip bir hiza önderinin genişlettiği ruhsal iklim baskı, zorlama ve hatta zulüm içerir. Halbuki örnek niteliklere sahip hiza önderi vizyon, program ve projelerinin uygulanmasında uzlaşma ve ortak paydayı göz önünde tutar. Fikirlerini ve faaliyetlerini bu temel yaygınlaştırmaya çalışır.

İnsanlar, Makamlar

İnsanlar, makamla onur kazanmazlar. O makam, onların üstün çalışmaları ile yükselir ya da erdemsizlikleri ile alçalır. Bir hiza önderi de –sosyal pozisyonu ne olursa olsun– bir makam sahibidir. O, bu makama ilişkin görev ve sorumluluklarını yerine getirirken, dürüstlüğü elden bırakmaz. Dürüstlük, onun karakterinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Günümüzde toplumun pek çok alanında değerlendirmelerin rant ve çıkar hesapları üzerine yapıldığını görüyoruz. Bu tür davranışlar, toplam olarak toplumun yozlaşma düzeyini yükseltiyor. Bu nedenle bir gelecek tasarımına doğru toplumu yönlendiren hiza önderinin, yaşamının tüm alanlarında yaptığı değerlendirmelerin liyakat esasına uygun olması gerekir. örneğin başka kişilerin değerlendirilmesinde hiza önderinin kendi egosundan daha ziyade, insanların bilgi, deneyim, birikim ve yetkinliklerine özen göstermesi gerekir. Bu süreçte asla gözden kaçmaması gereken nokta ise “toplumsal iyi olmak” zorundadır.

Bireyin öne çıkışı

20’nci yüzyılın son çeyreği ile birlikte bireyin daha fazla önce çıktığı bir süreci yaşamaya başladık. Bireyin hak ve özgürlükleri adına başlatılan girişimler, ne yazık ki bir başka uca savrularak bir bencillik manzumesi haline dönüştü. Hâlbuki birey olmak ve toplumsal iyi dengelendiğinde; toplumların ekonomik, sosyal, kültürel ve duygusal bir geleceğe uzanması mümkündür. Bu nedenle hiza önderinin kendi davranışlarında, bencillik ve rant beklentisi içinde olmaması önemlidir.

Pek çok iş var ki; heyecanla başlar ve ümitsizlikle yarıda bırakırız. Bir projeyi planlarken, onu sürdürülebilir kılmak ve doğru zamanda bitirebilmek önemli bir yetkinliktir. Bu nedenle hiza önderliğinin şartlarından birisi, başlanan işi sürdürmek ve bitirmek için gerekli çabayı göstermek, sorunların aşılmasında azimli ve özendirici olmak... ülkemizin her yaşam noktasının olduğu gibi; şehrimizin de azimli, kararlı, erdemli ve vizyoner hiza önderlerine ihtiyacı var. Mevcut olanların da iyi değerlendirilmesi ve korunması gerekiyor. Ama liderin de sürekli ve sürdürülebilir tarzda gelişmesi gereğini gözden kaçırmadan…