7-Ahmet URFALI (DOLUNAY)

7-Ahmet URFALI (DOLUNAY)

"Eskişehir iç turizm açısından başarılı bir görüntü sergiliyor" Doç. Dr. Rıdvan Kozak ile bir söyleşi gerçekleştirdik.

 


 


      Türkiye ekonomisinde turizmin yeri ve önemi nedir, neler önerirsiniz?


 


       Hiç kuşkusuz dünyada en hızlı gelişme gösteren sektörlerden biri turizmdir. Hem bölgesel hem de ulusal kalkınma açısından bizim en önemli sektörlerimiz arasında yer alıyor. Turizm sektörü doğrudan ya da dolaylı olarak yaklaşık 55 sektörle etkileşim halindedir. Bu nedenle Türkiye ekonomisi üzerindeki etkisi küçümsenmeyecek orandadır. Turizm gelirlerinin ihracat gelirlerine oranı, sıkıntılı geçen 2016 yılı hariç yaklaşık %20 civarında, GSMH içinde payı da yaklaşık yüzde 4 civarlarındadır. Yaklaşık 10 kişiden biri de turizm sektöründe çalışmaktadır. Ancak ne vaki diplomalı çalışanların turizm istihdamı içindeki payı çok düşüktür. Bunun çözümü ise turizm meslek kanunun çıkarılması gerekir. Nasıl avukat olmak için hukuk okumak gerekiyorsa, turizmde meslek tanımlarının yapılmasını gerektiğini ve diplomanın karşılığı olması gerektiğini düşünüyorum.  Bu konuda TİYADER isimli merkezi Eskişehir de olan derneğin çalışmalarından faydalanılmasını öneriyorum.


 


   Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, sürdürülebilir ve gelir odaklı bir modele geçileceğini söylüyor, bu konuda neler söylemek istersiniz?


 


     Sayın Bakan, Türkiye’nin 2023 Turizm Stratejisini tanıttığı toplantıda, 2023 turizm hedefinin, 81 ile yayarak 75 milyon turist 65 milyar dolar gelir olduğunu söyledi. Gerçekten Türkiye, tarihi, kültürel, sanatsal, gastronomi ve arkeolojik derlerler bakımından eşsiz bir ülke olmasına rağmen turizm gelirleri bakımından iyi yerlerde değildir.  Türkiye sürekli dış ticaret açığı veren ve bu açığı kapatmak için de turizm gelirlerine ihtiyaç duyan bir ülke konumundadır. öyleyse bu avantajını kullanmalıdır. Bu çerçevede, 2020 yılında Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı ile birlikte tanıtım bütçesinin 180 milyon Dolara taşınacak olması iyi bir adımdır. Ancak bütçenin harcanmasında gelişen teknolojiye bağlı olarak bulunulması gereken mecralar iyi analiz edilmelidir. örneğin hedef, dünya gençliğine Türkiye’yi tanıtmaksa, internet ve mobil uygulamalar üzerine yoğunlaşan reklamlar daha etkili olacaktır.


 


Dünya ve Avrupa Turizm Liginde neredeyiz?


 


      ülkelere göre gelen turist sayısı bakımından dünya sırlamasında 6 sırada yer alırken, turizm gelirleri bakımından 14 sırada bulunmaktayız. Gerek gelir gerekse turist sayısı bakımından ilk üç sırayı alan ülkeler yıllardır değişmemektedir. Bunlar Fransa, A.B.D. ve İspanyadır. Bu tablodan çıkan sonuç şudur. çok turist ağırlıyoruz, yediriyoruz, içiriyoruz ancak ortalamanın altında bir kazanç elde ediyoruz. Türkiye’nin hedefi gelir açısından da ilk 10’un altında yer almak olmalıdır. Bunu başarmak yoğun rekabetin yaşandığı bir dünyada bir takım özel çabalar ve yeni politikalar gerektirir. Dünyada tatil anlayışı değişim göstermektedir. Kısa süreli, parçalı ve farklı yerler görmek ve farklı şeyler deneyimlemek isteyen bir turizm anlayışı söz konusudur. Tüm şehirler ve destinasyonlar turisti de içine katacak, sanattan dansa ve gastronomiye kadar bir takım eşsiz yerel deneyimler geliştirmelidir. Turistlerin zorunlu harcamaları dışındaki ihtiyari harcama dediğimiz, günlük yaklaşık 15 dolar dediğimiz harcamaları arttıracak bir takım çabalar da gereklidir. Her bir yer sahip olduğu değerleri, coğrafi işaretli ürünlerini çoğaltmalı ve turiste sunmalıdır.


 


Turizmin bu günkü görüntüsü nedir özetler misiniz?


 


     Bir önceki yıla göre yüzde 8’lik bir artış ile yurt dışında ikamet eden Türk vatandaşları dâhil 45.6 milyon turiste ev sahipliği yaptığımızı düşünürsek 2018 yılının iyi bir yıl olduğunu söyleyebiliriz. Döviz kazancımızda da yüzde 12’lik bir artış söz konusudur. Ancak kişi başı harcamada bir gerileme dikkati çekiyor. 2017 yılında 681 dolar olan harcama 647 dolara gerilemiştir. Bu yılın 6 aylık rakamlarına bakıldığında ise memnuniyet verici bir tablo ile karşılaşıyoruz. Geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.8’lik bir artış ve ortalama harcamalar 649 dolar. Ancak uzun yıllardır hâkim turizm türü deniz kum güneş anlayışı ile bu rakamların daha yukarılara çekilemeyeceği açıktır. Oysa Türkiye Termal kaynak zenginliği açısından dünyada 7. Sıradadır. Türkiye genelinde 40 ilimizde faydalı termal sular mevcuttur. Şifa özelikleri ve iyi bir tanıtımla yaşlanan Avrupalıları bu potansiyele çekebilir.


Türkiye akredite olmuş hastaneleriyle ve seyahat acentaları ile sağlık turizmi açısından muazzam bir atılım içindedir. Gelecek birkaç yıl içinde özellikle bu turizm türünden muazzam gelir elde edeceğini düşünüyorum.


 


    Türkiye hedeflediği 70 milyon turist ve daha fazla geceleme için gerek tesisleriyle gerekse altyapısıyla hazır mı?


 


      özellikle genç İşsizlik oranlarında sıkıntı yaşayan Türkiye’nin,  istihdamını daha yukarılara taşıması için turizmde yaptığı atakların kuşkusuz meyvesini toplayacaktır.  Bu gün için sigortalı olarak 1 milyonun biraz üzerindeki çalışan sayısı söz konusudur. 70 milyon turist hedefini yakalamak demek daha fazla istihdam,  tesis açısından bakarsanız da, bu gün için 1.3 milyon civarında olan yatak sayısının, ikiye katlanması demektir. Bu durum yeni yatırımların önünün açılmasını gerektirecektir.


     Bu günkü görüntüsüyle 2634 Sayılı Turizm Teşvik Kanunu,  tesislerin yatak sayısı yönünden değil fonksiyonları açısından iyileşmesini teşvik eder bir görüntü sergilemektedir. Yeni yatırımlarla birlikte çalışanların niteliği açısından turizm diplomalıların sektörde kalması özendirilmelidir.   


 


       Hedeflere yönelik olarak alternatif veya özel ilgi turizmi için neler söylersiniz?


 


       Kültürel ve tarihsel yozlaşmaya karşı direnci, çevre ile bütünleşmeyi ifade eden alternatif turizmi pek çok isimle ifade etmek mümkündür. Alternatif turizmde ve  boş zaman faaliyetlerinin ve rekreasyonel etkinliklerin, bireylerin ya da grupların özel ilgi alanlarına yönelik olarak planlanması ve geliştirilmesi sonucunda oluşan özel ilgi turizminde bireysel tüketim ön planda olduğu için turist daha fazla ödeme yapmaya razıdır. Burada üzerinde durmak istediğim için saymam gerekirse sağlık turizmi, inanç turizmi ve kongre turizmi alternatif turizm türleri arasındadır.


Dünya’da sağlık giderlerinin artması, bazı tedavilerin bazı ülkelerde yapılamıyor olması, ulaşımın daha kolay hale gelmesi  sağlık sorunlarının çözümünü sınırların dışına taşımıştır. Tabi Dünya’da küresel rekabetin hemen her sektörde aralıksız devam ettiği bir gündemde sağlık sektöründe de durum hiç farklı değildir. Türkiye’de son dönemde ağırlık kazanmaya başlayan ve dünyada da son 20 yıldır yaygınlık kazanan sağlık turizmi konusunda ülkemizde bu sektörde ciddi bir oyuncu konumuna gelmiştir. Son yıllarda, gelişmiş ülkelerdeki nitelikli sağlık hizmetleriyle rekabet edebilecek düzeyde sağlık hizmetleri sunması, ayrıca, coğrafi konumu, nitelikli ve eğitimli insan gücüne sahip olması sağlık turizminde Türkiye’nin önemli avantajları arasındadır.


 


 


   Turizmle ilişkili olarak daha başka nasıl döviz getirici adımlar atılabilir?


 


      İster dijital aracılar olsun ister geleneksel tur operatörleri olsun artık kral onlardır. Onlar hangi tesis veya destinasyonu isterlerse parlatıyor ve potansiyel turistin önüne çıkartıyorlar. Bu konuyu önemsemek ve bu alanda da inisiyatif almak ve yatırımlar yapmak gerekir. Dünyada 40 milyar dolarlık bir dijital reklam pazarı bulunmaktadır. Bu Pazar en hızlı büyüyen pazarlardan biridir.  Türkiye platform oluşturma ve kendini öne çıkarma konusunda bir takım girişimlerde bulunmak durumundadır. örneğin dünya termal ve inan turizmi rotalarını tanıtırken, bu platformlara ön bilgilenmek isteye turisti çekerken Türkiye’ni yıldızını bu mecralarda parlatabilir. Bu tür yapılabilecekler,  yayla ve doğa turizmi gibi örneklerle de çoğaltılabilir.


 


 


Eskişehir turizmi için neler söylersiniz?


 


     Eskişehir den bahsetmek gerekirse, iç turizm açısından oldukça başarılı bir görüntü sergiliyor. Buna karşılık yabancı turist çekme açısından iki turizm fakültesine sahip üniversiteler ve yerel yönetimler bir araya gelerek bir sinerji oluşturabilir,  yapılacaklar konusunda işbirlikleri geliştirebilirler. Ortalama 1.5 günlük konaklama ortalaması ile tesislerin rahat nefes alması mümkün değildir. Bu ay içinde Anadolu üniversitesinin  ev sahipliği yaptığı,  Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Oktay EMİR başkanlığında gerçekleşen,  300 e yakın bilim insanının görüşlerini paylaştığı ulusal ve uluslararası turizm kongresi bildiri sonuçlarına Anadolu üniversitesi web sitesine giren herkes kolayca ulaşabilir.


Diğer yandan, yatırım destek ve tanıtım stratejisi kapsamında ilin rekabet gücü ve gelişme potansiyeli yüksek sektörlerinden biri turizmdir. Eskişehir,  gelen ziyaretçi sayısı bakımından ülke genelinde 25. sırada bulunmaktadır. Ortalama kalış süreleri yaban­cı turistler için 2,5 gün iken yerli turistler için 1,5 gün olarak gerçekleşmiştir. Geçmiş birkaç yılın rakamlarına dayanarak söylemek gerekirse, Turizm İşletme Belgeli konaklama tesislerinin doluluk oranı ise yaklaşık %37,2 olmuştur. Eskişehir’in hem yerli hem de yabancı turist verile­ri, ilin sahip olduğu turizm potansiyeline göre oldukça düşük kalmıştır. Nedeni ise ilin ve özellikle ilçelerinin sahip olduğu turizm potansiyelinin ye­terince tanıtılmamış olması söylenebilir.


Eskişehir’in turistik değerinin artırılması adına gerekli altyapı düzenlemeleri ve pazarlama faaliyetlerinin yürütülmesi gerekir. Frig Vadisinin  kültür ve doğa turizmi faaliyetlerinde etkin bir şekilde kullanılması, Seydiler (Afyonkarahisar)- Yazılıkaya(Eskişehir) – İncik (Kütahya) - Gordion (Ankara) arasındaki antik yolların belirlenip birleştirilerek Frig Yürüyüş Yolu, kuşkusuz Eskişehir için turistik çekiciliği arttıracaktır.


Ayrıca park ve benzeri sahalar ile yürüyüş yolları, kamp alanları, bisiklet rotaları ve tırmanış alanları mevcuttur. Bu değerlerin bilinirlik seviyesi ise sınırlı düzeydedir. Ayrıca il tabiat turizmine de uygundur. At yetiştiriciliği ve biniciliği konusunda da önemli bir potansiyele sahiptir. Kuşkusuz Eskişehir İnönü ilçesi başta olmak üzere,  gerek tarihinden gelen havacılık birikimi ve geçmişi, gerek sahip olduğu uygun hava koşulları önemli sportif havacılık ortamı sunmaktadır.


Diğer yandan sahip olduğu türbeler inanç turizmi açısından önemli değerlerdir. Kongre ve Fuar Merkezi’nin tamamlanmış olması kongre ve fuar turizmi alanında ilin potansiyeli önemli katkı yapmıştır.


 


Sağlık turizmi açısından Eskişehir i nasıl görüyorsunuz?


 


Eskişehir gerçekten,  doğa tu­rizmi, mağara turizmi, hava sporları turizmi, inanç turizmi ve kongre turizmi gibi alanları yanı sıra, asıl termal ve Sağlık Turizmi açısından önemli bir merkezdir.  Sağlığı koruma veya iyileşme amaçlarıyla belirli bir süre için insanların termal kaynaklara dayalı turistik bir tesise giderek kür uygulaması, konaklama, beslenme ve eğlence gereksinimlerini karşılaması mümkündür.


Termal su kaynakları, il yüzeyinin tamamına yayılmış olup,  çok sayıda termal kaynak bulunmaktadır. Eskişehir, en fazla kaplıcası bulunan illerden biridir. Bilindiği gibi Sakarılıca ve Kızılinler Bölgesi termal turizm merkezidir. Sağlık turizmi kapsamında yaşlanan Avrupalı turisti yönelik hizmetlerin geliştirilmesi planlanmalıdır. Türkiye’nin yıldız şehirlerinden biri olarak anılan Eskişehir, İstanbul ve Ankara’nın ortasında yer alması ve yüksek hızlı trenle (YHT) bu şehirlere 1-3 saatlik mesafede olması turizm açısından eşsiz bir avantajdır. Birçok araştırma kuruluşu tarafından dünyanın en güvenli şehirleri arasında gösterilmektedir. Ortasından geçen çayı, tarihi evleri, müzeleri, parkları, yeme-içme, eğlence mekânlar ve daha birçok turistik alanları sayesinde burada vakit geçirmekte eğlenceli olacaktır.


Sonuç olarak ülkemizin ve şehrimizin, sağlık turizmi için tercih edilmesinin sebebi sadece kur avantajına dayalı olarak ekonomik olması değil,  zengin tarihi, eşsiz doğası, misafirperverliği ve nitelikli alt ve üst yapısı ile bir çekim unsuru olduğu unutulmamalıdır. Bu zenginlik turistler için seyahati bir tatil fırsatına dönüştürebilecekleri anlamına gelmektedir.


Türkiye’ye konumu itibariyle, dünyanın nerdeyse tüm ülkelerine direkt uçuş şansına sahiptir. Ayrıca, Brüksel’den Eskişehir havaalanına yapılan direkt uçuşlar şehrin cazibesini arttırmaktadır. Tesis sayısı yaklaşık 90 olan şehir konaklama açısından da oldukça çeşitlilik yaratmakta, birçok ünlü otel zincirinin bulunması tercihlere göre seçenekler sunmaktadır.  Bu üst yapı ve ulaşım olanakları şehir deki üniversitelerin büyük çaplı kongre, konferans, toplantı ve workshop gibi pek çok etkinliklere rahatlıkla ev sahipliği yapmasına fırsat vermektedir. Şüphesiz, Kongre turizmi, şehre varlıklı ziyaretçi çeken bir turizm çeşididir. Kongrelere katılmak için gelenler, varlıklı, eğitimli, alışverişte cömert, kongre süresi sonunda kalarak çevresindeki tarihi ve turistik bölgeleri ziyaret etmek isteyen bireylerdir. Eskişehir’de kongre turizminin gelişmesi, kongrelere gelecek ziyaretçi talebine uygun lüks otel, butik otel, yeme içme mekanı, alışveriş yerlerinin gelişmesine etki edecek ve ortalama doluluk ve konaklama ve kalış sürelerine de olumlu etki yapacaktır.


 


Eskişehir’de son yıllarda turizm belgeli yüksek yıldızlı konaklama tesisleri sayısı çoğalmış, yatak sayısı 5 binlere yaklaşmış ve müzeleri 1,5 milyon kişi tarafından ziyaret edilir ve sanatta sahneleri dolar hale gelmiştir. Ancak artık iç turizmin önemli destinasyonlarından biri olmanın ötesine geçmelidir.  Frig vadisi pek çok dizi ve filme plato rolü üstlenmeli, yabancı turistler tarafından bilinir ve ziyaret edilir hale gelmelidir. Şehir, tarih ve medeniyetler rotasının ortasındaki varlığına dayalı olarak uluslararası turizmden hak ettiği paya sahip olmalıdır.


 


Avrupa Tarihi Termal Kentleri Rotası, termal mineral sularını sağlık ve refah için kullanan, tamamı tarih ve kültürel mirasa sahip uluslararası, sürdürülebilir turizm destinasyonları ağı olan Avrupa Konseyi tarafından sertifikalandırılmış bir kültürel rotadır. Güzergâh, Avrupa çapında 40'tan fazla şehri ve bölgeyi temsil eden kar amacı gütmeyen uluslararası bir kuruluş olan EHTTA tarafından yönetilmektedir. Eskişehir’de bu oluşum ile temasa geçmeli ve kendini burada konumlandırmalıdır.


Sektörü konuşmak için fırsat verdiğiniz için teşekkür ederim.


 


 


DOç. DR. RIDVAN KOZAK’IN  öZGEçMİŞİ


 


   1964 yılında Eskişehir’de doğan Doç. Dr. Rıdvan KOZAK, lisans, yüksek lisans ve turizm endüstrisine yönelik tez çalışmasıyla doktorasını ekonomi alanında, Anadolu üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yapmış ve 2015 yılında Doçent olmuştur. İyi derecede İngilizce bilmektedir.


    Geçmişte üniversitenin vakıfları ve bağlı şirketlerinde çeşitli kademelerde görev alan KOZAK, ayrıca üniversitenin İstanbul Şile Uygulama Oteli Müdürlüğü görevinde de bulunmuştur. Halen Anadolu üniversitesi Turizm Fakültesinde öğretim üyesi olarak çalışmakta, Mevlana Programı bölüm koordinatörü ve Turizm Araştırma ve Uygulama Birimi Müdür Yardımcılığı görevini yürütmektedir.


   Turizm ekonomisi ve turizm pazarlaması konularında dersler veren KOZAK’ın  e-turizm konularında çok sayıda makalesi, katıldığı seminerler ve uluslararası kongrelerde yayımlanmış bildirileri bulunmaktadır. 2018 yılında Makale Performans ödülü’ne layık görülmüştür.  Güncel turizm konularıyla ilgili olarak gazete yazıları da yazan ve TV programlarına katılan KOZAK,  Eskişehir Sinerji Hareketi Derneği danışma kurulu üyesidir.


  Ayrıca Eskişehir’in internet ve dijital platformlarda etkin bulunması yönünde yaptığı yatırımlar ve girişimlerle dikkat çeken KOZAK, il rehberi.com, luletasi.com, eskisehirrehberi.com ve destinasyon.com gibi jenerik internet adreslerinin de sahibidir. 


 


 


 


 


 


 


 


 

Önceki ve Sonraki Yazılar
YAZIYA YORUM KAT
UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.
7-Ahmet URFALI (DOLUNAY) Arşivi