Geçen haftadan devam ediyorum..

Her Sağlık kurumunun bekleme salonuna mutlaka şu Hekim Hak ve Sorumlulukları ile Hasta ve Yakını Hak ve Sorumlulukları yan yana konulmalıdır:

Hekim hakları: Gereken teşhis ve tedaviyi tayin etme serbestisi (T.Deont. Md.6), iyileşme garantisi vermeme (T.Deont.Md.13), mesleki veya şahsi (güvensizlik gibi) sebeplerle hastaya bakmayı reddetme (Acil, resmi veya insani vazifenin ifası halleri hariç) (T.Deont.Md 18), beraber çalışacağı elemanları seçme serbestisi (T.Deont.Md 21), tıbbi kanaatine göre özgürce klinik ve etik karar verme (Lizbon Bil.), konsültasyon ile görüş isteme, sağlığına zarar gelmemesi-kendini koruma ve önlem alma, mesleki gelişmeleri izlemeyi ve desteği talep etme, muayene ve tıbbi işleme yeterli zaman ayırma ve talep etme (Tab. Uzm. Yön. Md.10), tanıklık ve bilirkişilikten çekilme, çağırıldığında gerekli ulaşımının sağlanmasını isteme ve hasta ile yakınlarından saygı görme.
Hekim sorumlulukları: Hastalıkları önlemek (Hekimlik meslek etiği kural.Md 5), bilimsel gerekleri yerine getirmek (Md.5), hastayı iyileştirmeye çalışmak (Md.5), görev ve uzmanlığına bakmaksızın ilk yardımı yapmak (Md.10), tıbbi görevini yeterli ölçüde çaba ile yapmak, insanları yanıltıcı, paniğe düşürücü, yanlış yönlendirici, meslektaşları arasında haksız rekabete yol açıcı davranışlarda bulunmamak (Md. 16), özel bilgi, beceri gerektiren bir girişimde bulunmak (Yetkinlik-Gereken bilgi ve tecrübe standardında olma-Acil dışında) (Md. 18).
Hasta hakları: Hizmetten genel olarak faydalanma, Eşitlik içinde hizmete ulaşma, Bilgilendirilme, Kuruluşu seçme ve değiştirme, Personeli tanıma, seçme ve değiştirme, Kendine yeterli süre ayrılması, Sağlık çalışanından yeterli ölçüde çaba görme, Mahremiyet, Rıza ve izin verme, Reddetme ve durdurma, Güvenlik içinde olma, Dini vecibelerini yerine getirebilme, Saygınlık görme, Rahatlık, Ziyaret edilme, Refakatçi bulundurma (Hekim kararı ile), Müracaat, şikayet ve dava hakkı, Düşünce belirtme ve Kabul edilir sürekli hizmet görme.

Hasta yakınının hakları: Hasta ile ilgili gerekli şekilde bilgilenme, gelişmeleri ve olabilecek komplikasyonları öğrenme.
Hasta yakınının sorumlulukları: Hekimin hasta ile ilgili önerilerine uymak, hekimin önerileri dışına çıkmamak, hastanın hastalığına zarar verici davranışlarda bulunmamak ve hekime saygılı davranmak. Dolayısıyla hasta yakının bu sorumlulukları da şiddete karşı hazırlanan yasada yer almalıdır.

Halen bütün Sağlık kurumlarının bekleme salonlarında sadece Hasta Hak ve Sorumlulukları panoları yer almaktadır. İki defa birer mektup ile Hekim Hak ve Sorumlulukları ve Hasta Yakını Sorumlulukları konularının eksik olduğunu ve şiddetin artmasında bu eksikliğin oldukça önemli bir rol oynamakta olduğunu son olarak Temmuz 2018’de Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğüne, Türk Tabipler Birliği Genel Merkezine, Eskişehir-Bilecik Tabipler Birliği Yönetim Kuruluna ve Eskişehir Sağlık Müdürlüğü ile Kamu Hastaneleri Birliği Genel Merkezine birer tablo örneği halinde bildirdim. Fakat maalesef bugüne kadar ne bir girişim oldu, ne de bu konudaki görüşlerini ve ilgilerini belirten bir geri bildirimleri oldu. Temennim, işin ciddiyetinin anlaşılması için şiddetin bu karar verici makamlara kadar ulaşmamasıdır. 

• Her hastalık ve girişimin kaçınılmaz komplikasyonları da açıklanmalı ve bunların kesinlikle hekim hatası olamayacağı vurgulanmalıdır. Her hastalığın, tedavi süreci sırasında, gösterilecek her türlü dikkat ve ihtimama rağmen beklenen ve önlenemeyen komplikasyonları olduğu, dolayısıyla görülebilecek her olumsuzluğun hemen doktor hatası diye yorumlanmaması ve suçlanmaması gerektiği “Hasta Hakları tabelaları” nın yanına özellikle asılmalı ve insanlar bilgilendirilmelidir. İşin en korkuncunu ise hem yazılı, hem de yayın medyası yapmış ve sadece komplikasyonları duyurarak “Yargısız infaz” larla doktor ve sağlık çalışanı düşmanlığını körüklemiştir. Maalesef bazı Avukatlar da bu komplikasyonları istismar etme yoluna sığınarak kazanç kapısı oluşturmağa da başlamışlardır.


• Halkımız, özellikle hasta hakları yanında, hasta yakınlarının ve hekimlerin de hak ve sorumlulukları konusunda bıkmadan ve tekrar tekrar ve her türlü yayın olanaklarını kullanarak eğitilmelidir. Bu eğitime, hastanın hastalığı ile ilgili normal seyir değişiklikleri ve oluşabilecek tedavi komplikasyonların neler olduğu ile hekimin mesleğini uygularken olabilecek çaba yetersizliklerinin hangi davranışlar olduğu eklenmelidir.

Bu eğitimin yanına ayrıca dini eğitim yönü de eklenmeli ve Tanrı nezdinde insanın melekten farklı konumda yaratılmış olduğu açıklanmalı, Allah’ın insana ne kadar fazla değer verdiği ve ona zarar gelmemesini önemsediği, hekimin insan hayatına olan katkısının ne kadar önemli olduğu Kur’an’daki Maide-32 ve Furkan-68 gibi ayetler açıklanarak öğretilmelidir.

Maide-32: Her kim bir kişiyi, bir kişi karşılığı veya yeryüzünde bir bozgunculuğu olmaksızın öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş gibi olur. Kim de bir adamın hayatını kurtarırsa, bütün insanların hayatını kurtarmış gibi olur.

Furkan-68: Allah’ın saygıya layık kıldığı cana haksız yere kıymazlar ve zina da etmezler; kim bunları yaparsa ağır bir cezaya çarpılır. 69: Kıyamet günü azabı katlanır ve orada ebediyyen hor ve hakir olarak kalır.

Ve Tanrı’nın her şeyi insan için yarattığını belirten İbrahim-33. ayet açıklanmalıdır.

İbrahim-33: Birbirlerini kovalayarak seyreden güneş ve ayı sizler için yarattı, geceyi ve gündüzü de.

Böylece konuya gerçek ve bilinçli dini eğitimi de katmalıdır ve doktorun da her şeye kadir güçte bir Tanrı olmadığı ve sadece bir insan olduğu döne döne anlatılmalıdır.

Haftaya kaldığım yerden inşallah devam edeceğim.

NOT-1: Şu kitaplarımın gelirleri ile Eskişehir Tıp öğrencilerine burs veriyoruz. Almanızla bize destek olursanız, öğrenci sayımız artacaktır: "DİN VE BEYİN", "TüRKçE KUR'AN", "KUR’AN KADINI KORUYOR", "İSLÂM'IN ŞARTI SADECE 5 DEĞİL", "OKU! KONULARINA GöRE KUR'AN AYETLERİ" ve "KUR'AN'IN KULU KöLESİ MEVLANA".