Geçen haftaki köşe yazısında Hz. Muhammed’in vefatı ile başlatılan Kur’an’daki bazı anlam kaydırmalarının başlatılmasına yönelik ilk açıklamaları yaptım. Bugünden itibaren de her ikisi de benzer olan Nisa-43 ve Maide-6 ncı ayetlerde asırlardan beri yapılmış olan anlam kaydırmalarına değineceğim. Tabi önce bu iki ayete bakalım.

Nisa-43. Ey İman edenler! Ne konuştuğunuzu bilmeyecek kadar sarhoşsanız (iyice sinirli, gergin ve kafanız çok karışıksa, meşgulse ve sersem ise, ne dediğinizi bilemeyecek durumdaysanız, uyku sersemi iseniz vs) ve yanlarınıza yatacak kadar hastaysanız /cünub halinde iseniz, bilinciniz ne söylediğinizi iyice bilecek duruma gelinceye /bu durumu üzerinizden atıncaya kadar /bu halinizden çıkıp normal bilinç açıklığında oluncaya kadar salâta (Toplu halde Sosyal dayanışma, yardımlaşma toplantı ve toplumsal faaliyetlere) yaklaşmayın, bekleyin ve yolcu da değilseniz abdest alın /kirli yerlerinizi temizleyin /yıkayın. Ayrıca cinsi münasebette bulunmuşsanız /seviştiyseniz, seferde iseniz veya su kullanmanız size zarar verecek özellikli bir hastalığınız varsa veya büyük tuvaletinizi /gaita çıkışı yapmış  ve normal bir abdest almak üzere su bulamamışsanız, teyemmüm edip öyle abdest alın. Yani ellerinizle temiz ve kuru bir toprağa dokunup yüzünüzü ve kollarınızı sıvazlayın /mesh edin. Merak etmeyin Allah, affeden ve günahları örtendir (Nisa-43. Ya eyyühelleziyne amenu la takrabus salate ve entüm sükara hatta ta'lemu ma tekulune ve la cünüben illa ‘abiri sebiylin hatta tağtesilü* ve in küntüm merda ev ‘ala seferin ev cae ehadüm minküm minel ğaitı ev lamestümün nisae fe lem tecidu maen fe teyemmemü sa’ıyden tayyiben femsehu bi vücuhiküm ve eydiküm* innallahe kâne ‘afüvven ğafura).

Maide-6. Ey iman edenler! Salâta /sosyal yardımlaşma toplantılarına katılacağınız ve böylesi faaliyetlerde bulunacağınız zaman (bazen de toplu Kur’an çalışmalı ve namazlı veya namazsız) yüzünüzü ve dirseklere kadar kollarınızı yıkayın. Başınızı ve topuklara kadar ayaklarınızı su ile sıvazlayın /mesh edin. Eğer cünüp iseniz /herhangi bir nedenle dikkatinizi toplayamayacak ve ne konuştuğunuzu bilemeyecek kadar bilinciniz-muhakemeniz karışık veya yanınıza yatacak kadar hasta iseniz, düzelmeyi (fettahharu) bekleyin. Hasta veya yolcu iseniz yahut tuvaletinizi gaita çıkararak /büyük aptes şeklinde yapmışsanız, yahut kadınlarla cinsel ilişkide bulunmuş ve su bulamamışsanız, normal abdest niyetine ellerinizin avuç içlerini temiz bir toprağa dokundurarak, yüzünüzü ve kollarınızı sıvazlayarak teyemmüm edin. Allah size güçlük çıkarmak istemiyor, ancak sizi olumsuzluklardan temizlemek ve üzerinizdeki nimetini tamamlamak istiyor. Olur ki minnet duyar ve teşekkür edersiniz /şükredersiniz.  (6. Ya eyyühelleziyne amenu, iza kuntüm iles salati fağsilu vücuheküm ve eydiyeküm ilel merafikı vemsehu bi ruusiküm ve ercüleküm ilel ka'beyni* ve in küntüm cünüben fattahheru* ve in küntüm merda ev ‘ala seferin ev cae ehadüm minküm minel ğaitı ev lamestümün nisae fe lem tecidu maen fe teyemmemu sa’ıydan tayyiben femsehu bi vücuhiküm ve eydiyküm minhü ma yüriydüllahü li yec'ale ‘aleyküm min harecin ve lakin yüriydü li yütahhiraküm ve li yütimme nı'metehu ‘aleyküm le’alleküm teşkürun). 

       Nisa-43 ncü ayette ilk anlam kaydırması yapılan kelime “sukara” kelimesidir. Bu kelime özellikle “içki içmiş ve muhakemesi bozulup ne dediğini bilmez hale gelmiş, yürüyüşü dengesizleşip sarsaklaşmış” kişiyi tanımlamak üzere kullanılan bir kelimedir. Ancak yerine göre bazen de “sarhoş gibi olmuş, sarhoş gibi konuşması bozulmuş, sarhoş gibi yürüyor” diyerek içki dışında da sukara denilen duruma rastlanabilmektedir. örneğin aşırı yorgunluk, ateşli bir hastalık, kafa travması geçirme, zehirlenme, alerji hali, açlık, aşırı sinirlilik ve gerginlik, beyin veya omurilikte ciddi herhangi bir hastalık hali gibi.

        Ayette salât uygulamasına katılmama koşulları sayılmış ve ilk koşul olarak “sukara” olma durumu belirtilmiştir. Ancak burada anlam kaydırması yapılmış ve sukara olmanın sanki tek nedeni içkili olmakmış gibi sınırlı bir anlam verilmiştir. Bu anlam kaydırması nedeniyle de insanlar değil içki içmeyi, ağzına değdirmemeyi, imal etmemeyi, dokunmamayı, hatta içki içilen yerlere girmemeyi önemsemişlerdir.

       Bakara-219 ncu ayette, sarhoş edici madde içmenin ağır bir haram olacağı, fakat azında da fayda olacağına da vurgu yapılmıştır. Bakara-219 ile Nisa-43 ncü ayeti birlikte düşündüğümüzde, sarhoş olma derecesinde alkol almanın salâta /toplumsal dayanışma toplantısına katılmak için bir yasak olduğunu, az miktarda alkol almış fakat sarhoş halde olmayışın veya sarhoşluğun düzelmesinin ise artık bu yasağı kaldırdığını görüyoruz.

       Nisa-43 ncü ayette, salât kelimesi geçmektedir. Bu kelimenin gerçek anlamı, “sosyal yardımlaşma ve dayanışma, birlik olmayı pekiştirme toplantısı”nı gerçekleştirmek demektir. Allah bu faaliyeti çok önemsemiş ve Kur’an’da 100 defadan fazla ayette uygulanmasının gerekliliğine değinilmiştir. çünkü başka insanlarla kaynaşmak, birlik oluşturmak, hem güçlü olmayı ve olan sosyo-ekonomik sorunların çözülmesini sağlayacak, hem de Allah’ın bizlerden istemiş olduğu tek Allah, tek İslam dini ve tek insanlık nesli görüşüne ulaşmamız için bir başlangıç olacaktır. Bu nedenle de tekrar tekrar salat faaliyetinde olmamız istenmektedir.

       Yine bu toplanma sırasında, zaman kalırsa bazen Kur’an’ın yeni ayetleri tebliğ edilir ve anlamı pekiştirme konuşmaları yapılır, bazen de ya doğrudan dua edilir veya Tadarruan /gövdeyi gittikçe öne eğerek /kıyam-rüku ve secde ederek Namaz şeklinde toplu dua yapılırdı.

       Hz. Muhammed’e iman edenlerin bu birliğini istemeyen ve insanların Kur’an’ı anlamalarından uzaklaşmaları yönünde çaba içinde olan sözde Müslüman görünen Yahudi Hahamları işte bu salât kelimesine tek bir anlam olmak üzere “Namaz” demişler, ilk tefsirlere konmak üzere ilk müfessirleri ikna etmişlerdir. Hatta Hz. Muhammed’e atfedilen bir söz olarak “Namaz dinin direğidir”  (Tirmizi, İmam-8, 2619), ve “Namaz, imanın direğidir” (Beyhaki, Şuabul İman) sözleri ile “salat” yerine “namaz” kelimesini kullanarak bu anlam kaydırmalarını pekiştirmeyi de başarmışlardır. Ve maalesef bu anlamı kaydırılmış haldeki kullanım, 6 Kur’an tercümesi dışında halen devam ettirilmektedir.

Haftaya inşallah kaldığım yerden devam edeceğim.

NOT: Şu kitaplarımın gelirleri ile Eskişehir Tıp öğrencilerine burs veriyoruz. Almanızla bize destek olursanız, öğrenci sayımız artacaktır: "DİN VE BEYİN", "TüRKçE KUR'AN", "KUR’AN KADINI KORUYOR", "İSLÂM'IN ŞARTI SADECE 5 DEĞİL", "OKU! KONULARINA GöRE KUR'AN AYETLERİ" ve "KUR'AN'IN KULU KöLESİ MEVLANA", “TEVRAT VE İNCİL’DE öNCEKİ İSLAM” ve “KUR’AN VE SON İSLAM”.