Yeni teknolojiler yarattığı mobilite sayesinde eğitim, önceden tanımlı fiziksel mekânlara sıkışmış olmaktan kurtulacak. Dolayısıyla her yaş diliminden öğrenciler farklı zamanlarda (okul, ev, iş yeri veya diğer yaşam noktaları gibi) çeşitli mekânlarda çeşitlendirilmiş öğrenme fırsatlarına sahip olacaklar. Sanal ortamda gerçekleşecek e-öğrenme süreçleri, uzaktan ve kişinin öğrenme hızına uygun yöntem, teknik ve araçlar ile uygulanacak.

İlginç bir gelişme de öğrenmenin teorik ve uygulamalı türlerinin mekânsal olarak yer değiştirmesi şeklinde gerçekleşecek. Şöyle ki; Eğitim 4.0 süreçlerinde teorik öğrenmenin (okul, sınıf, kurumsal eğitim merkezi gibi) fiziksel mekânların dışında yapılacağı öngörülüyor. Diğer yandan uygulamalı öğrenme ise öğretici ile öğrencinin yüz yüze etkileşimi ile (bir anlamda usta-çırak, danışman-danışan vb. ilişkisi şeklinde) gündeme gelecek.

Yeni eğitim modelinin (Endüstri 4.0 vizyonuna da uygun olarak) en önemli özelliklerinden biri kişiselleştirilmiş olmasıdır. öğrenciler kendi yeteneklerine uygun hale getirilmiş çalışma araçları kullanacaklar. Bu durumun bir diğer sonucu, ortalama üstü öğrencilerin belli bir öğrenme çıtasını aşmaları sonrasında daha zor görev ve sorularla karşılaşacak olmalarıdır. Bunu eğitimin her bireyin yetenek ve ilerleme hızına (bireysel öğrenme eğrisine) bağlı olarak gelişeceği şeklinde yorumlayabiliriz. Bu durumdan kaynaklanarak Endüstri 4.0 çağı’nın ‘talim ve terbiyesini’ “eğitim” yerine “öğrenme” olarak anlamak daha uygun olur.

Eğitimin ilerleyişinin her kişinin kendi yeteneğine bağlı olarak öngörülmesi, bireyin öğrenmede sorunlar yaşaması halinde geri dönme imkânları olacağı anlamına gelir. Bu şekilde öğrenci istenen seviyeye ulaşıncaya kadar konuları tekrar etmek fırsatına sahip olacaktır. Böylece zor öğrenme şartları ile karşı karşıya kalan öğrencilerin moral bozukluğu, motivasyon ve güven kaybı nedeniyle eğitim engelleri ile yaşamamaları sağlanacak. Aynı zamanda (yapay zekâ uygulamalarının da desteğiyle) öğreticiler öğrencilerin ilerleme seviyelerini anlama olanağı bulacaklar.

Eğitimin kişiselleşmesi, aynı zamanda her öğrencinin öğrenme yoluyla farklı hedeflere ilerleyeceğini ifade eder. öğrencilerin yolları ve hedefleri birbirinden farklı olabilecektir. Aynı zamanda öğrenciler kendi öğrenme süreçlerinde ihtiyaçlarına uygun olarak eğitim araçlarını değiştirebilecekler. Bu çerçevede farklı araçları, teknikleri, yazılımları ve uygulamaları öğrenme ve deneme imkânları olacak.

Eğitim kurumlarında veya kuruluşların ilgili merkezlerinde kullanılan araç gereç, bireylerin kendi yaşam ortamlarında kullandıklarına oranla daha az yetenekli olabiliyor. Kişinin evinde kullandığı araç, gereç ve yazılım uygulamalarının öğrenme mekânlarında bulunanlara oranla daha sınırlı ve kısıtlı olması sık karşılaşılabilecek durumlardan bir tanesidir. Bu tür sıkıntılı durumlarda kişilerin kendi cihaz ve yazılımlarını kullanmasına olanak sağlanabilir. Endüstri 4.0 bağlamında bu yaklaşım, “Kendi Cihazını Kendin Getir (KCKG)” şeklinde formüle ediliyor. (“Endüstri 4.0 Uygulama ve Dönüşüm Rehberi” ve “Endüstri 4.0 ve Akıllı İşletme” başlıklı kitaplarımda bu konudan uzunca söz ettim.)

Endüstri 4.0 çağı’nda işletme yapılanması tercihi, sabit departmanlar yerine dinamik (ve şartlara göre sanal olabilen) takımlar şeklinde olacak. Proje tabanlı takım çalışmasının giderek yükseldiğine tanık olacağız. Endüstri 4.0 çağı, dikkati çeken oranda “bağımsız çalışma ekonomisi” olacak; kişiler tek bir kuruluşa bağlanmak yerine birden fazla işletmeyle iş temelinde çalışıyor olacaklar. Aynı zamanda kısa sürede uyum göstermeleri gereken farklı ortamlarda çalışma, yaşamın “yeni normal”i haline gelecek. Buna uygun olarak eğitimin de (başlangıç aşamasından itibaren) proje tabanlı takım çalışmasına uygun olarak düzenlenmesi gerekiyor. Bu çerçevede öğrenciler örgütsel ve işbirlikçi çalışma ile zaman yönetimi konusunda bilgi ve deneyim edinmeliler.

(Devam edecek)