Yapay zekâ (YZ), bir bilgisayarın veya robot gibi bilgisayar denetimli bir makinenin –başta düşünme ve karar verme olmak üzere– çeşitli faaliyetleri zeki canlılara benzer şekilde yapabilme yeteneğidir. Yapay zekâ çalışmaları genellikle insanın düşünme ve karar verme yöntemlerini inceleyerek bunların benzeri olarak tasarlanmış yapay faaliyetleri geliştirmeye yöneliktir. Geçmişi hayli gerilere gitmekle birlikte son yıllarda çok ilgi gören yapay zekâ uygulamaları, bilgisayar yazılımları şeklinde gerçekleştirilir. Günümüzde Google arama motoru, sosyal medya platform ve uygulama yazılımları, cep telefonlarında kullanılan Siri veya Google Assistant gibi yazılımlar sıkça kullanılan yapay zekâ uygulamalarına popüler örnekler oluşturur.

Dünya, 2019 yılının son aylarından başlayıp hızlıca küresel ölçekte yayılan bir salgını yaşıyor. Neredeyse hiçbir toplum, bu virüs salgınından kendini koruyamadı. Virüs değişik oranlarda da olsa çeşitli ülke insanlarını sağlık yönünden olumsuz etkiledi; iyileşenler oldu, can kayıpları meydana geldi. Küresel sağlık krizi, tıp dünyasını ve sağlık sektörünün farklı tedarikçilerini Covid-19 salgınının yayılmasını izlemek ve denetim altına almak için yeni teknolojilerden yararlanmaya yöneltti.

Yapay zekâ, virüsün yayılımını kolayca izlemek için yararlanılabilecek teknolojilerden biridir. Yapay zekâdan yararlanma; bir yandan yüksek riskli hastaları tanımayı kolaylaştırırken, diğer yandan hastalığın gerçek zamanlı olarak izlenmesine imkân sağlar. Ayrıca geçmişte hastalığı yaşamış veya mevcut hastaların durumunu ayrıntılı biçimde analiz ederek ölüm riski konusunda önemli veriler ortaya koyabilir.

Yapay zekâ uygulamaları sayesinde virüsün nüfus esas alınarak görüntülenmesi, tıbbi yardım sağlanması, salgın ve hastalık konusunda çok yönlü uyarı yapılması ve virüsün denetim altına alınmasına yönelik öneriler geliştirilmesi mümkün olur. Yapay zekâ bireysel bazda veri temelli bir sağlık aracı görevini yerine getirebilir. Böylece Covid-19 hastasının tedavisinin planlanması, sağaltım yaklaşımının uygulanması ve elde edilen sonuçların raporlanması sağlanabilir.

Yapay zekâ Covid-19 salgını ile birlikte gündeme gelmekle birlikte sağlık sektöründe diğer hastalık ve salgın türleri ile de bu teknolojiden yararlanılacak. önümüzdeki dönemde geleneksel izleme, tedavi ve raporlama yöntemleri ile yapay zekânın katalizör –hatta iş modelinin ana bileşeni– olarak yer aldığı yeni yaklaşımlar göreceğiz.

Yapay zekâ teknolojisinin kullanıldığı yeni yaklaşımlarda sadece hastanın sağaltımı ile yetinilmeyecek, aynı zamanda hastalığın denetim altına alınması önemli hedeflerden biri olacak. Bu teknoloji ile hastalığın semptomlarının belirlenmesi ve test sonuçlarının elde edilmesi daha hassas biçimde başarılacak. Covid-19 konusunda gerçekleştirilen uygulamalar, tedavi konusunda daha az sayıda tıbbi adımla başarıya ulaşıldığını gösteriyor. Yeni çalışmalar bu hastalık ve benzerleri konusunda ümit vericidir.

Kanser konusunda yapay zekâ uygulamalarından elde edilen sonuçlara bakılırsa, bu teknolojinin geleneksel yöntem ve tekniklerle bulunamayan yeni semptomların belirlenmesini sağladığı görülüyor. Covid-19 konusunda da benzer sonuçlar görebiliriz.

Sağlık sektörü, başta insan olmak üzere canlılarla ilgili olması nedeniyle her zaman bilimsel ve teknolojik çalışmaların ilgi odağında oldu. Covid-19 ile birlikte bu ilgi, sağlıkçıları da aşacak biçimde küresel ölçekte daha da büyüdü. öyle anlaşılıyor ki, yapay zekâ teknolojisi, vaka kümesini belirlemek ve önceki tüm verileri toplayarak ve analiz ederek bu virüsün gelecekte nereyi ve neleri etkileyeceğini tahmin etmek için önemli bir rol oynayacak.

Sağlık sektörü, bu virüsü araştırmak ve yayılmasını önlemek için gerçek zamanlı biçimde uygun veri ve öneriler almalarına yardımcı olacak karar verme teknolojilerine acil ihtiyaç duyuyor. Yapay zekâ, Covid-19 için bir aşının geliştirilmesinde önemli bir rol oynayabilir. Bu teknoloji, mevcut ve gelecekteki muhtemel hastaların –duygusal olarak üzücü olmakla birlikte ölümlerin de– uygun bir şekilde taranması, analizi, durumlarının öngörülmesi ve izlenmesi için kullanılacak.

(Devam edecek)