Eğitimcilerin, son yıllarda dillerinden düşürmedikleri, çok sevimli bir hayvanlar okulu öyküsünü sık sık anlatırım. Bu öyküye gülüyoruz, ama verdiği dersten yararlanmıyoruz.

Tavşan,kuş, balık, sincap, ördek ve öteki hayvanlar bir okul kurmaya karar verirler. Tavşan, izlenceye koşma dersinin konmasında diretir. Kuş uçmanın, balık yüzmenin, sincap ağaca tırmanmanın ve öteki hayvanlar da kendi özelliklerinin öğretim izlencesine alınmasında diretirler.

Böylece, öğretim izlencesine hayvanların tümünün önerdiği dersler konulur. Hayvanların tümünün, bütün derslere katılmalarını zorunlu kılmak gibi büyük bir yanılgıya düşerler.

Tavşan koşma dersinde en başarılı hayvandır; hiçbiri onun gibi koşamaz. Ama öteki hayvanlar, tavşanın uçmayı öğrenmesinin iyi bir zeka ve duyu eğitimi olacağında diretirler. Böylece Tavşan uçma dersine katılmak zorunda kalır.
"Haydi, uç bakalım Tavşan" derler. Zavallı küçük tavşan havaya sıçrar, yere düşer, bir bacağı kırılır, kafası çatlar. Beyni zedelendiği için, daha sonra iyi koşamaz bile artık. Dolayısıyla, koşma dersinden "Pekiyi" yerine "İyi" alır. Uçme dersinden de, hiç olmazsa çabalayıp denediği için "orta" alır. İzlenceyi hazırlayan kurul durumdan çok memnundur.

Benzer bir durum kuşun başına da gelir. Uçma dersinde çok başarılıdır, havada taklalar bile atar ve pekiyi alır. Ama, onun da bir köstebek gibi toprağı kazmasını isterler. Tabii, kuşun kanatları, gagası kırılır ve ondan sonra iyi uçamaz da. Kurul ona uçma dersinden orta verdiği için memnundur. Böylece sürer gider bu.

Son sınıfın birincisi kim olur biliyor musunuz? Aklı pek gelişmemiş yılan balığı, çünkü her şeyi biraz becerebilmiştir. Baykuş okulu bırakır. Şimdi de okullarda ilgili bir seçim oldu mu "hayır" oyu kullanılıyormuş.

Büyük bir dahi olabilirsiniz. Dünyanın en ünlü yazarlarından biri olabilirsiniz, ama trigonometri de başarılı olamazsanız üniversiteyi giremezsiniz. Ağaca tırmanmak zorunda değilsiniz, uçmak zorunda da değilsiniz. Neyi yapabiliyorsanız onu yapmalısınız.

Eğer zeki değilseniz zeki olmaya ya da kurnaz olmaya çalışmayın. Ama niçin zeki olmadığınızı anlamaya çalışın. Başkalarına benzemeye çalışmak, korku, öykünme, bir örneğin ya da bir ülkünün peşinden gitmek, bütün bunlar zekayı geriye iten şeylerdir. Ama bir şeylerin peşinden gitmeyi bırakır, korkuyu yener, kendi başınıza berrak bir biçimde düşünme yeteneği kazanırsanız, o zaman insanların en zeki olanlarından olursunuz. Ama zeki olmadığınız halde kurnaz olmaya çalışırsanız o zaman kurnazlıkların da son derece aptal olanların ön sıralarında yerinizi alırsınız.