Gelecekte dünyadaki tedarik zincirlerinin değişiminde, gene makroekonomik ve jeopolitik faktörler etkili olacak. Buna karşılık ilgili ülkelerin döviz-kur esnekliği, borç durum ve yapıları ile korumacılık önlemleri yeni türden yapılanmaların biçimini ve zamanını belirleyecek. Fakat her durumda yerel-bölgesel tedarik zinciri özelliklerinin imalat sektörlerine hâkim olacağını göreceğiz.

ülke pazarına hitap eden ürünler için çalışan yerel-bölgesel tedarik zincirinin halkaları büyük şirketin bağlı firmaları yanında büyük oranda yerel işletmeler tarafından oluşturulacak. çalışma kuralları ve usulleri ile ürün-hizmet spesifikasyonları ise gene ana şirket tarafından hazırlanıp uyulmak üzere uygulamaya konulacak.

Yatırım İhtiyacı
Teknoloji, dış ticaret veya siyasal faktörler gibi küreselleştirmeyi oluşturan nedenler ilerleyip gelişmeye devam ediyor. Diğer yandan küreselleşmenin kendisi de değişim için başka nedenler oluşturuyor. 2050’li yıllara doğru sanayi ve imalat sektörleri ile rekabeti değiştirip dönüştürecek başka yönelimlere de tanık olacağız. Gelecekte kalıcı ve sürdürülebilir olmak isteyen kurum ve kuruluşların liderleri ve politika yapıcıları değişimin faktör ve aktörlerine dikkat etmek ve gerekli stratejileri üretip uygulamak zorundalar.

İmalat sektörlerinde tedarik zincirlerinin halkalar itibariyle küresel yayılma eğiliminde olduğunu izliyoruz. Herhangi bir ürün, hizmet veya parçanın gelişmekte olan ülke-bölge sanayisinde imal edilmesi orada altyapının gelişmiş olmasını gerektiriyor. Bu da yeni yatırım ihtiyacı doğuruyor. Küresel zincirlerin bölgesel ve yerel ölçeğe inmeye başlaması ile birlikte yeni yatırım ihtiyacı gelecekte de artmaya devam edecek.

Bu ihtiyacın karşılanması için özellikle imalat sektörlerini hedefleyen yatırım alanlarında kamu ve özel sektörün işbirliği ve ortak çalışma durumlarının ortaya çıkması beklenir. Yaşadığımız Küresel çağ’ın yeni aşamalarına giden yolda kamu ile özel sektör ilişkisinin vergi verme-alma olmayı aşıp kamunun kaldıraçlamasını da içermesi gerekir. Doğru teknolojik yatırımlarla gerekli altyapıyı oluşturamamış ekonomiler geleceğin küresel dünyasından yeterli payı alamayabilir.

Yaşadığımız ekonomik olaylar nedeniyle sıcak para girişinin ekonomiyi görüntü olarak canlı gösterdiğini ama aynı zamanda muhtemel krizlerin de kaynağı olabileceğini öğrendik. Diğer yandan sermayenin küresel bir nitelik aldığı bu çağda, tasarruf eğiliminin ve sermaye birikiminin düşük olduğu bir ekonomide finansman ihtiyacını da göz ardı etmek mümkün değil.

Finansman konusunu zorlaştıran faktörlerden bir diğeri ise bu temalı taleplerin herkesin sepetinde yer alıyor olmasıdır. önümüzdeki yıllarda hem eskiyen altyapıyı yenilemek hem de yeni yatırım ihtiyacını karşılamak için uluslararası düzeyde doğrudan sermaye yatırımı için çok daha yoğun bir rekabet yaşanacak. Bu durum ülkelerin kendilerini küresel boyutta daha cazip hale getirmek için bazı ‘özendiriciler’ yaratmalarına neden olurken, şirketlerin küresel karar süreçlerinin çok daha zor ve karmaşık hale gelmesini yol açacak.

Sürdürülebilirlik
Yaşam çevresi ve canlı yaşamının sürdürülebilirliği konusundaki tartışmalar bazı önemli unsurların gözden kaçmasına neden oluyor. Sorunun odağında yer alacak kıt kaynakların enerji, su veya topraktan ibaret olacağı gibi bir yanlışa savrulabiliyoruz. Diğer yandan imalata küresel boyutta baktığımızda üretim hammaddesi olan pek çok kaynakta benzer süreçler yaşandığını izliyoruz. Bir yandan hammadde olarak kullanılan kaynaklar konusunda kıtlık ve darboğazlar yükselirken, diğer yandan tedarik rekabeti de sertleşiyor.

Teknolojik imalatın vazgeçilmezlerinden olan nadir toprak elementlerinin yüzde 95’inin çin’de çıkarıldığını düşündüğümüzde kıtlığın ve rekabetin başka boyutları da olabileceğini kavrıyoruz. İyimser bakış açısı, söz konusu elementlerin yerine yeni seçeneklerin bulunmasıdır. Bilimsel ve teknolojik çalışmalarla bu hammaddeleri kullanan üretim süreçlerinde etkililik ve verimlilik iyileştirmeleri de kaynak ömrünü uzatabilir.

Konuya yarınki yazımda devam edeceğim.