Maaşlarda kara tablo açığa çıktı

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) raporuna göre, Türkiye genelinde 2002’de asgari ücret altında bir ücret alanların oranı yüzde 24,4 iken 2022’de bu oran yüzde 33,8’e yükseldi.

Asgari ücretin yüzde 5 fazlası ve altı ücret alanlar 2002’de yüzde 27,8 iken 2022’de yüzde 37,5’e, asgari ücretin yüzde 10 fazlası ve altı ücret alanlar 2002’de yüzde 30,7 iken 2022’de yüzde 38,4’e yükseldi.

Asgari ücretin yüzde 20 fazlası ve altı bir ücretle çalışanların oranı 2002’de yüzde 39,1 iken 2022’de yüzde 54,8’e yükseldi.

2002’de asgari ücretin iki katından fazla bir ücretle çalışanların oranı yüzde 40,1 iken bu oran 2022’de asgari ücret ve ortalama ücret makasının daralması sebebiyle yüzde 18,1’e düştü.

Özel sektörde ise asgari ücretin iki katından fazla bir ücretle çalışanların genel oranı yüzde 7,6'ya kadar düştü. Kadın özel sektör çalışanlarında ise bu oran sadece yüzde 4,9'da kaldı.

Özel sektörde çalışan kadınların yüzde 54,5'i ise asgari ücretin bile altında ücret aldı.

Avrupa Birliği ülkelerinde ise asgari ücret ve civarında ücret alanların oranı sadece yüzde 4 oldu.

Tüm maaşlar asgari ücrete yaklaşıyor

Ülke çapında asgari ücretlileşme süreci hızlanıyor. Asgari ücret ile ortalama ücretler arasındaki makas kapanıyor.

2002 ve 2023 yılları arasında ortalama memur emekli aylığı 20,2 kat, ortalama kamu işçisi ücreti 24,7 kat ve en düşük işçi emekli aylığı 29,2 kat arttı. Ortalama memur maaşında 38,8 kat, en düşük esnaf emekli aylığında 50 kat ve en düşük memur maaşında 51,9 kat artış yaşandı. Buna karşın net asgari ücretteki artış 61,9 kat olarak gerçekleşti.

Böylece asgari ücret dışındaki emek gelirlerinin asgari ücrete oranı geriledi. Örneğin ortalama memur maaşı 2002’de asgari ücretin yüzde 213,6 fazlası iken 2023’te yüzde 96,6 fazlasına geriledi. Ortalama kamu işçisi ücreti 2002’de asgari ücretin yüzde 449 fazlası iken 2023’te yüzde 119’una düştü.