"Son 5 yılda akciğer kanseri görülme sıklığı arttı"
Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, "1-30 Kasım Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı" kapsamında hastalıkla ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı. Erdoğan, akciğer kanserinin dünya genelinde en sık görülen kanser türlerinden biri olduğunu belirterek, "2022 yılında küresel ölçekte yaklaşık 2 milyon 480 bin yeni akciğer kanseri vakası teşhis edilmiş, 1,8 milyon kişi ise bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bu rakamlar, akciğer kanserinin hem en yaygın hem de en ölümcül kanser türü olduğunu ortaya koymaktadır" dedi. Sigara kullanımı, hava kirliliği ve radon gibi çevresel faktörlerin riski artırdığını belirten Erdoğan, son yıllarda adenokarsinomalt tipinin de dikkat çekici şekilde arttığını ifade etti.
Türkiye'de çeyrek milyon yeni kanser vakası
Türkiye'de akciğer kanserinin özellikle erkeklerde en sık görülen kanser türü olduğunu söyleyen Erdoğan, "Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nün 2023-2024 verilerine göre, 2024 yılında toplam yeni kanser vakasının yaklaşık 250 bin olduğu tahmin ediliyor. Kansere bağlı ölümler 132 bin ila 140 bin arasında değişmektedir" diye konuştu. Erdoğan, "Akciğer kanseri bu vakaların önemli bir kısmını oluşturmakta, erkeklerde ilk sırada, kadınlarda ise 4-5. sırada yer almaktadır. Erkeklerde görülme oranı 56,7/100 bin kişi olup, toplam kanser vakalarının yaklaşık yüzde 20-25'ini oluşturmaktadır" dedi.
Son 5 yılda vaka sayısında artış yaşandığını belirten Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, "2020 verilerine göre yıllık yeni akciğer kanseri vaka sayısı 25-30 bin civarındaydı. 2024'e gelindiğinde bu rakam nüfus artışı ve sigara kullanım oranları nedeniyle yüzde 10-15 oranında yükselmiştir" ifadelerini kullandı. Ayrıca Erdoğan, "Endüstriyel bölgelerde görülme oranı 3/100 binden 66/100 bine kadar değişebiliyor. Bu durum hava kirliliği ve radon maruziyetinin etkisini açıkça göstermektedir. Kadınlarda ise sigara kullanımının artmasıyla vaka sayısı her yıl yüzde 5-7 oranında yükseliyor" dedi.
Akciğer kanserinin Türkiye'deki kanser ölümlerinin yüzde 25-30'unu oluşturduğunu hatırlatan Erdoğan, "Sigara, bu vakaların yüzde 80-90'ından sorumludur. Hastalık genellikle öksürük, nefes darlığı, göğüs ağrısı ve kilo kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkar. Ancak erken evrede fark edilmesi güçtür" şeklinde konuştu. Erdoğan, "50-80 yaş arası, 20 paket-yıl sigara öyküsü olan bireyler için düşük doz bilgisayarlı tomografi (BT) taraması çok önemlidir. Bu tarama sayesinde erken evrede tanı konulan hastalarda sağkalım oranı yüzde 60-90'a kadar çıkabiliyor" dedi.
Tedavi alanındaki gelişmelerin umut verici olduğunu belirten Erdoğan, "Son yıllarda immünoterapi ve hedefe yönelik tedavilerle sağkalım oranları yüzde 44 oranında artmıştır. Ancak bu ilerlemelerin sürdürülebilir olması için farkındalık ve erişilebilir tarama programları şarttır" dedi.
Akciğer kanserinin büyük ölçüde önlenebilir bir hastalık olduğunu söyleyen Erdoğan, "Sigara ve tütün ürünlerini bırakmak: Sigara akciğer kanserinin yüzde 90 nedenidir. Bırakıldıktan sonra 5 yılda risk yüzde 30-50 oranında azalır. Sağlıklı beslenme ve egzersiz: Antioksidan zengin gıdalar ve düzenli egzersiz riski yüzde 20-30 azaltabilir. Çevresel risklerden korunma: Radon, hava kirliliği ve asbest maruziyetine dikkat edilmelidir. Erken tarama programlarına katılmak: Düşük doz BT taraması, erken tanıyla sağkalımı yüzde 60-90 artırır. Aile öyküsü takibi: Ailede kanser öyküsü varsa düzenli kontroller yapılmalıdır. Alkol ve obezite kontrolü: Alkolü sınırlamak ve ideal kiloyu korumak ek riskleri azaltır" alınabilecek önlemleri bu şeklinde sıraladı.
"Sigara içenlerde akciğer kanseri riski içmeyenlere göre 20-25 kat fazladır" diyen Prof. Dr. Abdullah Erdoğan, "Bırakma sonrası bu risk hızla azalır ve 10-15 yıl içinde içmeyenlerin seviyesine yaklaşır. Yapılan araştırmalar, sigarayı bırakmanın kanser teşhisi konduktan sonra bile sağkalımı ortalama 22 ay uzattığını göstermektedir" ifadelerini kullandı. Ayrıca Erdoğan, "Sigarayı bırakmak, sadece akciğer kanseri değil, KOAH, kalp-damar hastalıkları ve birçok ciddi rahatsızlığı da önler. Eğer sigara kullanıyorsanız, bugün atacağınız bir adım hayatınızı kurtarabilir" diyerek sözlerini tamamladı.
