Eskişehir'de Perşembe Pazarı’nda uzun yıllardır esnaflık yapan Lütfü Keleş, artan maliyetler ve vatandaşların alışveriş alışkanlıklarındaki değişiklikler hakkında açıklamalarda bulundu. Keleş, ekonomik sıkıntıların halkı nasıl etkilediğini örneklerle dile getirerek, “Sabahleyin bir vatandaşla karşılaştım. Taze soğanı tek tek sayıyor, taze soğanı! Bir, iki, üç, dört, beş diye. Şaşırdım. Vatandaş sayıyor artık. Bir de bana ukalaca üste çıkarak ‘sayarım tabii’ diyor” ifadelerini kullandı.
"Üretim maliyetlerini düşünmüyorlar"
Pazarcı esnafı olarak yaşadıkları zorlukları anlatan Keleş konuşmasının devamında, “Bir bardak çay 10-15 lira diyorum. Bunun hesabını yapmıyorsun, gidiyorsun kafede içiyorsun. Bu soğanın üretici diktiriyor, bakımını yaptırıyor, tekrar söktürüyor. Bunun masrafını düşünmeliler. Bu böyle düşününce bedava oluyor. Vatandaş bunu bilmiyor. Bilinçsiz toplum yani. Bir de karşımıza dikiliyor. Ne olmuş sayarsam diyor. Biz bunlarla karşılaşıyoruz” dedi. Keleş, müşterilerin ürün seçme alışkanlıklarına da değindi:
“Bir kilo mal alacak, bunu da iyice eşeliyor. Biz bunu nasıl aldık? Bunu hiç düşünmüyor. Bu vatandaş da bunu nasıl aldı? Nasıl buraya getirdi diye maliyetini bilmiyor. Burada soğukta ayazda dikiliyoruz. İnsanlara hizmet etmek için buraya geliyoruz” dedi.
"Emekliyim ama çalışmak zorundayım"
Pazarın genel zorluklarını anlatırken üretim ve satış maliyetlerinin dengelenemediğini ifade eden Keleş, “Biz kendimiz 20 liraya aldığımızı, burada 25 lira takabiliyoruz. 5 lira poşeti var, çadırı var. Masrafımızın çıkmadığı günler oluyor. Onu anlatmak istiyorum. Hale gidiyoruz, hal buradan pahalı. Halde etiketlere bak bak. Halde domates lira abi, burada domates otuz lira, diyerek aracı sistemine dikkat çekti. Keleş, 2006 yılında emekli olduğunu belirterek, geçim sıkıntısı nedeniyle hala çalışmak zorunda kaldığını vurgulayarak, “Emekli olarak hala çalışıyoruz, görüyorsun. Yaş olmuş 63. 2006 yılında emekli olmuşum. Hala çalışıyorum. Evde yatamaz mıyım? Beş kuruş zam veriyor, otuz beş kuruş üzerine koyuyor. Haliyle bu tartışmalar yaşanıyor. Vatandaş haklı ama biz de haklıyız” şeklinde konuştu.
Sebze ve meyve fiyatlarının değişimlerine dair konuşan Keleş, “Sebzelerin geliş maliyetleri çok yüksek. Soğuktan dolayı arz talep meselesi. Mal az geldiği zaman, kıt geldiği zaman mesela diyelim ki biraz artış oluyor. Ama diğeri de bolluk olduğu zamanlarda üç tane on liraya maydanoz sattık. 2 hafta önce, üç tane. Yokluğunda tanesi 10 lira. 7,5 lira akşam olduğunda çifti 15 lira oluyor. Elimizde kalmasın bu yeşillik diye akşama doğru saat üçten sonra fiyat düşüyor mecburen” diye ifade etti.