Kırsal kesime ziyaretlerde, bölünmüş arazileri gördükçe, tarım reformu yanında arazi toplulaştırmasının da şart olduğuna tanık oluyoruz. Çünkü ülkemizdeki tarım arazileri, nesiller boyunca arazi mülkiyetinin, miras vb şekilde el değiştirmesi nedeniyle parçalanmış-bölünmüş bir parsel yapısına sahiptir.
Tarım arazileri parsellerinin halihazırdaki bölünmüş-parçalanmış dağılımı; iş gücünün ve tarımsal ekipmanın parseller arasındaki aşırı dolaşımına, yollara erişim zorluğuna, tarımsal ekipmanın, araçların ve sulamanın verimsiz kullanımına, arazi anlaşmazlıklarına, fazla sayıdaki yakın parsellerden kaynaklanan sınırlı ürün rotasyonu ve teknoloji seçimine yol açmakta olup, tarımsal üretimi önemli ölçüde sınırlandırmaktadır.
1.Ulusal Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi ve Fuarı Türkiye'de arazi toplulaştırması ve tarım sektörünün temel altyapı sorunlarının çözümüne yönelik konularda bildiriler sunulmuştur. Bu sunulardan, ülkemizde arazi toplulaştırması ve diğer tarımsal altyapı faaliyetleri konusunda önemli çalışmaların yapıldığı anlaşılmaktadır.
Ülkemizde, tarım sektörünün temel sorularının başında işletme ölçeğinin küçük (ölçek sorunu), arazilerin parçalı ve bozuk şekilli olması gelmektedir. Bu durum tarımın sürdürülebilirliğini tehdit etmektedir. AB'deki 165 da işletme büyüklüğü dikkate alındığında ülkemizdeki 61 dekar işletme büyüklüğünün artırılmasına yönelik çalışmalar önem taşımaktadır.
İşletme arazilerinin küçük, parçalı ve dağınık olması toprak ve su kaynaklarının verimli kullanılmasını engellediği gibi tarım işletmeciliğini zorlaştırmakta, işgücü, sermaye ve üretim kayıplarını artırmaktadır. Bu nedenle arazi toplulaştırmasının hızlandırılması, sulama, toplulaştırma ve tarlaiçi geliştirme hizmetleri ile birlikte kırsal alanların cazibesini artırıcı yatırımların (köy imar planları, içmesuyu ve kanalizasyon sistemleri, sağlık, eğitim, spor vb tesisler) hızlandırılması gerekmektedir.
Kongrede yapılan sunulardan ülkemizde toplulaştırma yapılabilecek alanın 14 milyon ha olduğu, bunun 8,5 milyon ha'ı ekonomik sulanabilir alanları ve 5.5 milyon ha'ında kuru tarım alanlarını oluşturduğu tespit edilmiştir. Son yıllarda hızlandırılan toplulaştırma çalışmaları artarak devam etmelidir. Gelişmiş AB ülkelerinde 2 ve 3. kuşak toplulaştırması tamamlanmış iken ülkemizde bu çalışmaların halen % 10'larda bulunulması tarımsal ve kırsal kalkınmayı olumsuz etkilemektedir. Bu nedenle "Toplulaştırma 2011-2023 Eylem Planı" ile 1. kuşak arazi toplulaştırma programı hazırlanarak hayata geçirilmesi uygun olacaktır
Ayrıca konuyla ilgili temel sorunlardan biri, mevcut miras kuralları ile arazilerin parçalanmasıdır. Medeni Kanunda arazilerin parçalanmasını önleyici değişikliğin kısa sürede çıkarılması ile birlikte işletme arazilerinin büyütülmesi için Gayrimenkul Kıymetler Borsası gibi çalışacak, arazi değerlendirmesi yanında kiracılık ve ortakçılık işlemlerini yürütecek Arazi Edindirme Ofisleri (Fransa SAFER benzeri) kurulmalıdır.
Kongrede sunulan bildiri de, " Arazi toplulaştırması; başta sulama şebekesi yatırımlarında olduğu gibi karayolları, demiryolları, havalimanları ve organize sanayi bölgeleri gibi kamu yatırımlarında da yatırım maliyetlerinin azaltılması (%10-40) ile yatırımların hızlandırılmasında önemli bir araçtır. Arazi toplulaştırması kırsal alan düzenlemesi ve sürdürülebilir kırsal kalkınma yaklaşımı ile birlikte ele alınmalı ve uygulanmalıdır.
Bugün, tarım arazilerinin toplulaştırmasında temel sorun; toplulaştırma, sulama ve tarla içi geliştirme hizmetleri, toprak etüt ve haritalama ve CBS gibi konularda yetişmiş, deneyimli personelin yetersizliğidir. Bu amaçla Kamu kurumları ile üniversitelerin işbirliğinin artırılması ve Üniversitelerde eğitim programlarının kamu-özel sektör ihtiyaçlarına göre revize edilmesine (öncelikle Bilgisayar destekli toplulaştırma programları) ihtiyaç duyulmaktadır.
Türkiye, tarımsal üretimde önemli gelişmeler kaydetmiş ve kalite artışı ile birlikte, verimlilik seviyelerini birçok üründe artırmıştır. Ancak en büyük engel bölünmüş-parçalanmış arazilerdir. Oysa toplulaştırma; hem çiftçiler açısından hem de kamu yatırımları açısından çok önemli faydalar içermektedir. Arazileri düzgün şekilli parsellere dönüştürülmektedir Her tarla sulama kanalına kavuşturulmaktadır tarla yola kavuşturulmaktadır: Ulaşım daha kolay ve ekonomik hale gelmektedir Ekilebilir arazi miktarları artmaktadır mücadele ve gübreleme kolaylaşmaktadır. Kullanılmayan küçük araziler değerlendirilmektedir
Tarla sahipleri arasındaki anlaşmazlıklar ortadan kalkmaktadır tarım için en ideal parsel ebatları oluşturulmaktadır Kadastro yenilenmiş olmaktadır. Köy yerleşim yerleri iyileştirilmekte ve geliştirilmektedir.
ARAZİ TOPLULAŞTIRMASI ŞART
Kırsal kesime ziyaretlerde, bölünmüş arazileri gördükçe, tarım reformu yanında arazi toplulaştırmasının da şart olduğuna tanık oluyoruz. Çünkü ülkemizdeki tarım arazileri, nesiller boyunca arazi mülkiyetinin, miras vb...