ÇOCUK HAKLARI BİLDİRGESİ

20 Ka­sım 1959 yı­lın­da, BM ta­ra­fın­dan ka­bul edi­len "Ço­cuk Hak­la­rı Bil­dir­ge­si" ne­de­niy­le ül­ke ba­zın­da­ki et­kin­lik­ler ya­pıl­dı. TEGV her yıl ol­du­ğu gi­bi bu yıl da Ço­cuk Hak­la­rı Bil­dir­ge­si'ne ay­rı bir önem ver­di. Ken­di bün­ye­sin­de et­kin­lik­ler ya­par­ken, ba­sın ara­cı­lı­ğı ile de gü­nün ma­na ve öne­mi­ni pay­laş­tı. TEGV' in, ço­cuk­lar­la il­gi­li bu tav­rı, di­ğer si­vil top­lum ör­güt­le­ri ta­ra­fın­dan ör­nek ola­rak alı­nır mı bi­lin­mez ama TEGV, bu fa­ali­ye­ti ile de ak­lı­se­lim in­san­la­rı­mı­zın öv­gü­sü­nü al­dı.
Ço­cuk Hak­la­rı Bil­dir­ge­si ve TEGV' in, bu gi­ri­şi­mi, dün­ya ço­cuk ra­po­ru­nu ha­tır­lat­tı. Ra­por­da: Dün­ya­nın 5 kı­ta­sın­da 2 mil­yar 700 mil­yon ço­cuk ya­şı­yor. Do­ğan her üç ço­cuk­tan bi­ri ka­yıt dı­şı ka­lı­yor. 8 bi­ni is­hal­den ol­mak üze­re gün­de 35 bin ço­cuk ölü­yor. 800 mil­yon ço­cuk ye­ter­li ve sağ­lık­lı bes­le­ne­mi­yor. 400 mil­yon ço­cuk te­miz su içe­mi­yor. 170 mil­yon ço­cuk ye­ter­siz bes­len­me­den do­la­yı bü­yü­me ve ge­liş­me bo­zuk­lu­ğu için­de bü­yü­yor. Yok­sul or­tam­lar­da ya­şa­yan ço­cuk sa­yı­sı 1 mil­yar. Ön­le­ne­bi­lir ve­ya te­da­vi edi­le­bi­lir has­ta­lık­lar­dan ölen ço­cuk sa­yı­sı her yıl 4 mil­yon. Ge­liş­mek­te olan ül­ke­ler­de 5 ya­şın al­tın­da­ki 200 mil­yon ço­cuk mut­lak yok­sul­luk sı­nı­rı­nın al­tın­da ya­şı­yor. Ço­cuk ölüm oran­la­rı ay­nen de­vam eder­se 2000'li yıl­lar­da 175 mil­yon ço­cuk öle­bi­lir. Acil ön­lem alı­na­maz­sa 2010 yı­lı­na ka­dar 1 mil­yon 100 bin ço­cuk AIDS kur­ba­nı ola­bi­lir. 6-11 yaş­la­rı ara­sın­da hiç oku­la git­me­yen ço­cuk sa­yı­sı 140 mil­yon. Her 100 ço­cuk­tan 24'ü oku­ma-yaz­ma bil­mi­yor. Ge­liş­mek­te olan ül­ke­ler­de ya­şa­yan ve üç­te iki­si­ni kız ço­cuk­la­rın oluş­tur­du­ğu eği­tim ça­ğın­da­ki 130 mil­yon ço­cuk eği­tim­den ya­rar­la­na­mı­yor. Bu tes­pit TE­GEV' in öne­mi­ni bir kez da­ha or­ta­ya ko­yu­yor.
Dün­ya­da, şid­de­te ma­ruz ka­lan kim­se­siz ve özür­lü ço­cuk sa­yı­sı bi­lin­mi­yor. Bü­tün dün­ya­da kö­tü dav­ra­nı­şa, ih­ma­le, şid­de­te, sö­mü­rü­ye, ta­ci­ze uğ­ra­yan, uyuş­tu­ru­cu­ya kur­ban gi­den ço­cuk­la­rın sa­yı­sı hız­la ar­tı­yor. Dün­ya­da kız ve er­kek ço­cuk­la­rı ara­sın­da eşit­siz­lik­ler yay­gın­la­şı­yor. Bes­len­me ye­ter­siz­li­ğin­den kay­nak­la­nan ölüm­ler kız ço­cuk­la­rın­da da­ha faz­la. 1 mil­yar ço­cuk sağ­lık­lı ev or­ta­mın­dan uzak­ta bü­yü­yor. 20 mil­yon ço­cuk ev­siz, 7 mil­yo­nu mül­te­ci. Sa­vaş­lar yü­zün­den sa­kat kal­mış ço­cuk sa­yı­sı 6 mil­yon. Yi­ne sa­vaş­lar yü­zün­den 16 mil­yon ço­cuk psi­ko­lo­jik trav­ma ge­çir­di. Sa­vaş­lar­da ölen ço­cuk sa­yı­sı­nın as­ker sa­yı­sın­dan da­ha faz­la ol­du­ğu sü­reç de­vam edi­yor. 30 ül­ke­de 300 bin ço­cuk si­lâ­hal­tın­da.
El­bet­te dün­ya ve top­lum­lar, bu tab­lo­ya du­yar­sız ka­la­maz­dı. Kal­ma­dı da
Ço­cuk Hak­la­rı ile il­gi­li ilk et­ki­li gi­ri­şim, 1923 yı­lın­da Eg­lanty­ne Jebb ta­ra­fın­dan tas­la­ğı ha­zır­la­nan ve 1924 yı­lın­da Mil­let­ler ce­mi­ye­ti ta­ra­fın­dan ka­bul edi­len Ce­nev­re Ço­cuk Hak­la­rı Bil­di­ri­si­dir. Bu bil­dir­ge, BM ta­ra­fın­dan ku­ru­lu­şun­da ka­bul edil­miş, 20 Ka­sım 1959 ta­ri­hin­de de BİR­LEŞ­MİŞ MİL­LET­LER ÇO­CUK HAK­LA­RI BİL­Dİ­Rİ­Sİ" ola­rak gün­cel­leş­miş ve 20 Ka­sım 1989 ta­ri­hin­de da­ha ge­niş ola­rak ele alı­nan "BİR­LEŞ­MİŞ MİL­LET­LER ÇO­CUK HAK­LA­RI­NA DA­İR SÖZ­LEŞ­ME" de­ğiş­ti­ril­miş­tir. Bu söz­leş­me­yi 193 BM üye­si ül­ke ka­bul et­miş­tir.
23 Ni­san Ulu­sal Ege­men­lik ve Ço­cuk Bay­ra­mı, dün­ya­da kut­la­nan ilk ço­cuk bay­ra­mı­dır. Ata­türk'ün, Türk ço­cuk­la­rı­na ar­ma­ğan et­ti­ği bu bay­ram şen­lik­le­ri­ne son yıl­lar­da ya­ban­cı ulus­la­rın ço­cuk­la­rı da ka­tıl­ma­ya baş­la­mış­tır.
Bir­leş­miş Mil­let­ler Ço­cuk Hak­la­rı Bil­di­ri­si'nin ışı­ğı al­tın­da, Türk Ço­cuk Hak­la­rı Bil­di­ri­si ha­zır­lan­dı. Bu bil­di­ri, 28 Ha­zi­ran 1963 gü­nü UNES­CO Tür­ki­ye Mil­li Ko­mis­yo­nu 7. Ge­nel Ku­ru­lun­da ka­bul edil­di. Bil­di­ri­de, "İyi ba­kım, iyi ye­tiş­ti­ril­me ve ço­cu­ğa uy­gun bir eği­tim, her yer­de il­gi, sev­gi ve yar­dım gör­me, her Türk ço­cu­ğu­nun hak­kı­dır. Res­mi, özel her ku­rum, her yurt­taş bu ço­cuk hak­kı­nı ta­nı­mak, el­de­ki ola­nak­lar­la onu ger­çek­leş­tir­mek yü­küm­lü­lü­ğün­de­dir. Sı­kın­tı için­de bu­lu­nan ço­cu­ğun kur­ta­rıl­ma­sı­na ön­ce­lik ve­ri­lir.16 ya­şın­dan ön­ce hiç bir ço­cuk res­mi öğ­re­nim­den alı­ko­nu­la­rak özel iş­ler­de ça­lış­tı­rı­la­maz. Hiç bir şe­kil­de sö­mü­rü­le­mez" ifa­de­le­ri yer al­ma­sı­na rağ­men, ül­ke­miz­de ha­la ço­cuk­lar is­te­nen ola­nak­la­ra sa­hip de­ğil­dir. Oy­sa bil­di­ri­nin be­lirt­ti­ği gi­bi, Her ana ve ba­ba ço­cu­ğu­na bak­mak, onu bil­gi­li, be­ce­ri­li ve en iyi şe­kil­de ye­tiş­tir­mek­le yü­küm­lü­dür. Top­lum, özel­lik­le si­vil top­lum ör­güt­le­ri de ay­nı gö­rev­le­ri üst­len­mek zo­run­da­dır.
TEGV, bu­nun bi­lin­cin­de olan ör­nek bir ku­ru­lu­şu­muz­dur. " BİR ÇO­CUK DE­Ğİ­ŞİR TÜR­Kİ­YE DE­Ğİ­ŞİR" slo­ga­nı ile ço­cuk­la­rın ya­şam be­ce­ri­le­ri­ni ge­liş­tir­me­le­ri­ne yö­ne­lik, ço­cuk mer­kez­li eği­tim yön­tem­le­ri­nin kul­la­nıl­dı­ğı Eği­tim Prog­ram­la­rı ile İl­köğ­re­tim ça­ğın­da­ki 7–16 yaş gru­bu, bin­ler­ce ço­cu­ğu­mu­za hiz­met ver­miş­tir.
Ay­rı­ca her fır­sat­ta, ço­cuk­lar bi­zim ge­le­ce­ği­miz de­mek­le de ço­cuk­la­rın so­run­la­rı çö­züm bul­mu­yor. Ni­te­kim on­lar­da, bu­nun far­kın­da­dır. Ada­let İl­ko­ku­lu' nda gö­rev­li ol­du­ğum yıl­lar­da, öğ­ren­ci­miz Ba­şak BÜ­KER, " Bİ­ZE GE­LE­CEK Dİ­YOR­SU­NUZ. BİZ­CE GE­LE­CEK Bİ­ZİM HAK­LA­RI­MI­ZA GÖS­TE­Rİ­LE­CEK SAY­ĞI­DA­DIR." demiş­ti.