Develerin hörgüçlerinde ne var?

Devenin ana yurdu Kuzey Amerika'd?r. Tarih içinde oradan Güney Amerika ve Asya'ya yay?lm?ş, Kuzey Amerika k?tas?nda ise zamanla yok olmuştur. Güney Amerika'daki lama, alpaka (bir cins koyun), guanako (laman?n irisi) gibi hayvanlar devenin akrabalar? say?labilirler.
Yaşad?klar? kum f?rt?nalar?na ve diğer olumsuz şartlara uyabilmek için iki s?ra koruyucu kirpikleri ve tüylü kulak delikleri oluşmuş, burun deliklerini aç?p kapayabilme, çok uzaktan görebilme ve koku alabilme yeteneklerine sahip olmuşlard?r.
Develerin tek hörgüçlülerine Arap devesi, çift hörgüçlülerine ise Baktriane (Bactrian) devesi ad? verilir. Baktriane Afganistan'?n kuzeyinde bir yer olup bugün ad? pek bilinmemesine rağmen çok çeşitli medeniyet ve kültürlere ev sahipliği yapm?ş, çok önemli tarihi geçmişi olan bir bölgedir.
Her iki cins deve de yük hayvan? olarak kullan?l?rlar. Çift hörgüçlü deve daha yavaşt?r (3-5 kilometre/saat) ama bir günde kervan içinde durmadan 50 kilometre yol gidebilir. Hörgücünün tepesine kadar olan yüksekliği 2 metre iken Arap devesinin sadece bacak yüksekliği neredeyse 2 metredir. Arap devesi 18 saat boyunca saatte 13-16 kilometre h?zla yol alabilir. Develerin yük hayvan? olmalar?n?n yan?nda etlerinden, sütlerinden, yünlerinden ve derilerinden de faydalan?l?r.
Genelde develerin hörgüçlerinde su olduğuna, bu sayede çöllerde uzun süreli yolculuklara bu kadar dayan?kl? olduklar?na inan?l?r ama gerçek bu değildir.
Öyle olsayd? deve vücudundan su tükettikçe hörgücünün de bir balon gibi porsuyup inmesi gerekirdi.
Develerin hörgüçlerinde sadece yağ bulunur. Buras? 30-35 kilograml?k bir yağ deposudur. Genellikle bir çok hayvan ilerde enerji kaynağ? olarak kullanmak üzere vücudunda yağ depolar ama develer bunu hörgüçlerinde yaparlar. Yiyecek bulamad?klar? zaman buradan faydalan?rlar. Hörgücün bir ikinci işlevi de deveyi çölün k?zg?n güneşinden korumas?d?r. Develer zaten çölde suya az gereksinim duyarlar. 40 dereceyi bulan s?cakl?klarda iki haftaya yak?n susuz kalabilirler. Burun mukozalar? insana göre 100 kat daha büyüktür. Bu sayede nefes verirken havada bulunan nemin üçte ikisini geri kazanabilirler. Bir devenin vücudundaki toplam suyun yüzde 22'sinin kayb? halinde karn? çekilir, kaslar? büzüşür ama bu, onun performans?n? çok etkilemez. Buna karş?n bir insan vücudundaki suyun yüzde 5'ini kaybedince görme duyusunda azalma başlar, yüzde 12'sini kaybedince de ölebilir.
Develerin susuzluğa dayan?kl? olmalar?n?n nedeni su kay?plar?n?n büyük bir k?sm?n?n dokular?ndaki sudan olmas?, kandaki suyun pek etkilenmemesidir.
Ancak bütün bu özelliklere rağmen susuzluğa dayanma rekoru develerde değil, farelerdedir. Bu konuda zürafa da her ikisiyle yar?şabilir.
Yeri gelmişken develerin bir başka özelliğine de değinelim. Hayvanlar aras?nda sadece deve, kedi ve zürafa önce sağ taraftaki ön ve arka ayaklar?n?, sonra sol taraftakileri atarak yürürler. Yani sol - sağ şeklinde değil sol - sol, sağ -sağ şeklinde. Hatta şiirdeki aruz vezninin ritminin Arap yar?madas?ndaki develerin bu yürüyüşlerindeki ritimden doğduğu bile rivayet edilir.