Duygusal Zekâ ve Vizyonerlik

Duygusal zekânın farkındalık ve denetim, empati ile iletişim ve ilişki becerisine ek olarak bir diğer görünümü kişisel etkileme gücüdür. Bu beceri diğer kişileri örnekler, sözler veya davranışlar yoluyla esinlemeyi ve etkilemeyi içerir. Bir diğer söyleyişle ilişki ve iletişim becerisi yoluyla başka kişilere (örneğin işletmedeki çalışanlara) liderlik yapabilme yeteneğidir. Kişisel etkileme gücü, oluşan durum ve olayları doğru okuyabilmeyi gerektirir; buna ek olarak sergilenen liderlik yoluyla diğerlerinin istenen yönde hareketlendirilmesini sağlar.

Kişisel etki, önemli durum ve konularla yüzleşme becerisidir. Bu bağlamda zayıflayan ilişkilerin, amaçların, hedeflerin, misyon ve vizyonun sağlamlaştırılmasını da içerir. Örneğin lider kurumsal vizyon, misyon, değerler ve inançlar yönünde motivasyon oluşturulması fonksiyonunu üstlenir.

Vizyon gelecek öngörüleri ile ilgili bir kavramdır. Vizyonerlik, bireyin yön belirleme ve gelecek tasarımına ilişkin sağlam bir felsefesi olması anlamına gelir. Vizyonerlik için iletişim becerisi ve ilerlenecek gelecekle ilgili vizyonun tam olarak ifadesi gerekir.

Vizyonerlik yeteneği kişinin içsel pusulası gibidir; kişinin eylemlerinde kılavuzluk yapar ve gerekli etkilemeyi sağlar. Bu niteliği geleceğe doğru hareketi sağlayan bir tür içsel motivasyon üreteci olarak kabul edebiliriz. Güçlük ve engellerin aşılmasında ilk elden gerekli desteği temin eder. Vizyon sayesinde kim olduğumuzu ve hangi darboğazları aşmamız gerektiğini biliriz. Eylemlerimiz ve sözlerimiz vizyona ilişkin felsefemize uyum gösterdiğinde, yaşamla daha uyumlu hale geliriz. Eğer yaptığımızla vizyon felsefemiz arasında çelişkiler varsa bu durum gerginliğe ve rahatsızlığa neden olur.

Kişisel ölçekte duygusal zekânın geliştirilmesi (ya da mevcut potansiyelin açığa çıkarılması) düzenli ve planlı bir çalışmayı gerektirir. Sadece kitaplardan bu konuda bilgi edinmek yeterli olmayabilir. Eğitim ve danışmanlık (koçluk) hizmetleri sayesinde duygusal zekâ yeteneğinin gelişimine yöne verilebilir. Ayrıca böyle bir nitelik bir gecede de kazanılamaz. Bunu yaşam boyu geliştirilmesi gereken bir potansiyel olarak düşünmek uygun olur.

Diğer yandan doğru planlanmış altı aylık veya bir yıllık bir eğitim-danışmanlık desteği ile bir liderin duygusal zekâ açılımını başlatmak mümkün olur. Bünyesindeki liderlerin duygusal zekâ yeteneğini geliştirmeyi öngören bir kuruluş bunun uzun erimli bir çalışma olduğunu bilmeli ve gerekli yükümlülüğü üstlenmelidir.

Duygusal zekâ konusunda bir uzman yazar Hun İmparatoru Attila’yı Gandi’ye döndüremezsiniz, diyor. Dolayısıyla duygusal zekâ gelişimi plan ve programları amaç ve hedeflerini doğru koymak zorundadır. Bu tür bir gelişim programında vazgeçilmez olan, değişimin sürdürülebilir ve yaşam boyu olmasının sağlanmasıdır.

Diğer kişisel gelişim programları için belirttiğim bir özelliği burada tekrarlamalıyım. Pek çok kişisel gelişim eğitimi çalışması, eğitimi alacak kişinin bireysel özelliklerini dikkate almak zorundadır. Bu tür eğitimleri ortalama bireysel özelliklere göre seviyelendirmek genelde yararsız, etkisiz ve verimsiz şekilde sonlanıyor. Topluluk halinde verilen eğitim ve danışmanlık hizmetlerinde grubun niteliklerinin önceden sıkı şekilde araştırılması yararlı olur. Bu tür destek almak isteyen firmaların programın bu yönlü içeriği ve biçimi konusunda ısrarlı olmaları beklenir.