ESKİŞEHİR VE TERMİK SANTRAL

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan Yardımcısı ve Dünya Enerji Konseyi Türk Mili Komitesi (DEK-TMK) Yönetim Kurulu Başkanı, Sayın Hasan Murat Mercan, Eskişehir'in Alpu ilçesi'nde, 1.3 milyar ton ispatlanmış ve yaklaşık, 2 bin, 2 bin 500 kalorisi olan, kömür rezervi bulunduğu müjdesini verdi.
Elbette Alpu ilçesi' nde, 1.3 milyar ton kömürün bulunması, ülke ve Eskişehir açısından sevindiricidir. Ancak kömür enerjisi santrallerinin kurulabileceğini ve 10 bin megavat civarında bir santral olabileceğini söylemesi, zihinleri karıştırdı. Çünkü ülkemizde kurulan kömür santrallerinin, çevreye verdiği zarar ortadır.
Sayın MERCAN' ın, söylediği gibi, Eskişehir, Enerji ve tabi kaynaklar açısından, Türkiye'nin, en zengin illerinden biridir. Kömür yanında Bor, krom, manyezit, mermer gibi madenler kentte bulunmaktadır. Ancak Eskişehir'deki madenlerin, yerel ekonomiye ve istihdama, getirisi, yok denecek kadar azdır.
Sayın MERCAN' ın, Alpu'ya kömür enerjisi santrallerinin kurulabileceğini müjdesi, aslında Eskişehir açısından, hiçte hayra alamet değildir. Çünkü Türkiye Termik Santrallerin, çevreye verdiği zararlar ortadadır. Nitekim Yatağan Termik Santrali, 400.000 dekarlık kızılçam ormanın, ortadan kalkmasına sebep olmuştur.
Bunun, bir benzeri de Bey Dağları çevresinde de yaşanmıştır. Gökova Termik Santrali'nden çıkan gazlar, 1800-1900m yükseklikte, Bey Dağları'nı etkilemiştir. Çevredeki köylerde tarım ürünleri, zarar görmüştür. Ayrıca termik santrallerde, etrafa yayılan civa, İnsanların gelişmesini, öğrenme yeteneğini ve sinir sistemini olumsuz etkilemiştir.
Bencik Dağı, Sepetçi Dağı yamaçlarında, 40 bin hektarlık alandaki ormanlar Yatağan Termik Santrali'nin, sebep olduğu hava kirliliğinden dolayı zarar görmüştür. Termik santrallerin bacalarından çıkan dumanların içinde, bol miktarda kükürtdioksit ve azotoksit gazları bulunmaktadır. Bu gazlar atmosferde yükselerek, havadaki su damlacıklarıyla reaksiyona girerler ve asit yağmurlarına sebep olurlar.
Ayrıca termik santrallerde, soğutucu, buhar elde etme ve temizleme gibi amaçlarla kullanılan sular, sıcaklık dereceleri yükselmiş olarak toprağa, yeraltı sularına, akarsulara ve denizlere boşaltılmaktadır. Suyun sıcaklığı, yüksek olduğu için, sularda yaşayan canlıları olumsuz yönde etkilemektedir.
Öte yandan termik santrallerle, akarsular, ağır metallerle kirlenmektedir. Örneğin Muğla'da Çine ve Dipsiz çaylarının suları, Yatağan Termik Santrali'nde, soğutma suyu olarak kullanıldıktan sonra, tekrar akarsuya boşaltılmaktadır. Tabi bu sırada kullanılan su, çeşitli kimyasal maddelerle işlemden geçirilmektedir. Bu kimyasal maddeler, suyla birlikte akarsuya karışmakta, özellikle demir ve sülfat bileşikleri, başta olmak üzere bol miktarda ağır metallerle akarsu kirlenmektedir.
Linyit kullanılan termik santrallerde, kömürün yanmasıyla bol miktarda kül oluşur. Bu küllerin içinde bulunan gazların, bir kısmı havada kalarak, asit yağmurlarına sebep olurlar. Yere ulaşan küller ise toprak yüzeyini ve bitkilerin üzerlerini kaplarlar. Toprak yüzeyine yığılan küller, yağışlarla yeraltına sızarak, toprağın kalitesini belirleyici özelliklerinde bozulmalar meydana getirirler.
Hülasa Termik santrallerinin, hava kirliliği, su kirliliği, toprak Kirliliği, canlılar ve arazi kullanımı gibi etkileri ciddi çevresel sorun yaratır. Ayrıca Yerel safi hâsılaya ve istihdama katkısı, yok denecek kadar azdır.
Termik Santrallerin, çevreye verdiği zararlarda, bilim adamları da hemfikirdir. Nitekim Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Osman KARABABA, termik santralin kurulması durumunda kül dağları oluşacağı ve gazların havaya salınacağını anlatarak, bin megavat gücündeki bir termik santralin, yılda 3 bin 500 ton uçucu partikül, 75 bin ton kükürtdioksit atık oluşturarak, insan sağlığı yok edeceğini Termik santral demek, geri dönüşü olmayan yol demektir' diyerek tehlikeyi ortaya koydu.
Yine Kahramanmaraş Milletvekili Durdu Özbolat ve 20 Milletvekilinin, termik santrallerin, çevreye verdiği zararların araştırılarak, alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla, Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesinde, " Termik santral küllerinin toplanıp, üzerleri örtülse bile, radon gazının havaya ulaşması sonucu çevreye radyoaktif madde yayılmaktadır. Uzmanlara göre santralden, Çernobil kazasının yaklaşık 2,5 katı kadar radyoaktif madde yayılmaktadır... Önlem alınması için, toplu ölümler mi beklenmektedir? " tespitlerine rağmen, Yatağan Termik Santralinde, hiçbir somut adım atılamamıştır.
Eskişehir kamuoyu, özellikle de sivil toplum örgütleri, Sayın MERCAN' ın, müjde olarak verdiği ve Alpu'ya kurulacağı söylenen termik santrale, tepki göstermeli ve üzerlerine düşen görevleri de yapmalıdır. Aksi halde, Afşin/Elbistan, Gökova, Yatağan, gibi termik santralarının yarattığı çevre felaketi, Eskişehir'de de yaşanacaktır.