ülkemizde ve Eskişehir’ de, her sektörde, rekabetin sağlanabilmesi, tekelleşmenin önlenmesi için, mutlaka esnaf ve sanatkârlara ait iş yerlerinin yaşamlarını devam ettirmesi gerekmektedir. Halkımıza ucuz, değişik hizmet, ürün ve fiyat alternatifi sunma anlamında da bu çok önemlidir.
Son yıllarda, hızla ve denetimsiz bir şekilde açılan, büyük marketler (süper, hiper, gros marketler) esnaf ve sanatkarın, hatta meslek dalının, yok olmasına neden olmaktadır. Hemen halkın temel ihtiyaçlarının hepsine birden ürün ve hizmet sunan AVM’ ler,, sahip olduğu bazı avantajlar sayesinde, piyasanın büyük bir bölümüne hakim olmakta ve tekelleşme yaratmaktadırlar.
Süper, hiper, gros marketlerin, açılması ile birlikte tüm kentlerde olduğu gibi, Eskişehir’ de de onlarca esnaf, ya dükkan kapattı, ya da zor durumda, varlığını sürdürmeye devam ediyor.
Yetkililer, esnaf ve sanatkârların içinde, bulunduğu sorunları çözmek için, bir kısım tedbirler uygulamaya koymak istemişlerse de bunda yeterince muvaffak olamamışlardır. özellikle "süper marketlerin şehir dışına çıkarılması" hususundaki yasal düzenlemenin, Bakanlar Kurulu'nda, yıllardır, imzada bekletilmesi, bunun en çarpıcı örneğidir.
Oysa Türkiye’ de, ticaret ve sanayi odaları ve diğer meslek odaları, süper marketlerin şehir dışına çıkarılması için ciddi uğraş verseler, diğer ülkelerde, olduğu gibi şehir dışına çıkartılacaklar, Esnaf-sanatkâr ve küçük işletmelerde, rahatlayacaktır.
Ayrıca Türkiye'de esnafı korumak yerin, bugüne kadar tam tersi yapılmış, devlet teşvikleri, hazine arazileri, yeşil araziler hep süper marketlere verilmiştir. Avrupa'da şehir merkezlerine kurulmak için, izin alamayan süper marketler, Türkiye'yi üs olarak seçmişlerdir.
Eskişehir Tuhafiyeciler Odası Başkanı, Sayın Ali Sefa ŞEN' le yaptığımız görüşmede, Türkiye'de, yasal ve kurumsal boşluklar sebebiyle, sayıları hızla artan hipermarket, süpermarket ve zincir marketler, haksız rekabet uygulamaları sebebiyle de Esnaf-sanatkâr ve küçük işletmeleri zor durumda olduğunu söyledi
Sayın ŞEN’ e göre, finansal zorluklar nedeniyle, rekabet gücü bulamayan, esnaf, faaliyetleriyle fiyat ve alım avantajlarına sahip olmaya, piyasada sahip oldukları konumu kaybetmemeye çalışmaktadırlar. Bu noktada, devletin esnaf, sanatkar ve küçük işletmelere, haksız ve insafsız rekabet karşısında, gerekli desteği sağlaması, ya da hipermarket, süpermarket ve zincir marketleri, kent dışına çıkarması gerekmektedir.
Süper marketlerin, tekelleşerek esnaf ve sanatkârı yok etmesi durumunda oluşacak piyasa şartları tüketicilerin aleyhine işleyecektir. Bu net bir şekilde, ortadadır. Pazarda 2 lira civarında olan meyveler, AVM’ lerde 5 lira civarındadır. Diğer ürünlerde de ciddi fiyat farklıları vardır.
Sayın ŞEN’e göre, esnafın süper marketler dışında da ciddi sorunları mevcuttur.
AVM: Alışveriş merkezlerinin, haksız rekabetinin önlenmesi için, '6585 Sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun' çıkarılmıştır Ancak bu kanun beklentileri tam anlamıyla karşılayamamaktadır
Vergi: Sermayesi ve finans olanakları, sınırlı olan üyelerin, ekonomik anlamda, destek vermek için, vergi oranlarında indirim yapılabilir, kurumlar vergisinin düşürülmesinin vergi gelirlerini artırdığı görülmüştür. Aynı şekilde esnafa sağlanacak, vergi kolaylıkları da onların istihdam, üretim ve yatırım potansiyellerinin artmasına, ekonomiye, daha fazla katkı vermelerine yol açacaktır.
Ayrıca 5362 sayılı kanun, günün şartlara göre, yeniden elden geçirilerek güncellenmelidir. Kanunu kapsamında yapılan, uygulamalar, yeniden gözden geçirilmeli,. Esnaf zor durumda bırakan hükümler, esnaf lehine yeniden düzenlenmelidir. Kent merkezinde faaliyet gösteren, AVM’ ler de kent dışına çıkarılmalıdır.
Tüketicilere, ucuz mal, para, zaman ve enerji tasarrufu sağlayabilen, sabahın erken saatlerinden, gecenin geç vakitlerine kadar dükkanını açık tutan, müşterisini, zor günlerinde, hatta düğününde ve cenazesinde, yalnız bırakmayan esnafa, halkımız sahip çıkmalıdır
Ayrıca atalarımızın, yüzyıllarca , iyi mal üretme, kaliteyi yükseltme, kaliteyi kontrol etme, aşırı kârı önleme, enflasyonla mücadele gibi konularla, başa çıktığı AHİ geleneği de AVM’ ler sayesinde yok oluyor.
Esnaf-sanatkâr ve küçük işletmeciler, ülke ekonomisine, "hayat veren" ama kendisine "hayat hakkı tanınmayan"; ekonominin "itici gücü" olmasına rağmen, AVM’ ler karşısında "sahipsiz" kalan; yalnızlığa, çaresizliğe ve ilgisizliğe terk edilen esnafa sahip çıkılmalıdır. çünkü halkımız, esnafın, esnaf da, halkımızın velinimetidir..
ESNAFA SAHİP ÇIKILMALI
Ülkemizde ve Eskişehir’ de, her sektörde, rekabetin sağlanabilmesi, tekelleşmenin önlenmesi için, mutlaka esnaf ve sanatkârlara ait ...