FRİG VADİSİ

Geçen hafta bir dost, "Frig vadisi"nde, "TAŞ OCAKLARI" nın, fiziki yapıyı ve güzelim bitki örtüsünü, yok ettiğini, her geçen günde yenilerinin açıldığını, ilgilerin ise bu tahribata göz yumduğunu söyledi.
Oysa Frig Vadisi'nin, canlandırılması ve turizme kazandırılması amacıyla, Bakanlar Kurulu kararıyla kurulan; Eskişehir- Kütahya - Afyonkarahisar illerini kapsayan, Frigya Kültürel Mirasını Koruma ve Kalkınma Birliği'nin Encümen Toplantısı yıllardır yapılıyor.
Peki, FRİG VADİSİ' ndeki, bu doğa katliamını, ilgiller görmüyor mu? Veya vatandaşın gördüğü taş ocakları, yapılan toplantılarda gündeme gelmiyor mu?
Ayrıca FRİG VADİSİ' ndeki, taş ocaklarını, durduracak makam yok mu?
Eskişehir, il sınırları içinde, çok sayıda FRİG eseri var. Midas kenti (Yazılıkaya) Meros vadisi ve çevresi, Gökcekısık ve çevresi, Zahrem deresi ve çevresi, Pessinus,ve diğerleri, her geçen yıl erozyona uğrayarak yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
Adeta kaderine, terk edilmiştir. Bugüne kadar da pek çok vaat yapıldı ve söylemde bulunuldu ama değişen hiçbir şey yok.
Yapılan tesislere ve yollara, sahip çıkan yok. Nitekim Yazılıkaya' da, Ticaret Odası, bir tesis yapmış; ancak görevli yok. Kapısı kilitli. Her halde bu tesis, özel günlerde, veya üst düzey bürokratların ziyaretlerinde kullanılıyor. Ayrıca FRİG VADİSİ' ni, anlatacak rehber olmadığı gibi, ziyaretçilerin kalabilecekleri veya oturup yemek yiyebileceği arzu edilen boyutta bir tesis yok.
FRİG Vadisi ve Yazılıkaya çevresindeki, Jeomorfolojik ve jeolojik oluşumları, faunası, florası ve rekreasyon el potansiyeli ile ilginç peyzaj özellikleri yanında, . Adeta turizm açısından bulunmaz bir hazine.
Eskişehir Valilerimizden, Sayın KILIÇLAR', " ... Frig Havzası Turizm Birliği kurulmalı. Bu birliğe İl Özel İdareleri kanalıyla valilikler de katılmalı. Üniversitelerimizde eğer katılabilirse, onlar da birliğe alınabilir. " önerisi ile dikkat çekmişti. Bu birliktelik sağlanabilseydi, Frig Vadisi, turizme kazandırılabilirdi.
İlgililer, FRİG VADİSİ' ne, sahip çıkmazken, kendi maddi imkânları ile sahip çıkanlar oldu. Bu insanlarımızdan biri de Sayın Nadir Yaz'dır. Sayın Yaz, 1999 Mart ayından itibaren, Eskişehir merkez olmak üzere, Çorum'dan, Balıkesir'e kadar 22 ili gezerek, Frig uygarlığının izlerine ulaşmaya çalıştı. Uygarlığın Batı'dan değil Asya'dan dünyaya yayıldığının belgelerini, "Bir Rüyadır Anadolu Adlı " eserle ortaya koydu.
Sayın Yaz, Frigler ve Frigya konusunda, üç kez Eskişehir, bir kez Kütahya ve bir kez de Ankara'da olmak üzere dört kişisel fotoğraf sergisi açtı. Özellikle Ankara'daki sergiye ilgi oldukça büyük oldu. Ancak Firglerle ilgili çalışmalarında, ne sivil toplum kuruluşlarından, ne üniversitelerimizden destek görmedi. Eskişehir' deki kurum/ kuruluşlarda, her konuda olduğu gibi, bu konuda da kendisine yardımcı olmadı.
Üstelik Sayın Yaz' a göre, " Herkesin farklı plânı var veya kimi siyasî çıkar, kimi şöhret, kimi para peşinde. Hatta kimileri de destek değil, köstek oluyor! "
Hâlbuki kültür ve kültür varlıklarının, öncelikli olarak eski eserler, yalnız ülkemizin değil, tüm insanlığın ortak mirası olduğuna ilişkin düşünce biçimi, küresel kardeşliği ve hoşgörüyü sağlayacak şekilde, uluslararası bazda yaygınlaşmalı ve kabul edilmeli. Bunların, gelecek nesillere devredilmesi için de her türlü fedakârlık yapılmalıdır.
FRİG Vadisi'nin, turizme açılabilmesi için, ulaşım yanında konaklama, dinlenme ve benzer tesislerinde, yapılması zorunludur. Öncelikle, bu bölgelerdeki yerel değerlerin turizme kazandırılması veya yerleşim alanlarındaki kültür değerlerinin, bölgenin ekonomisinin motoru olabilmesi için, bilinçli bir tespit, eğitim ve geliştirme çalışması şarttır.
Ayrıca FRİG vadisinin, fiziki yapısı mutlaka korunmalıdır. Özellikle de FRİG VADİSİ' indeki taş ocağı kapatılmalı ve ağaçlandırılarak, doğal hale getirilmelidir. Bu bölgedeki yerleşim alanlarındaki yapılaşma, bölgenin tarihi dokusuna ve frig mimarisine uygun olarak gerçekleştirilmeli, takibi ve denetimi de sürekli hale getirilmelidir. Davaya gönül veren kişi/kişiler yanında, diğer kesimler de, elini taşın altına koymalıdır.
FRİG VADİSİ; doğal güzellikleriyle ve kültürel konumuyla, potansiyel bir turizm cennetidir. Tüm turizm aktivitelerinin, yaşatılabileceği merkez statüsüne sahiptir.
Nitekim yıllar önce, Yazılıkaya' yı gezerken, bir uzman, "FRİG Vadisi, Kapadokya dan daha güzel, bu güzellikleri niçin turizme kazandırılmıyor, anlamak çok güç" demişti. Aradan seneler geçmesine ve ilgililer arasında, onlarca toplantı yapılmasına rağmen, Turizme kazandıramadığı gibi, Bugüne kadar da bir arpa boyu yol gidilemedi.
Bu havanda, su dövmek değil de nedir?