MADEN FAKÜLTE VE MÜHENDİSLİKLERİ

Kaymaz Altın Maden Yatağını gezerken, Eskişehir Osman Gazi Üniversitesi bünyesinde, eğitim faaliyetini sürdüren, Maden Mühendisliği' nin, KOZA ALTIN İŞLETMELERİ A.Ş' ile işbirliği yapmaması veya ŞİRKETİN çalışmalarının, öğrencilere izletilmemesi, dikkatimizi çekti.
Oysa Kaymaz' da, görevli olduğum yıllarda, İngiltere' nin, en eski ve başarılı üniversitelerinden biri olan Oxford Üniversitesi' de, kazıbilim (arkeoloji) bölümünde, tahsil yapan bir kız öğrencisi, İngiltere ' den gelerek, Kaymaz' da, 35 adet, tarihi taş tespit edip, gerekli incelenleri yapmıştı.
Ülkemizde ise üniversiteler, öğrencilerine bu imkânı sağlamıyor. Yaparak yaşayarak, eğitim ilkesi ve AR-GE çalışmaları, en önemlisi de, kurum/kuruluşlarla işbirliği için, yeterli çaba göstermiyorlar. Hâlbuki bu işbirliği, şirketler, üniversiteler, özellikle de öğrenciler açısından, büyük yarar sağlar.
Diğer yandan evrensel anlamda üniversiteler, bir taraftan teknoloji üretirken, diğer taraftan ülke sorunlarını çözmek için, gayret ve çaba gösterirler. Ayrıca üniversitelerdeki her bölümün de kendine özgü hedefleri vardır. Maden Fakülteleri ve mühendisliklerinin de önceden belirlenen hedefleri mevcuttur. Bilimsel ve endüstriyel araştırmalarla desteklenen ve sürekli güncelleştirilebilen lisans ve yüksek lisans programları oluştururlar.
Madencilik ve madenle ile ilgili diğer konularda, yurt içi ve yurt dışında çalışabilecek; teknik anlamda rekabetçi ve iyi eğitim almış, takım çalışması yeteneklerine sahip, kariyerleri boyunca teknolojik gelişmeleri takip edip uygulayabilecek, aynı zamanda çevreye duyarlı, Maden Mühendisleri yetiştirmek, maden fakültelerinin hedefidir.
Gel gör ki bu hedeflerin gerçekleşmesi için, Maden mühendisliği ve fakülteleri önlerine çıkan, fırsatları yeteri kadar değerlendirmezler. Oysa ESOG' de, mevcut Maden Mühendisliği için, İlimizde işletilen madenler, önemli birer imkândır. Özellikle de ülkemizi gündemini, yıllardır meşgul eden altın maden yataklarından biri olan Kaymaz Altın Maden Yatağı, önemli bir fırsattır. Madenin, her aşaması Maden Mühendisliği öğretim görevlileri ve öğrencileri tarafına yakından izlenmelidir. Bu işbirliği, mezun olan gençlerimizin, daha nitelik yetişmeleri ve istihdam edilebilirliği açısından bir zorunluluktur. Bunu sağlamak için Maden Fakülte ve mühendisliklerinin, madenlerimizi bir laboratuar gibi kullanmaları gerekmektedir.
Aslına geçmiş yıllarda Eskişehir' de, madenlerle ilgili olarak ESO Başkanlarından Rahmetli Mümtaz ZEYTİNOĞLU döneminde, il içindeki madenleri ham yerine işlenmiş olarak ihracatı hedeflenmişti. Ancak Rahmetli ZEYTİNOĞLU' ndan sonra gelen ESO Başkan ve yönetimleri, bu hedefin hayata geçmesi için, çaba gösterilmedi Bu hedef gerçekleşmiş olsa idi, madenlerin Eskişehir ekonomisine, çok ciddi katkısı olacaktı.
Öte yandan madencilik sektörünün, ülke kalkınmasındaki kritik önemi, sadece fazla miktarlarda üretilip, yurt dışına satılarak döviz elde edilmesinde değil, yerli sanayiye düşük maliyette ve kaliteli girdi sağlamasındadır. Bu anlamda, madencilik ve sanayi sektörleri karşılıklı olarak birbirlerini besleyen sektörlerdir. Entegrasyonları, sağlandığı ölçüde büyürler.
Ayrıca Maden Fakülteleri' nin, Ar-Ge çalışması yapmaması, madencilik alanına teknoloji üretmemesi, ülke ve Eskişehir sanayisini ve madencilik sektörünü de olumsuz etkilemekte, bu sektöre yapılabilecek yatırımlar, hızla hizmet sektörüne kaçmakta ve madencilik sektörünün, ülke ve Eskişehir ekonomisine katkısı giderek düşmektedir.
Yıllardır Türkiye' de, "ya madencilik ya çevre" felsefesi işlendi. Kimse çevre korunarak madenciliğin yapılabileceği hususunda kafa yormadı. Gerçi MTA Genel Müdürlüğü, 1994 yılında bünyesinde, Çevre Birimini, ilk oluşturan kurumlardan birisidir. Günümüz de çevre birimi çalışmalarını, Maden Analizleri ve Teknoloji Dairesine bağlı Çevresel Etütler ve Değerlendirme Koordinatörlüğü olarak devam ettirmektedir.
MTA Genel Müdürlüğü, bünyesindeki bu birim madencilik ile ilgili temel çevre sorunlarını tanımlayabilmeyi, bu sorunlar arasında bağlantı kurabilmeyi ve çözüm önerileri getirebilmeyi amaçlamaktadır.
Yeterli midir? Elbette değildir. Başta Üniversiteler olmak üzere, ülkemizdeki madenlerin işlenmesi için, ne yapılaması gerekli ise her kesim üzerinde düşene eksiksiz yerine getirmelidir. Özellikle de Maden Fakülte ve mühendislik bölümleri, maden işletmeleri ile işbirliği yapmalı ve teknoloji üretmek için de birer " araştırma merkezi " haline getirilmelidir. Çünkü madenlerin, her aşaması için, bilgi ve teknoloji üretmeyen bir Türkiye ve Eskişehir, başkalarına muhtaç olmaya devam edecek, madenlerin ekonomiye katkıları da arzu edilen boyutta olmayacaktır.