Şeker Fabrikaları, kurma teşebbüsleri, ATATüRK'ün, kurduğu Cumhuriyet döneminin sağladığı, geniş imkânlar sayesinde olabilmiştir. Bu istikametteki ilk ciddi teşebbüs, Uşak'lı Molla ömeroğlu Nuri (Şeker) adında, bir çiftçi tarafından başlatılmıştır.
İstanbul'da da özel şahısların ve bazı milli bankaların, iştiraki ile 14.6.1925 'de 500.000 TL sermayeli "İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları T.A.Ş." kurulmuştur.
Uşak'ta, mahalli birçok müteşebbisin iştiraki ile 19.4.1923 tarihinde 600.000 TL sermaye ile kurulan ' Uşak Terakki Ziraat T.A.Ş. ' 6.11.1925 tarihinde ilk Şeker Fabrikasının temelini atmış ve fabrika, 17.12.1926 tarihinde işletmeye açılmıştır.
22.Aralık.1925 tarihinde, Alpullu Şeker Fabrikasının temeli atılarak, onbir ayda fabrikanın montajı bitirilmiş ve 26.11.1926 tarihinde fabrika işletmeye açılarak ilk Türk şekerini üretmiştir.
Milli bankalarımızdan, bazılarının ortaklığı ile iki şirket teşekkül ettirilmiş ve bunlardan "Anadolu Şeker Fabrikaları T.A.Ş." 5.12.1933 tarihinde Eskişehir Şeker Fabrikasını işletmeye açmıştır.
1951-1956 yıllarını, kapsayan dönemde, toplam onbir yeni şeker fabrikası inşa edilerek, 1956 yılında fabrika sayısı, onbeşe ulaşmıştır. 1962 yılında Ankara Şeker Fabrikası ve 1963 yılında da Kastamonu Şeker Fabrikası, 1977'de Afyon, 1982'de Muş ve Ilgın , 1983'de Bor, 1984'de Ağrı ve 1985 yılında da Elbistan Şeker Fabrikalarının %95'e varan makina ve tesisleri mevcut beş makina fabrikasında imal edilerek işletmeye alınmışlardır.
1989 yılında Erciş, Ereğli ve çarşamba, Şeker Fabrikaları, 1991 yılında çorum, 1993 yılnda Kars, 1998 yılında Yozgat ve 2001 yılında ise Kırşehir Şeker Fabrikaları işletmeye açıldı.
Türkşeker, ülke genelinde; 15 şeker, 2 makina, 1 Elektromekanik Aygıtlar Fabrikası, 2 alkol, 1 tohum işleme fabrikası ile reel sektöre katkıda bulunmakta, 1 Araştırma Enstitüsü ile de AR-GE hizmeti vermektedir.
Türkşeker, bugün, makine fabrikaları sayesinde, şeker fabrikları yapacak teknolojiye de sahiptir.
AKP hükümetin, aldığı karar doğrultusunda, 14 şeker fabrikası özelleştirme kapsamına alındı ve 9'u devredildi, “En az 5 sene üretim yapacak” sözü, havada kaldı ve yüzlerce işçi, işsiz kaldı, şeker pancarı üreticilerinin, büyük bir kısmı da üretimden koparıldı.
Ve nihayet!
Türkşeker’ in, önemi, hatırlandı ve yeni bir görev daha verildi. Türkşeker, sözleşmeli, tarım uygulaması ile hububat üretimine destek verecek. Pancar üreticisinin ekeceği, başta hububat olmak üzere, diğer tarım ürünleri için, tohum, gübre ve nakit avans verecek.
Türkşeker’in sözleşmeli tarım uygulaması ile çiftçilerin, krediye, faize muhtaç olmayacak, Bakan Albayrak, proje ile çiftçilerin 3,5 milyar TL gelir elde edeceğini, tarımsal ürün ithalatında da 500 milyon dolarlık tasarruf sağlanacağını belirtti.
Türkşeker, 94 yıldır, “Sözleşmeli Tarım” ile pancar üreten, Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş., bugün 50 Bin çiftçisi ile 3,6 Milyon Dekar alanda, 7,5 Milyon ton pancar üretimiyle Türkiye tarımına hizmet veriyor.
Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, bağlı olan Türkşeker, 15 Adet Şeker Fabrikası ve 8 Bin çalışanı ile her yıl yaklaşık 900 Bin Ton şeker üreterek, Türkiye’nin şeker ihtiyacının üçte birini karşılanırken, çiftçi kredi faiz ödemesine muhtaç edilmeyecektir.
Türkşeker, uzun zamandır, pancar üreticisiyle yürüttüğü sözleşmeli tarım uygulamasını genişletiyor. Münavebe sistemine (nöbetleşe ekim) göre pancardan sonraki iki yıl aynı tarlada farklı ürün etmek zorunda olan, çiftçilere, Türkşeker destek olacak
. Başta hububat olmak üzere, diğer ürünlerin ekiminin yapıldığı dönemde çiftçiler hem ürününü yetiştirirken zorlanıyor, hem de hasat ettikten sonra, değerinde satmakta ciddi problemler “yaşıyordu.”
Bu sıkıntıları, yaşayan çiftçileri, rahatlatmak için, pancardan sonra ekecekleri ürünün tohumunu, gübresini ve nakit avansını, Türkşeker’in ödeyecek, böylelikle çiftçiyi, krediye muhtaç etmeden, herhangi bir borca, faize veya kefile ihtiyaç duymadan üretim yapacaktır.
Yeni sistemde, Türkşeker, sözleşmeli üretim yapan çiftçilere, piyasa fiyatının üzerinde, alım garantisi de verecek. Pancar çiftçisi, münavebe sistemine göre pancar ekmediği dönemde, yüzde 80 oranında buğday, mısır, arpa ve ayçiçeği ekiyor.
İlk etapta, bu ürünler proje kapsamına alınırken, sonraki yıllarda, ihtiyaca göre diğer ürünler de eklenebilecek. Türkşeker, yeni projesiyle, 2,5 milyon ton ile Türkiye’nin, hububat üretiminin yaklaşık yüzde 10’unu gerçekleştirmeyi hedefliyor.
Türkşeker, bu projesi ile hububat üretimini artırabilmek için, yalnızca pancar ekimi yapılan arazilerde değil, pancar çiftçisine, kuru tarım yaptığı arazilerinde de destek olacak. Bu proje kapsamında, 4 milyon dekarlık alanda, hububat üretimi hedefleniyor.
Sözleşmeli, hububat üretimi ile birlikte, çiftçilerin 3,5 Milyar TL kazanç elde edeceğini, tarımsal ürün ithalatında da 500 Milyon dolar, tasarrufa gidilecektir.
Ayrıca Türkşeker, Corona virüs, salgınıyla mücadele sürecinde, Eskişehir Alkol Fabrikası’nın, kapasitesini artırarak, 21 günde ürettiği, 1 milyon litre, etil alkolü dezenfektan ve kolonya yapımında kullanılmak üzere, üreticilere ve hastanelere vererek, ülke açınsından, ne kadar önemli bir kurum olduğunu da göstermiş oldu.