Konuya kaldığım yerden devam ediyorum.
* Dinî konularda da olsa aşırılığa kaçmak yanlıştır. Örneğin;
•    Peygamberi ilahlaştırırcasına aşırı övmek yasaktır ve bu yasağı çiğnemek “günah” demektir.
Cin-19. Örneğin Allah’ın kulu olan /Muhammed, mescitte /toplantıda Allah’tan gelen vahyi anlatmaya kalktığında, ikiyüzlüler hemen Peygamber’i övmek için birbirleriyle yarış ediyorlar ve abartılı övmeye başlıyorlar.
Al-i İmran-80. Ve size, Melekleri ve peygamberleri ilahlaştırıp Allah’ın yanına Rabler edinmenizi de emretmez. Müslüman olmayı /Allah’a içtenlikle teslim olmayı kabul edenlerden olduktan sonra da size Allah’a şirk-ortak koşup küfre sapmış inkârcılar olmanızı emreder mi hiç?
•    Peygamberlerden herhangi birini diğerinden fazla övmek yanlıştır:
Hucurat-1. Ey iman edenler! Allah ve O’nun buyruklarını bildiren elçisi arasında hangisine önceliği vermeniz gerektiği konusunda tartışmayın ve sadece Allah’a karşı takva sahibi olun /Allah’ın elçisi aracılığı ile bildirdiği muhkem /değişmez ana kurallarını uygulayamamaktan korkun. Şüpheniz olmasın ki Allah, her şeyi işiten ve bilendir".
•    Hz. İsa hakkında abartıya kaçmak ve ilahlaştırmak yanlıştır:
Nisa-171. Ey Kitap sahiplerinden olan Hıristiyanlar! Allah’ın bildirdiği gerçeklerin dışına çıkmayın ve Allah hakkında da gerçek dışı hiçbir şey söylemeyin. Meryem oğlu İsa, sadece Allah’ın elçisi ve Meryem’e yollanan Allah kaynaklı bir ruhtur /candır. Gelin Allah’a ve bütün elçilerine iman edin ve (Allah’ı üçe bölen) "Üçleme" sözüne de inanmayın ve söylemeyin. Allah tek ilahtır demeniz ve iman etmeniz, sizin için çok daha hayırlıdır. Allah, çocuk sahibi olmaktan yücedir.
•    Dinde zorlama yapmak ve kuralları zorlaştırmak yanlıştır:
Kaf-45. Ya Muhammed! Biz, iman etmeyen ve bildirdiğimiz gerçeklere inanmayanların ne söylediklerini çok iyi biliyoruz. Sen onları zorla inandıracak değilsin. Söz ver¬diğim kıyamet gününün sorumluluğunu taşıyanlara ve korkup önemini bilenlere Kur’an’dakilerle sadece öğüt vererek onları uyar".
Aynı uyarı Yunus-99, Şura-48, Rum-60, Bakara-256, Ra’d-11 ve Tövbe-6. ayetlerde de yapılmıştır.
•    Dine ilave kural koymak veya ek haramlaştırma yapmak yanlıştır:
Şura-21. İşte sadece dünya süsünü tercih edenlerin, Allah’ın dininde olmadığı halde, dinî şeriatlar /kurallar ortaya koyan başka ilahları mı var ki öyle davranıyorlar?
Nahk-1l7. Ve Allah adına helâl ve haram uyduranlara çok kısa bir süre nimetlendirildikten sonra, elem verici bir azap ile karşılık verilmektedir.
•    Din uygulamalarını değişmez bir sayıya sabitlemek ve bir sayı tutturmayı hedeflemek yanlıştır. Kur’an’da hiçbir konuda kesin bir sayı verilmemesi, bu yanlışı vurgulamaktadır.
Kasas-28. Musa, "Bu konuştuklarımız seninle benim aramda bir sözleşme olsun. Demek ki ben, sekiz ya da on yıllık süreyi yerine getirirsem, bana karşı bir kırgınlık olmayacak ve bu konuştuklarımıza Allah da vekildir" diyerek kalmayı kabul etti". 
Hz. Muhammed bir konuşmasında şunu demiştir
“Allah, size Hac ziyaretini farz kılmıştır, onu yerine getirin” deyince dinleyenlerden biri “Ya resulallah, peki bu Hac ziyaretini her yıl mı yapacağız” diye sormuş ve bu sorusunu iki defa tekrarladığı halde peygamber cevap vermeyip üçüncü soruşta şu cevabı vermiştir: “Bana Allah’ın açıklamadığı şeyleri sormayın. Senin bu soruna evet dersem, bunu bu şekilde farzlaştırırsınız ve bu da çoğunuzun gücünü aşar-Kütubu Sitte-1173”.
•    Duada ve ibad  veya ibadet etmede /kulluğu ifade etmede aşırılığa kaçmak yanlıştır:
A’raf- 55. İşte böylesine güçlü olan Rabbinize içtenlikle /samimi bir inançla /tedarruan /gittikçe eğilerek /ritüelli olan namaz şeklinde ve gösterişsiz dua edin. Çünkü Allah, gösteriş içinde abartılı söz söyleyenleri /dua ederken bu riyakâr davranışları nedeniyle sevmez.
Aynı vurgu ayrıca A’raf-205 ve Taha-8’nci ayetlerde de yapılmıştır.
•    Yardımda (Zekât ve /veya infakta) savurgan veya cimri davranıp aşırılığa kaçmak yanlıştır:
Furkan-67. Muhtaçlara yardım ederken /infak ederken savurganlık /müsriflik veya cimrilik de yapmazlar, dengeli harcarlar.
İsra-26. Bir de yakınlarınıza haklarını verin, muhtaçlara ve yolda kalmışlara da yardım edin. Ancak hem kendinizi zor duruma sokmayın hem de gereksiz yere saçıp savurmayın /israf etmeyin".
* Aşırıklardan olan sarhoş oluş, şeytanın kullandığı bir fırsattır:
Maide-90. Ey iman edenler! Sarhoş edici /bilinci /muhakemeyi bulandırıcı maddeler kullanmak, kumar oyunlarını zarar verici alışkanlık halinde oynamak, zulmetmek ve ilâhî bir yardımda bulunmak /tapınmak üzere put yapmak, şeytanın insanı kandırarak yanlışa sürüklemek için aracı olarak kullandığı pislik amellerdendir. İflah olmak /üzüntüye düşmemek için böyle durumlardan sakının ki kurtulasınız. 91. Çünkü şeytan, bilinci bulandırıcılar veya kumarla olumsuzluğa kayabilen düşüncelerinizi /nefslerinizi kullanarak aranıza düşmanlık ve kin sokmak, sizi Allah’ı zikretmekten ve salâtı uygulamaktan alıkoymak ister. Artık vazgeçiyorsunuz değil mi?".
* Aşırılıklardan olan sarhoşken salâta (sosyal yardımlaşma toplantı ve faaliyetlerine, Kur’an okumak ve /veya namaza) yaklaşmak yasaktır:
Nisa-43. Ey İman edenler! Ne konuştuğunuzu bilmeyecek kadar sarhoşsanız (iyice sinirli, gergin ve kafanız çok karışık ve meşgulse, uyku sersemi iseniz) ve yanlarınıza yatacak durumda /cünub halinde iseniz, bilinciniz ne söylediğinizi iyice bilecek duruma gelinceye /bu durumu üzerinizden atıncaya kadar /bu halinizden çıkıp normal bilinç açıklığında oluncaya kadar salâta (Toplu halde Sosyal dayanışma, yardımlaşma toplantı ve toplumsal faaliyetlere) yaklaşmayın, bekleyin ve yolcu da değilseniz kirli yerleriniz de varsa temizleyin /yıkayın /abdest alın (yıkanın-gusül abdesti alın değil). Ayrıca cinsi münasebette bulunmuşsanız /seviştiyseniz, seferde iseniz veya su kullanmanız size zarar verecek özellikli bir hastalığınız varsa veya büyük tuvaletinizi /gaita çıkışı yapmış ve normal bir abdest almak üzere su bulamamışsanız, teyemmüm edip öyle abdest alın. Yani ellerinizle temiz ve kuru bir toprağa dokunup yüzünüzü ve kollarınızı sıvazlayın /mesh edin. Merak etmeyin Allah, affeden ve günahları örtendir.
* Terör estirmek, aşırılıklardandır:
Şuara-183. İnsanların hakkı olan malını /sahip olduklarını çalmayın ve Dünyada fesat /karışıklık çıkarmayın /teröre /huzursuzluğa neden olmayın". 
Aynı vurgu Nahl-125’nci ayette de yapılmıştır.     
* Aşırılıklardan olan Vahşetten uzak durmak, kesin bir hükümdür :
A’raf-33. Ey Peygamber! Söyle onlara: "Benim Rabbim sizlere şunları haram /yasak etmiştir: Açık veya gizli yapılan olumsuzlukları /kötü davranışları, hak gaspı ile olan kazanımı ve başka haram ve /veya günah oluşturma riski olan bir davranışı /ism’i, kibirlenip şımarmayı ve Allah’ın hiçbir ilâhî yetki ve güç vermediği şeylere Allah’tan öncelik vererek Allah’a şirk koşmanızı ve hiçbir bilginizin olmadığı Allah hakkında konuşmanızı”.
* Herhangi bir konuda sınırı aşan /ifrat veya tefrite sapan, artık zalimlerdendir:
Şura-40. Ey insanlar! Şuna dikkat edin ki, bir kötülüğün /sıkıntı verici bir davranışın cezası benzeri bir kötülüktür /davranıştır. Ancak kim affeder ve barışmayı tercih ederse, onun ödülü Allah’a aittir. Ve Allah, sınırı aşan zalimleri kesinlikle sevmez.
Başka bir konuda inşallah buluşmak ümidiyle. Selam ve Sağlıklar

NOT- NÖVAK Vakfımızın kitaplarının gelirleri ile Eskişehir Tıp Öğrencilerine burs veriyoruz. Özel günlerinizde kitaplardan alır veya hediye ederseniz bize destek olur ve öğrenci sayımız artar: "DİN VE BEYİN", "SON DAVET KUR’AN", "KUR’AN KADINI KORUYOR", "OKU! Konularına göre Kur’an ayetleri", "KUR’AN’IN KULU KÖLESİ MEVLȂNA", “TEVRAT VE İNCİL’DE ÖNCEKİ İSLAM”, “KUR’AN VE SON İSLAM”, “ALLAH İLE ANLAŞMAMIZ VAR”, “ALLAH’TAN ALACAKLI OL”, “ÖZDE DİNDAR, SÖZDE DİNDAR” ve “ALLAH KİMİ SEVER, KİMİ SEVMEZ”