“Çocuklar hem diploma hem de ustalık belgesi alıyor”
Eskişehir Tornacılar ve Oto Tamirciler Odası Başkanı Adnan Karamanlı MESEM uygulamaların oto sanayide çırak sorunun çözümünde ve lise çağındaki çocukların meslek öğrenmesinde etkili olduğunu dile getirdi.
Karamanlı, “Bizim çıraklar daha önceden 4 gün okula, 1 gün iş yerine geliyordu. Hangi sınıflar? 3. ve 4. sınıfa gidenler ise staj gibi haftada 1 gün geliyordu. Çocuk pratiği yeterince öğrenemiyordu. Son 3 senedir hükümetin çıkardığı yasa, bu MESEM dediğimiz sistem, çok güzel oldu. Çocuk haftada 1 gün okula gidiyor, 4 gün iş yerine geliyor. Hatta cumartesiyi de sayarsak 5 gün geliyor. Onun cüzi ücretini ustalarımız veriyor, vatandaş 5 gün iş yerine geliyor. Ne oluyor? Çocuk 4 sene sonunda hem meslek lisesi diploması hem de ustalık belgesi alıyor. Böyle olunca bir altyapı oluşmamıştı. Çıraklık eğitim merkezleri ve meslek liseleri herkesi çırak olarak gönderdi ama iş yerlerinin uygun olup olmadığını bilmiyorlardı. Çoğu iş yerinde çocukların iş kazası geçirdiği oldu. Türkiye genelinde 13-14 civarında çocuğumuz iş kazasıyla hayatını kaybetti. Böyle olunca hükümet tekrar değişiklik yaptı, iş yeri sağlık güvenliği istedi. Biz de sanayide esnaf ve Esnaf ve Sanatkarlar Birliği ile anlaşarak bunu çok uygun fiyata çözdük. İş yeri sağlık güvenliği uzmanları geliyor, “Bu iş yeri, bu iş için uygun mu?” diye bakıyor. Makine varsa makinenin muhafazasını yaptırıyor, elektrik tesisatını kontrol ettiriyor. Böylece sistem uygun hâle geldi” diye konuştu.
“Çırak Sıkıntımızı Devlet Çözdü”
Ailelerin çocuklarının doktor, mühendis, mimar olmasını istediğini ifade eden Karamanlı işçinin mühendislerden daha fazla kazanç elde ettiğini dile getirdi. Karamanlı, Aileler, Benim çocuğum memur olsun, müdür olsun, mühendis olsun, diye okuttu. Millî Eğitim Bakanlığı da buna göre bir planlama yapmamış. Mesela ben esnafım, yıllardır oto tamir ve yedek parça işi yapıyorum. Benim iki oğlum var; biri memur, biri mühendis. Kendi işimize uygun değil. Böyle olunca mühendis iş bulamıyor. Çok sayıda mühendis geliyor. Fabrika sahibi çok arkadaşımız var, biz de yönlendiriyoruz, “Bu çocuk işsiz, buna bir iş ver,” diye. Adam diyor ki, “Asgari ücret 22 bin lira. Ben mühendise 25 bin lira veririm.” İşçiye bunun 2-3 katı maaş veriyor. “Niye mühendise bunu veriyorsun?” diye sorunca, “Mühendis çok,” diyor. Bir pozisyona 7-8-10 mühendis iş arıyor. Böyle olunca yanlış bir planlama ortaya çıkmış. Sanayide usta-çırak problemi çok yok. MESEM sayesinde çırak sorununu çözdük. Şu an sanayi sitemizde 700 tane çırak eğitim görüyor, geliyor. Çırak sorunumuz çözüldü. Ama usta ve kalfa sorunu var. Maliyetleri çok yüksek. Usta çalıştıramıyor. Bugün bir usta çalıştırmak istesen en az 50 bin - 60 bin lira maaş vereceksin. SGK’sı, yevmiyesi derken ustaya maliyeti 80 bin -90 bin lira oluyor. Usta bunun altından kalkamıyor. Bir de iş krizi malum. Esnafın çalıştırdığı sadece usta değil ki; yanında çırağı var, vergisi var, kirası var, Bağ-Kur’u var, yanındaki çalışanların SGK’sı var. Zor. Usta sıkıntımız var ama çalıştıramıyor ustalar. Kalfa sıkıntısı var, onu da çalıştıramıyorlar. Çırak sıkıntımızı devlet çözdü, çırak konusunda rahatladık” ifadelerini kullandı.
