ESKİ musluk suyu analizini açıklamalı

Tepebaşı Belediyesi Meclis Üyesi Prof. Dr. Nazmi ORUÇ, son günlerde basınımızda şebeke suyumuzun kirli olduğu iddialarına karşı E.S.K.İ genel Müdürünün bir defa da olsa musluk suyunu içerken çekilmiş resmi ve suyun temiz olduğuna ilişkin kimi açıklamaları yer aldığını belirterek, "E.S.K.İ musluk suyu analiz değerlerini açıklamalıdır " dedi.
Prof. Dr. Nazmi ORUÇ , konu ile ilgili olarak yaptığı yazılı açıklamada şunları söyledi:
"Porsuk Çayı'ndan alınan ve basit arıtma işlemlerini ve KLORLAMAYI takiben şebekeye verilen günlük yaklaşık 100.000 m3 su genellikle içme suyu olarak tüketilmemekte, ancak yemek fabrikalarında, lokantalarda, fırınlarda, evlerde ve çay ocaklarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Kalabak suyu çok zayıf asidik olduğundan çay istenilen demi vermemekte, hafif bazik olan şebeke suyu tercih edilmektedir.
E.S.K.İ tarafından da dezenfektan olarak kullanılan klor suda bulunan organik maddelerle reaksiyona girerek trihalometanlar (THM) olarak tanımlanan yan ürünlerin oluşmasına neden olmaktadır. Trihalometanların insanlarda kanserojen etkiye sahip olduğu genellikle kabul edildiğinden, sulardaki organik madde ve klor ilavesi sonrası ortaya çıkan trihalometan miktarlarının bilinmesi sağlık açısından çok büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle 17.2.2005 tarih ve 25730 sayılı resmi Gazetede yayınlanmış olan 'İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik'te Trihalometanlar için iki aşamalı sınır getirilmiş ve toplam trihalometanların 31.12.2012 tarihine kadar 150 mikrogram/Lt. ve bu tarihten sonra 100 mikrogram/Lt'ye düşürülmesi öngörülmektedir. O.D.T.Ü tarafından 'İçme Suyu Arıtma Tesislerinde Trihalometan (THM) Oluşumu konusunda 2005 yılında yayınlanan bir araştırmada Porsuk-Eskişehir için verilen yıllık ortalama THM değeri 50 mikrogram/Lt. dolayındadır. Bu çalışmada ayrıca sulardaki çözünmüş organik karbon ve trihalometan derişimleri arasında istatistiki olarak önemli bir ilişki saptanmıştır. Porsuk Nehri ve Porsuk Havzasındaki Organik Kirleticiler (Pestisitler, uçucu ve yarı uçucu organik bileşikler ve poliaromatik hidrokarbonlar) üzerine Anadolu Üniversitesince yapılan son bir araştırmada saptanan organik kirleticilerin insan sağlığı açısından önem taşıyan kanserojen, mutajen ve teratojen özelliklere sahip oldukları vurgulanarak acil eylem planlarının hazırlanması istenmiştir.
Günümüzde E.S.K.İ'nin internet sitesinde yer alan İçme Suyu Arıtma Tesisi Laboratuvar Aylık Kimyasal Analiz Sonuçları Tablosunda trihalometan analizi yer almamaktadır. İçme Suyu Türk Standartlarına (TS 266) göre yapılmış bazı kimyasal ölçümlerin yer aldığı E.S.K.İ raporlarında, arıtılmış sulardaki organik madde miktarları için 2009 yılında ölçüm yapılan 9 ay için litrede miligram olarak verilen değerler 0.27 ile 13.1 arasında değişmekte, ortanca değeri ise 8.7 olmaktadır. Oysa ki TS 266 (1997) de organik madde miktarı için izin verilen değer 2 miligram/Lt.dır. Musluk suyundaki yüksek organik madde miktarları, klorlama sonrası insan sağlığını etkileyen yan ürünlerin ortaya çıkmasına neden olabileceğinden bu bileşiklerin analizi çok büyük önem taşımaktadır.
Özetle:
Şebeke suyuna ilişkin olarak halkımızda olabilecek şüphelerin giderilmesi için E.S.K.İ'nin şebeke suyuna ait 'İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik'te öngörülen sıklıkta, tam donanımlı ve bakanlıkça yetkili laboratuarlarda yapılmış tüm analiz sonuçlarını kendi internet sitesi ve basın yoluyla kamuoyuna açıklaması gerekmektedir."