TBMM'ne baktığımızda, bugün bu şartlar aranacak olsa 550 vekilden kaçı seçilir?
Rüşvet almış, para ile onun bunun hakkını satmış, mahvetmişlerden de olmamalıdır...11 maddeden sadece biri.
İki defa İttihat ve Terakki'den milletvekili seçilen, sonra da Hürriyet ve İhtilaf Parti'sini kuran, Damat Ferit hükümeti döneminde Ayan Üyeliği'ne atanan Mehmet Zeynelabidin Efendi, "Meşr?k-? İrfan Gazetesi"nde milletvekili olma kriterlerini aç?klam?ş. Bu yaz?y? Konya Yusuf Ağa Kütüphanesi katalogunda 9521/2 say?yla kay?tl? "İslamiyet ve Meşrutiyet" isimli eserde bulmak mümkün.
Yörede mahalli bir gazetede çal?şan gazeteci Ali Akgül'ün derlediği kriterler şöyle:
100 y?l önce Konya'daki milletvekili olma kriterleri:
Birincisi: Milletvekili aday?, aday olacağ? şehirde uzun süreli oturmuş, yaşam?ş olmal?, halk?n mizac?n? iyi bilmeli. Bir şehirde oturmam?ş veya ç?k?p gideli uzun zaman olmuş adamlar?n bir kere iyi olup olmad?ğ? bilinemez.
İkincisi: Şehre yarayacak her türlü kanunu ve o şehir halk?n?n saadetini icap edecek şeyleri düşünüp beğenmeye ve böyle bir arayan toplamaya muktedir olmal?d?r.
Üçüncüsü: Devletin şan ve şerefini düşünmeyecek kadar cahil olmamakla birlikte, sefih de olmamal?d?r. Çünkü kendi mal? kendine teslim edilemeyen sefih bir adama bu gibi vazife verilemez.
Dördüncüsü: Hükümetin kanunsuz ve haks?z işlerini yüzüne beraber söylemek hususunda kimseden korkup çekinmez ve ölmekten bile kaç?nmaz, dünya için kimseye müdane etmez olmal?d?r.
Beşincisi: Paray? görünce her şeye boyun eğecek kadar bağr? yufkalardan ve paray? çok sevenlerden olmamal?d?r. Yoksa milletin menfaati zayii olmak ihtimali ziyadeleşir ve memleketi aç?k aç?k uçuruma sürekler.
Alt?nc?s?: Memuriyetini muhafaza etmek ve başka bir menfaatini korumak için şuna buna yüzsuyu dökmüş (ağlam?ş), kendisine haks?zl?k edenlere göz k?rpm?ş, kendisi haks?zl?k etmiş olmamal?d?r.
Yedincisi: Rüşvet alm?ş, para ile onun bunun hakk?n? satm?ş, mahvetmişlerden de olmamal?d?r.
Sekizincisi: Halk içerisinde zulmü, işkencesi olanlardan olmamal?d?r.
Dokuzuncusu: İki sözlü, ikiyüzlü adamlar da milletvekili olamaz.
Onuncusu: Şunun bunun ay?b?n? arayan, daima iki kişi aras?ndaki gizli s?rlar? anlamaya çal?şan, hiç yoktan tertip türetenler de aday gösterilmemelidir.
Onbirincisi: Milletvekilliği bittikten sonra kendini idare edecek bir işi veya zenginliği olmayanlar da aday gösterilmemeli. Çünkü bu özellikleri olmayan kişiler hükümetin ay?b?n? örtüp boyun eğmeye mecbur kal?rlar.