
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
EMEKLİLER VE TORBA YASASI
TÜED Eskişehir Şube Başkanı Arif Duru, yönetim kurulu üyeleriyle birlikte yaptığı basın açıklamasında, yıllardır emeklilerin özlemle beklediği intibak kanunun çıkarılması ve emekli aylıklarında, ciddi iyileştirme yapılması gerektiğini belirterek, "Bu düzenlemeyle en düşük işçi emeklisi aylığı 60 TL artarak 782,38 TL'si olacaktır. Tek tesellimiz zam farklarımızın 2 aylık birikmiş olarak Mart ayında aylıklarımıza yansıyacak elimize az da olsa toplu bir para geçmiş olacak, ancak gerçek anlamda yaralarının sarılabilmesi için yıllardır özlemle beklediğimiz intibak kanununun çıkarılması veya aylıklarımızda çok ciddi bir iyileştirme yapılması gerekmektedir. Emekli yıllardır bu umutla yaşamaktadır." demişti. Ancak Torba Yasası, Resmi gazete' de yayınlanarak, yürürlüğe girdi ama intibak Yasası, başka bir bahara kaldı.
Torba Yasa'nın, Resmi Gazete'de yayımlanmaması nedeniyle emekliler, Ocak'tan sonra Şubat'ta da zamsız maaş aldı. Devlet Bakanı Ali Babacan, zamların Mart ayına yetişeceğini söyledi. Mart ayında torba yasanın onaylanması halinde emeklinin maaşlarına 2010 Aralık ayına oranla yaklaşık 180 TL'lik bir fark yansıyacak. Bakan Şimşek de bu gelişmelerin üzerine yaptığı açıklamada emeklilere farkların toplu ödeneceğini ve emeklilerin hukukunun korunacağını söyledi.
Kamuoyunda, "Torba Yasa" olarak bilinen "Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"un 2011 yılında emekli aylıklarına yapılacak artışları da içermektedir.
Yasalaşan düzenlemeye göre, emeklilerin 2011 in ilk 6 ayı için 60 lira seyyanen zam alacaklar. Ayrıca bin 500 liranın üzerinde aylık alanlara ise bu rakamın yerine yüzde 4 zam uygulanacak. İkinci 6 ay ise aylık düzeylerine bakılmaksızın bütün SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarına Temmuz 2011 den geçerli olmak üzere yüzde 4zam uygulanacak.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 55. maddesi uyarınca düzenlenen emekli zamlarının günün gerçeklerine uymamıştı. Hükümet uyarıları dikkate almış olmalı ki, iki yıldır ek düzenlemelerle emekli zamları bir nebze de olsun iyileştirilmiştir. Eğer bu iyileştirme yapılmamış olsaydı emekliler yüzde 2.72 oranında zam alabileceklerdi. Bu durumda da zamlar 18-20 lira arasında kalacaktı. Oysa 60 lira olarak yansıdı. Getirilen yeni düzenlemeyle; en düşük işçi emeklisi aylığı 60 lira artarak 782.38 liraya ulaşacak. Aslında bu rakam da daha önce kaldırılan vergi iadesi uygulaması yerine getirilen ek ödeme düzenlemesi sayesinde 62.40 liralık bir artış geldiğini ortaya koyuyor.
Geçmiş yıllarda da, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, Anayasa Mahkemesinin bazı maddelerini iptal etmesi nedeniyle, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'nın yürürlüğünün, 1 Temmuz 2007'ye erteleneceğini açıklamıştı. Açıklamaya göre, iptal edilen yasada, 6 aylık gerçekleşen enflasyon oranında zam kararı alınmıştı. Ancak iptal edildiği için, eski yasaya dönüldü. Ancak 2006 yılında memurlara yapılan artış ile SSK ve BAĞ-KUR emeklilerine yapılan artış arasındaki 6 aylık fark, BAĞ-KUR ve SSK emeklilerine de ödenecekti.
2007 yılında, iptal edilen yasada, 6 aylık gerçekleşen enflasyon oranında, BAĞ-KUR ve SSK'lılara zam yapılacaktı. Ancak bu iptal edildiği için iş, eski haline, yani 4447 sayılı yasaya göre emekli aylıklarında artış yapma durumuna döndük.
Torba Yasa'da, her kesime yönelik düzenlemeler bulunduğunu, halde, emeklilerin beklentilerine cevap vermedi. Özellikle, yıllardır bekledikleri intibak yasası yine başka bahara kaldı. Nitekim Birleşik Emekliler Derneği Genel Başkanı Nalan Huriye Akcan ve Tüm Emekli-Sen Genel Başkanı Osman Özdemir, yaptıkları ortak yazılı açıklamada, "torba yasanın gereksiz düzenlemelerle doldurulduğunu, ama ne intibak yasası ne refah payı ne emekli maaşlarına yapıldığı söylenen zamların ne de banka promosyonlarından emeklilere de pay verilmesi konusunun torbada yer almadığını" belirttiler.
BAĞ-KUR ve SSK emeklilerine, verilecek zam yeterli mi takdir kamuoyunundur ama Türkiye'de, en yoksul yüzde 10'luk kesimin gelirden, aldığı pay yüzde 2.19'da kalırken, en zengin yüzde 10'luk kesimin aldığı payın ise yüzde 28.65 olduğu belirlendi. Zenginle yoksul arasında kentlerde 11.7, kırsal kesimde ise 13.6 kat fark bulunuyor.
Siyasi otorite, bu tabloya mutlaka çözün bulmalı, özellikle de emekli maaşlarındaki dengesizlik giderilmeli, ayrıcalıklar da ortadan kaldırılmalıdır. Ancak " politik" ve "elit tabaka" bu alandaki iyileştirilmelerin önünde, en büyük engeldir. Diğer yandan, sektörlerde, kayıt dışı çalıştırma önlemediği ve pirimler zamanında tahsil edilmediği sürece de bütün olumsuzlukların faturası, emeklilere çıkartılacaktır.