'Ham' ke­li­me­si­nin İn­gi­liz­ce'de­ki an­la­mı 'do­mu­zun ba­ca­ğı­nın üst kıs­mın­dan tuz­la­na­rak ve ku­ru­tu­la­rak ya­pı­lan ye­mek' de­mek­tir. Öy­ley­se ham­bur­ger do­muz etin­den ya­pıl­dı­ğı için mi bu adı al­mış­tır?

Ha­yır! Ham­bur­ge­rin ta­ri­hi Or­ta As­ya'ya Ta­tar di­ye bi­li­nen Türk top­lum­la­rı­na ka­dar uza­nır. O za­man­lar sa­vaş­çı Ta­tar at­lı­la­rı çiğ et yi­yor­lar­dı. Za­man­la bu eti eğer­le­ri­nin al­tı­na koy­duk­la­rın­da, uzun se­fer­ler­de atın ha­re­ket­le­ri so­nu­cun­da bu etin bir şe­kil­de az da ol­sa piş­ti­ği­ni ve da­ha ko­lay çiğ­ne­ne­bi­lir ha­le gel­di­ği­ni keş­fet­ti­ler.
Yıl­lar geç­tik­çe, As­ya step­le­rin­de­ki uzun se­fer­le­ri­nin so­nun­da bu eti eğe­rin al­tın­dan çı­kart­tık­la­rın­da ona tuz, bi­ber ve so­ğan da ila­ve et­ti­ler ve so­nun­da bu­gün­kü bi­li­nen 'Ta­tar Bif­te­ği' or­ta­ya çık­tı.
Al­man­ya'nın Ham­burg şeh­rin­den bir tüc­car, ti­ca­ret ama­cı ile git­ti­ği Or­ta As­ya'da 19. yüz­yı­lın or­ta­la­rın­da Ta­tar Bif­te­ği'ni gö­rür ve Al­man­ya'ya ge­ti­re­rek Ham­burg Bif­te­ği ola­rak su­nar. Da­ha son­ra­la­rı bir aş­çı bu eti kı­zar­ta­rak ser­vi­se su­nar ve ona 'Ham­burg'a ait' an­la­mın­da ham­bur­ger adı­nı ve­rir.
Ham­bur­ger Al­man­ya'yı iki yol­la terk eder. Yi­ne 19. yüz­yıl­da bir fi­zik­çi ve ay­nı za­man­da ye­mek ge­liş­tir­me uz­ma­nı olan Dr. J. H. Sa­lis­bury ham­bur­ge­ri İn­gil­te­re'ye ge­ti­rir. Sa­lis­bury sağ­lık­lı bir ya­şam için gün­de üç ke­re, ön­ce­den sı­cak su ile yı­kan­mış bif­tek ye­nil­me­si ge­rek­ti­ği­ne ina­nı­yor­du. Bu şe­kil­de ha­zır­la­nan ham­bur­ge­re İn­gil­te­re'de 'Sa­lis­bury Bif­te­ği' adı ve­ril­di.
Di­ğer yol­la ise, 19. yüz­yı­lın son­la­rın­da Al­man göç­men­le­ri ile Ame­ri­ka'ya git­ti. Ham­bur­ger etin­den ya­pı­lan köf­te­le­rin is­mi bu­ra­da ham­bur­ger ola­rak yer­leş­ti. Ya­ni ta­ri­hi­nin hiç­bir saf­ha­sın­da ham­bur­ge­rin için­de do­muz eti ol­ma­dı. Ge­ri­sin ge­ri­ye Tür­ki­ye'ye dön­dü­ğün­de ise ta­ri­hi­nin ata­la­rı­mı­za da­yan­dı­ğı­nı bil­me­yen­ler ge­le­nek­sel da­mak ta­dı­mı­za uy­gun ol­ma­dı­ğı­nı ile­ri sür­dü­ler.
Bu ara­da be­lir­te­lim ki, Bi­rin­ci Dün­ya Sa­va­şı son­ra­sı ABD'de İn­gi­liz­ce'de­ki Al­man kö­ken­li ke­li­me­le­ri ayık­la­mak için ya­pı­lan ça­lış­ma­da, ham­bur­ge­rin is­mi de 'Sa­lis­bury Bif­te­ği' ola­rak de­ğiş­ti­ril­me­ye ça­lı­şıl­dı, ama tut­madı.