Sanayinin, gelişmesinde lokomotif bir sektör olan madencilik, ülkelerin kalkınmasında, sürükleyici bir rol oynar. Madencilik, sanayinin itici gücü, katma değeri en yüksek olan ve kaynak yaratan, önemli bir sektördür.  Ancak Türkiye, maden çeşidi bakımından, oldukça zengin, bir ülke olmasına rağmen, kendi madenlerini işleyemiyor. Maden yataklarımız, yabancı şirketlerin kontrolü altındadır.

          Maden Yasası ile birlikte, Türkiye’nin, birçok maden sahasında, yabancı şirketlerin maden arama ve işletme konusunda önünün açıldığını vurgulayan yetkililer, ülkemizde Rio Tinto, Cominco, Geomar, Anatolia Minerals, Eldorado Gold, Normandi, Yamas, Omya gibi yabancı firmalar maden arama ruhsatı aldı.

.           Nitekim Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, CHP Niğde Milletvekili Sayın, ömer Fethi Gürer’in, verdiği soru önergesine yanıtında, Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş, mevcut durum itibarıyla yürürlükte olan 118 farklı yabancı firmaya ait 593 maden ruhsatı bulunduğunu belirtti

            Ayrıca Bakan Dönmez, “Mevcut durum itibarıyla, yürürlükte olan maden ruhsat sahalarından 206 adet ruhsat, Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş yabancı yatırımcı şirketler tarafından, ihale yolu ile alınmıştır. Yabancı yatırımcı şirketler tarafından ihalesi kazanılan 14 adet saha için ise işletme projesi verilmiş olup işlemleri devam etmektedir” dedi.

        ülkemizde madenlerle ilgili arzu edilmeyen gelişmeler varken,  Eskişehir Sanayi Odası’nda (ESO), maden sektörü ile ilgili önemli çalışmalar yapıyor. Nitekim ESO ülkemizin, tek madencilik kümesi ” Eskişehir Madencilik Kümesi” ile birlikte hazırladığı “Eskişehir  Madencilik Sektörü 2023 Vizyon Programı Sorunlar ve çözümler” raporunu açıkladı. 

            ESO’da, Maden Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) işbirliği ile düzenlenen, Madencilik Kümesi üyeleri ve sanayicilerin katıldığı toplantıda açıklanan raporda Eskişehir’de, üretim yapan madencilik sektörünün içinde bulunduğu durum ve sektörün gelişimi için gerekenler sıralandı.
            Maden Kanununda Yapılan Değişiklikler ve E-Maden Uygulamaları seminerinde raporu açıklayan ESO Başkanı Sayın Celalettin Kesikbaş ise “Odamız üyelerimizin beklentilerini, sorunlarını ve bunlara ilişkin çözüm önerilerini belirlemek için çalışmalar gerçekleştiriyor. Bu kapsamda Sektörel İşbirliği Komisyonlarını farklı sektörler için oluşturduk ve Arama çalıştayları gerçekleştirdik. Dedi.

             Aslında geçmiş yıllarda, ESO Başkanı, Rahmetli Mümtaz ZETİNOĞLU, döneminde, bölgenin ve Eskişehir’ in, kaderini değiştirecek hedefler belirlemişti. Hatta " ANADOLU SANAYİ" deyimi, ilk defa, onun tarafından kullanılmıştı. üniversite- sanayi işbirliğini kurumlaşması, tarımın sanayiye kaynak aktarır, bir yapıya kavuşturulması, Eskişehir’ in, sahip olduğu madenlerin, ham yerine işlenmiş olarak ihracatı, hedef olarak alınmıştı.

            Rahmetli Mümtaz ZETİNOĞLU’ dan sora gelen ESO başkanları, madneler ve tarımla ilgili hedefleri dikkate almadı. Oysa dikkate alınsa, Eskişehir ve sanayisi bugün çok farklı bir yerde olurdu.

            Bugün, madnelerimiz, yabancı şirketler tarafında çıkarılmaktadır.  ülkemize katkısı ise yok denecek kadar azdır. Nitekim Bergama Ovacık’ta, altın çıkartan, Normandy madencilik Şirketi, deneme üretimine başladığı, Mayıs 2001 tarihinden, 2002 tarihine kadar 4 bin 523 kilo cevher üretti. “Dore” adı verilen bu cevher, Türkiye’de, KDV ödememek için, İsveç’e gönderilerek ayrıştırıldı ve 2 ton 113 kilo altın ile 2 ton 415 kilo gümüş elde edildi. Şirket, devlete tek kuruş vermeden 19 milyon doları kasasına indirdi.

             CHP'li, Mahmut Tanal ise “Edindiğimiz bilgiye göre, çıkacak altının sadece yüzde 4'ü devlete kalıyor. Dünyanın hiç bir yerinde, böyle bir sözleşme bulamazsınız. Bunda kamu kararı yok. Kamu yararı, yüzde 96’yı Kanada şirketine verip, devlete, yüzde 4 vermek değildir.”dedi.

.            Kaymaz Altın Maden Yatağı ile ilgili mücadelemizde, genç bir maden mühendis, “ …Mücadelenizi, takdirle karşılıyorum. Bugünkü şartlarda, yabancılar madenlerimizi, bedavaya kapatır. Zararı yok, bizler istifade etmeyelim. Gelecek nesiller, belki akıllı olur, bu madenlerimizi, kendi insanımızın yararına işletir” demişti.

             Genç mühendisin, korkuları doğru çıktı. AKP Hükümeti’nin, çıkardığı maden yasaları ile vatan toprakları altıdaki zenginliklerden, yabancılar istifade ediyor. Yabancı maden arama şirketlerin her geçen gün sayıları artıyor.

             Konuyla ilgili olarak, Türkiye Jeoloji Mühendisleri Odası yetkilileri,  AKP Hükümeti tarafından 5 Haziran 2004 tarihinde, TBMM’den geçirilen  5177 sayılı değişiklik ve 5213 sayılı Maden Kanunu’na dikkat çekerek, bu yasalarla yabancı sermaye maden işletme ruhsatı alma konusunda, büyük kolaylıklar sağlandığını ifade ettiler.
             Oysa ülkemiz, 1934 yılında, Sümerbank ile İş Bankası tarafından kurulan, bir anonim şirket kükürt üretimine başladı. Sümerbank’ın hissesi, 1936 yılında, diğer ortakların hisseleri de 1943 yılında, Etib ank’a devredilerek, işletme devletleştirildi ve Keçiborlu Kükürtleri İşletmesi Müessesesi kuruldu.

             Bugünde, madenlerimize, sahip çıkıp, yeniden kamulaştırılmalıdır. çünkü madenler ve ürünleri, başka üretim sektörlerini besleyen,  temel girdi olarak,  etken bir rol oynar.  ülkelerin, ekonomik kalkınmalarında,  son derece önemli bir yere de sahiptir.