İLK MOM
Bu günden itibaren geriye doğru tam 2000 bin yıl sayın. İşte ilk mum o zaman bulundu. Şimdilerde anca elektrik kesildiğinde ya da özel günlerde hazırlanan sofralarda romantik yapmak için kullanılan ve sudan ucuz olan mum o za-manlar çok büyük ve pahalı bir lükstü. Evinde mum yakanlara "Kızım onlar accayip zengin. Valla mumları bile var." falan deniyordu.
Üstelik de yağlı vıcık vıcık bir şeydi bunlar. Hayvansal yağların arasına pamuk yerleştirilerek hazırlanır, yanarken her yer tütsülenmiş tavuk kokardı. Bu hâl 17. asra kadar böyle devam etti.
Bu dönemde Fransız Sieur Le Brez isimli biri, kalıba dökülen mumu icat edince, bir zenginlik ölçüsü sayılan mum da ekonomikleşti ve havası söndü. Artık herkes almaya başlayınca zengin kısmisi bununla hava atamaz oldu. Mucitlerden rica edip "Lütfen monşer. Biz fakir fukarayla aynı şeyi yakamayız. Bize daha zenginimsi bir şey bulun" dediler. Ve böylece ilk parafinli mum 1850 yılında îskoçya'da James Young adlı bir kimyager tarafından yapılarak yakılmaya başlandı.
O gün bugündür de kına gecelerinin ve "Bir mumdur, iki mumdur, üç mumdur, on dört mumdur. Bana bir bade doldur. Bu ne güzel düğündüür haninna" şarkısının da vazgeçilmez unsuru oldu.
İLK OTEL
Evden uzakta, geceleyin, dışarıda kaldıysak ve eğer etrafta akraba, arkadaş falan da yoksa bu otel işinin anlamını ve önemini anlamışız demektir. Her şeyin olduğu gibi bu parasıyla kalınacak yerlerin de bir ilki var.
İlk otelin memleketi İngiltere. 1774 yılının şu-bat ayında Covent Garden adıyla açılmış. Sahibi-nin adı da David Lowd'dur. Gerçi isminden bize ne de, belki lazım olur diye yazdık işte.
İLK MARGARİN
Şimdi size bulunmasına ön ayak olan kişinin Napolyon olduğunu söylesem inanır mısınız? Biz onu sadece "Para para para!" demiş diye biliyorduk ama meğer "Margarin margarin margarin!" de demiş.
Kendisi donanmanın mutfağında kullanılmak üzere tereyağının dışında başka bir yağ bulunması için margarin star yarışması başlatmış. Bu yarışmaya Hippolyte Mege-Mouries isimli bi-ri katılmış. Zaten başka da kimse katılmamış.
Kendisiyle yarışan Mege-Mouries, 15 Temmuz 1869tarihinde Paris'te bulduğu bu margarin yağının ödülünü Napolyon'dan almış.
O gün bu gündür damarlarımızı onunla tıkıyoruz.
İLK KAHVEHANE
Dünyanın ilk kahvehanesi İstanbul'da açılmış. O zaman açılan bu ilk kahvehane, şimdikilerin imajıyla akla duman altı, okey şakırtılı bir yer olarak gelebilir. Oysa ilk kahvehanenin şimdikilerin uyandırdığı bu intiba ile alakası bile yok.
1554 yılında Hâkim ve Cem isimli iki tüccarın açtığı bu kahvehane, "aydınlar okulu anlamına" gelen "mekteb-i irfan" adıyla anılıyordu. Daha sonra hızla yenileri açıldı. Zaman ilerledikçe de şimdiki halini aldı. Ne acı değil mi kuzum.