Satranc?n kimin tarafindan icat edildiğini net olarak bilmiyoruz. Ama bu oyunu icad? ile ilgili bir hint ve İran efsanesi mevcuttur ki hat?rda tutmaya değer buluyorum.
Bir efsaneye göre ; memleketin bilginlerinden biri hükümdar?n can SIKINTISINI gidermek için satranç denilen oyunu icat eder. Bu oyundan çok hoşlanan hükümdar (Seran) bilgin (Sessa)'yi mükafatland?rmak ister.
Mükafati da kendisinin seçmesi için :
"Dile benden ne dilersen vereceğim" der. Satrançc? Sessa çok şey değil şu satranç tahtas?nda görüyorsunuz ki 64 göz var sol üst gözden başlayarak gözlere bir den 64'e kadar numara verelim. Sonra 1 nolu göze 1 buğday tanesi 2 nolu göze bunun iki kat? yani 2 buğday 3 nolu göze bir öncekinin iki kat? yani 4 buğday... Ve nihayet 64 nolu göze 63'uncu göze konulan buğday tanesinin 2 kat? kadar buğday koydurulsun ve toplamlar? bendenize ihsan buyurulsun. Bu kadar tevazudan çok memnun olan hükümdar hemen vezirini çağ?rt?r, bilgin Sessa'nin arzusunun yerine getirilmesini emreder. Hesap baş?na oturulunca Sessa muhataplar?n?n gayretiyle bir hayli eğlenir. Niçin?
Biraz sonra vezir içeri girip bilginin arzusunun yerine getirilmesine imkan olmad?ğ?n? söyleyince hükümdar?n hayreti bir kat daha artar. Geometrik dizinin ne olduğuna ak?l erdiremeyen hükümdar; kağ?t kalem isteyerek bizzat uğraşmaya başlay?nca alimin istediğinin gerçekten yerine getirilmez birşey olduğuna kanaat getirir.
İkinci bir efsaneye göre : Devrin zalim ve müstebit hükümdar? halka çok zulum yapt?ğ? gibi maiyyetini ve vezirleini hiçe sayar ve onlar?n fikrini hiç dinlemezmiş. Yanl?ş hareketinden dolay? ikaz edenleri derhal öldürtürmüş.
Devrin matematikçilerinden biri kral?n bu yapt?ğ?n?n yanl?ş olduğunu uygun bir şekilde (hayat?n? da tehlikeye atmadan) anlatmak için bir plan yapar. Krala iyi bir oyun bulduğunu bildirir. Kral oyunu merak eder. Matematikçi kral ile birkaç defa oynay?p oyunun esas kaidelerini öğretince, kral?n hoşuna gider. Netice olarak bu oyundan şu dersi al?r :
Bir kral?n vezirleri, askerleri, filleri ve kaleleri zaptedilirse şah kendiliğinden düşmana esir olur.
İnsan ne kadar kuvvetli olursa olsun etraf?ndakilerin yard?m? olmad?kça hiçbirşey yapamaz, kanaatine var?r ve ondan sonra milletine karş? olan davran?şlar?n? değiştirir.
