
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
TÜRKİYE VE BOR GERÇEĞİ
Enerji Bakanı, Sayın BAYRAKTAR, Bor noktasında farklı bir strateji ortaya koyacaklarını belirttikten sonra, ”2017 itibari ile yeni ekibimiz, çok yoğun bir mesai ortaya koyarak, ihracat rekoruyla, üretim rekoruyla, 2017 tamamladı. Yaklaşık 2.2 milyon tonla 880 milyon dolarlık ihracatla rekortmen bir firmamız oldu. “ sözleri Bor madenin değeri düşüldüğünde, ekonomiye katkısı yeterli değildir.
çünkü Bor madeni, ülkemizden çıkarıldığı şekliyle, yani işlenmeden, dünya ülkelerine satılmaktadır. Bu 'bor cevheri' batı ülkelerinde işlenerek, 'bor ürününe' dönüştürülür, değerlenir ve işleyen ülke tarafından, birkaç katı fiyatla yeniden dünya ülkelerine satılır.
Ayrıca Batı ülkeleri, yıllardır Bor’u, stok ediyor. ABD’ nin, 15 yıl önce, Türkiye’den, ithal ettiği Bor’u, “Anka Kuşu” uzay aracında kullandı.
Nitekim NNT Nano Teknoloji AŞ Bor Power Genel Müdürü Sayın Mehmet Can ARVAS," Anka Kuşu uzay aracında kullanılan bor madeni de Türkiye'den, 10-15 yıl önce gemilerle, ABD'ye gönderilenlerdir. “ diyerek bir gerçeği kamuoyu ile paylaştılar..
Ayrıca Sayın BAYRAKTAR’ ın, yoğun bir çalışma ile bu yıl borun katma değerli ve stratejik ürüne dönüştürülmesi kapsamında, çok önemli iki üç tane tesisle ilgili, temel atma ve hayata geçirme sürecini gerçekleştireceğiz. Bu proje kapsamında da ülkemizin, yerli ve milli kamu savunma sanayi kurumlarından biri ile de ortak gerçekleştireceğimiz, bir iş birliği ile bu yıl önemli ve dünya da ses getirecek adımlar atacağız.” Sözleri, özlemle beklenen gelişmedir. çünkü Bor madeni, ihraçla değil, ürüne dönüştürülerek, ekonomiye kazandırılmalıdır.
Bu hedefler, sözde kalmamalıdır. çünkü ülkemizde, Bor madenine dayalı, yeni ürün ve teknolojilerin üretilmesi için; daha fazla AR-GE çalışmasının, desteklenmesi ve borlar için, özel bir TEKNOKENT`in, kurulması, özellikle de üniversitelerin Bor’la ilgili çalışmalara katılması, ülkemize, daha fazla katma değer yaratacaktır..
Ayrıca ulusal sanayimizle geliştirilecek, gerçekçi, bilimsel ve teknolojiye dayalı Ulusal Bor Politikaları için, daha fazla zaman kaybedilmemelidir. Dolayısıyla; bor ürünlerinde buluşların artırılması ve teknolojik inovasyonların geliştirilmesi için, gerekli teşvik verilmelidir.
öte yandan Bor Türkiye’nin, bor pazarındaki payını artırma odaklı, katma değeri daha yüksek olan öğütülmüş bor ürünlerinin, üretim kapasitelerini arttırmaya dayalı, ülkemizde, bor piyasası, potansiyel sektörlerde teşvik ederek, üniversite-kurum-sanayi birliğinde Ar-Ge faaliyetleri ile yeni üretim metotları ve bor teknolojileri getirerek ürün çeşitliliğini arttırma hedefli ulusal bor politikası oluşturmak gerekmektedir.
Bor madeni ise ülkemizin, en önemli ve dünyanın, en stratejik madenidir. Ayrıca Türkiye, dünya bor madeni rezervinin %72`sine sahiptir. Bu özelliği ile dünya, ham bor madeni üretiminde, birinci sırada yer almaktadır.
öte yandan, ülkemizin, tek başına, dünya bor talebini, 500 yıl karşılayabilmesi söz konusudur. Diğer ülkelerde de çok az bulunan bor üretiminde, gelecekte mevcut kapasite ile gelen talepler bile karşılanmayacaktır. Hatta yok satacaktır.
ülkemiz, Bor rezervlerini, hoyratla harcamamalı veya üretim ve satış kapasitesi artırmamalıdır. Ayrıca ülkemiz, Türk işadamlarına, bor’un satışını yapmalı, Bor’u, ürüne dönüştürmeleri için de teşvik edilmelidir.
Bor, enerji üretebilen elementler içinde, ilk sırada yer almaktadır. Fosil yakıtların yani petrol, doğalgaz ve kömür gibi kaynakların ömrünün kısa olması da Bor madeninin, enerji alanındaki önemini, bir kat daha arttırılmaktadır. Hatta petrol bittiği gün, dünya, Bor ve Toyum madenlerine, dolayısıyla da Türkiye’ye muhtaçtır.
Yine TMMOB Maden, Mühendisleri odası, 2840 sayılı yasadaki "Bor Madenleri Devletçe işletilecektir." hükmü asla değiştirilmemelidir. Ruhsatlar, fiyatları belirleme ve pazar politikaları, kamuda kalmakla birlikte, yine de özel sektör ile işbirliği yapmaya çatlak aramak özelleştirmenin ve kaynakları aktarmanın, bir diğer biçimi olacağından, bu yollara da müsaade edilmemelidir.”görüşündedir..
Bor madeni, kesinlikle özelleştirilmemelidir. çünkü Bor madeni, kar payı çok yüksek madenlerimiz olduğundan günlük ve dar çerçevede ele alınmamalı, ülkemiz ve ulusumuzun çıkarları, ön planda tutulmalıdır. Bu bağlamda, bor madenlerimiz, basit oyunlara alet edilmemeli ve Bor madeninin, özelleştirilmesi kesinlikle düşünülmemelidir. çünkü Bor, Türkiye’nin, coğrafi konumu kadar, büyük bir öneme sahip, stratejik bir kaynaktır.
Ayrıca Bor madeni çağımızın, en önemli madenidir. çünkü gelişen teknolojiler, bor kullanımını ve bor minerallerine, olan bağımlılığı artırmaktadır. Hammadde, yarı mamul ve mamul madde olarak, cam, porselen, seramik, fiber glass, metalurji, elektronik, tıp, enerji, tarım, havacılık, savunma gibi çok farklı sektörlerde, kullanılan bor mineralleri, sanayinin vazgeçilmez hammaddelerindendir.