ESO' da, bugün yapılacak olan seçim sonrası, sarı ve beyaz liste mi kazanır bilinmez. Ancak Sayın SARAR' ın, Pazartesi günü yaptığı, basın toplantısında, "Yan Sanayi Entegrasyonu", " Çevreci Tavrı" ve "Ar-Ge çalışmaları" ile ilgili açıklamaları, özellikle de makro düşünceleri, heyecan verici idi. Çünkü Eskişehir' de, refah istihdam rekabet ve verimlilik olanaklarının artması, yan sanayi entegrasyonu ve Ar-Ge çalışmaları ile orantılıdır. Bu nedenle de Eskişehir' de, KOBİ'lerin, ana sanayi ile entegrasyon sağlanmalı, Ar-Ge çalışmaları da ivme kazanmalıdır. Ancak her iki alanda da, mali ve teknik ve kalifiye elaman sorunlarının, mutlaka aşılması gerekiyor.
TÜLOMSAŞ' ın, General Electrik' le, yapmış olduğu stratejik ortaklık, gereği oluşacak iş hacmi, yan sanayi için ciddi olanaktır. Hatta TÜLOMSAŞ Genel Müdür Sayın AVCI' nın söylediği gibi, Eskişehir' de, demiryolları gereçleri, OSB ' si oluşabilir. Basın toplantısı öncesi Sayın SARAR' la, yaptığımız kısa görüşmede, TÜLOMSAŞ' la, işbirliğine, her alanda hazır olduğunu söyledi.
ESO, verimlik, kârlılık, yenilik ve kalite gibi unsurları birlikte değerlendirmeli ve verimliği, hem nicel, hem de nitel boyutları olan bir kavram ve bir yaşam felsefesi olarak yan sanayi entegrasyonun da, yer alacak işletmelere, benimsetmelidir.
Ülkemizde ve Eskişehir' de, yan sanayi görev üstlenen KOBİ'lerin, en önemli sorunu, yeterli nitelikte ve sayıda eğitilmiş insan gücünün olmayışıdır. Ancak bu aşılmayacak bir sorun da değildir. Bu amaçla, kentte yabancı dil ağırlıklı meslek liselerinin, çıraklık ve halk eğitim merkezinin geliştirilmesi sağlanmalı ve eğitim süreci, ESO,ETO, işadamlarımız ve halk katkılarıyla desteklenmelidir.
ESO, yan sanayi için hazırlıklı olmalıdır. Bunun içinde, işletme fonksiyonlarına göre sinerji etkilerinin belirlenerek, dinamik stratejik planlamaya alınması gerekir. Oluşturulacak koordinasyon ağı, öncelikle işe yönelik kararların, kim/kimler tarafından nasıl verileceği belirlenmelidir. KOBİ' lere, her türlü bilgi akışı zamanında, sağlanmalıdır. KOBİ' lerin, çeşitli bilgi bankalarına ulaşabilmeleri için, net-work' e bağlanmaları gereklidir. Bu nedenle de OSB' deki tüm KOBİ' ler, bilgi-işlem sistemine dahil olmalıdır
Sayın SARAR, yıllardır gündeme getirdiğimiz, bir türlü de istenen boyutta hayata geçirilemeyen Ar-Ge çalışmaları, üzerinde de umut verici açıklamalar yaptı. Eskişehir sanayisinin, verimlilik ve kaliteyi artırabilmesi, ulusal ve global pazarlarda rekabet edebilmesi için, mutlaka Ar. Ge çalışmalarına ivme kazandırması şarttır. Ancak Ar-Ge alanında ciddi bir planlama, kararlı ve uzun vadede sabırlı bir uygulama ve evrensel düzeyde, bilgi üretebilme potansiyeline sahip doktoralı elemanlara ihtiyaç vardır.
Sayın Sarar' ın, açıklamaları göstermiştir ki, Eskişehir' de, ESO' da özellikle de OSB' de Ar-Ge' nin, önemi anlaşılmıştır. Ancak ESO ve İşletmelerimizin, kendi imkânları yanında, AR-GE çalışmalarına, büyük avantajlar sağlayan 5746 sayılı kanunun getirdiği imkânlardan yararlanmaları gerekir. Geçmişte, Ar-Ge faaliyetlerinin teşviki genellikle, ODTÜ, Hacettepe, Bilkent gibi üniversitelerde kurulan teknoparklarla sınırlıydı. Yeni yasayla, Ar-Ge merkezi olarak tanımlanan; sermaye şirketleri içinde, ayrı bir birim olarak örgütlenmiş, münhasıran yurt içinde, Ar-Ge faaliyetlerinde bulunan ve en az 50 Ar-Ge personeli istihdam eden, yeterli birikimi ve yeteneği olan birimler de teknoparklar gibi desteklerden yararlanabilecektir.
Yeni yasa ile Ar-Ge ve yenilik harcamalarının tamamı, ticari kazancın tespitinde, indirim konusu yapılıyor. Ayrıca bu harcamalar, iktisadi kıymet oluşmaması halinde de doğrudan gider yazılıyor. 500 ve üzeri Ar-Ge personeli istihdam eden merkezlerdeki harcamaların, bir önceki yıla göre artan kısmının da yarısı indiriliyor.
Kurum/kuruluşlarda, çalışan (kamu personeli hariç), Ar-Ge ve destek personelinin; bu çalışmaları karşılığında, elde ettikleri ücretleri üzerinden, hesaplanan sigorta primi işveren hissesinin yarısı, her bir çalışan için, beş yıl süreyle Maliye Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır. Benzer onlarca kolaylık.
Ancak Ar-Ge çalışmaları, yalnız ESO ve OSB' ye bırakılmayacak kadar da önemlidir. Nitekim sanayileşmiş ülkelerde, bilimsel araştırmalar ve yeni teknolojiler üretmek için başlatılan dev projelerde, AR-GE çalışmaları, ön planda tutuluyor. Elbette yeni yasa avantaj getirse de, AR-GE çalışmaları pahalı çalışmalardır. ESO' nun, rehberliğin de, Eskişehir' de, "SEKTÖREL" ve "ÇATI " şirketleri kurularak, Ar-GE çalışmaların daki bu engel pekâlâ aşılabilir. Yeter ki Sayın SARAR' ın, sıkça gündeme getirdiği, "GÜÇ BİRLİĞİ" kavramını, halkımız, işletmelerimiz ve iş adamlarımız benimseyerek hayata geçirsin.
ESO Başkanı Sayın Özaydemir, yaptığı basın toplantısında, "...döviz kurlarının sabit hale gelmesi, ancak buna karşın içerde maliyetlerin sürekli artıyor olması, artık dayanılmaz bir noktaya gelmiştir... O nedenle de artık kimse yatırım yapmıyor, çünkü sanayici önünü göremiyor. Eskişehir'deki sanayici için de durum aynı" diyerek, bu durumu, OSB' deki durgunluğun, sebebi olarak gösterdi.
Oysa OSB' deki durgunluğun esas sebebi, yapısal sorunlar yanında, sanayicimizin hükümet politikaları ve kurlara göre hareket etmesidir. Nitekim yapılan bir araştırma da, Türkiye'deki aile şirketleri, kendilerini en fazla zorlayacak risklerin başına yüzde 68 ile hükümet politikalarını ve yüzde 46 ile kurları koyuyor. ABD ve Avrupa'nın risk algılamasında ise piyasa koşulları ve rekabet ilk sıralardadır. AR-GE çalışmaları ise olmazsa olmaz konumdadır. Bizde, AR-GE çalışmaları yok denecek kadar az. Oysa işletmeleri ulusal ve global pazarlarda, rekabet edebilmesi, bünyelerindeki AR-GE çalışmaları ile eşdeğerdir.
Eskişehir' de, AR-GE çalışmalarında, en önemli sorun, evrensel düzeyde bilim üretebilme potansiyeline sahip doktoralı elamanlardır. Ancak bu elamanlar, ESO ve ETO, tarafından burs verilerek, pekâlâ hem ülkemiz üniversitelerinde, hem de yurt dışındaki üniversitelerde yetiştirilebilir.
Eskişehir'in, ulusal ve global pazarlarda rekabet edebilmesi, bünyesindeki kullandığı ve ürettiği teknoloji ile de orantılı olacaktır. Bu olanağa sahip olmak için de, AR-GE çalışmaları, teknoloji üretimi ve transferi kurumlaştırılmalıdır. Ayrıca AR-GE çalışmalarındaki tüm sorunların çözümü, ciddi bir planlama, kararlı ve uzun vadede sabırlı bir uygulama ile çözüme ulaştırılabilir. Aslında, ESO tarafından, yıllar önce gündeme gelen bir türlü de bitirilmeyen, "BİLİM PARKI" bir an önce hayata geçirilse idi, Eskişehir, AR-GE çalışmalarında, ciddi mesafe alınacaktı. Ayrıca Eskişehir, bu alanda geç kalmış değildir. Yeter ki Eskişehir'deki iki üniversite, ESO ve OSB' deki işletmeler, AR-GE çalışmalarında, üzerlerine düşen görev ve fedakârlıkları yerine getirsinler.
Not: Bir müddet yazılarımıza ara vereceğiz, tekrar buluşmak dileğiyle... .