Dünya çapında giderek artan sayıda şirket, uzaktan çalışma modellerini benimsiyor. Bu tür şirketler, çalışanların ofis tabanlı, bazen ofis tabanlı, ev tabanlı veya seyahat ederek çalışmayı tercihlerini belirtebilecekleri esnek bir çalışma programını uygulayarak gayrimenkul maliyetlerinde önemli tasarruflar sağlıyor. Bu tür bir model, daha düşük maliyetleri nedeniyle uzaktan çalışma için uygun istihdam tarzlarını geliştiren filiz girişimler ve küçük işletmeler için de uygun bir senaryo olabilir.

Bir şirketin uzaktan çalışma modelini tercih etmesi, onun daha fazla çeşitliliği sahip bir yetenek havuzuna erişim imkânlarının oluşması anlamına gelebilir. Bu tercih ile kendi yerleşim bölgesinde bulunan veya bu yerleşimde çalışmak için yaşam yerini değiştirmeye razı olanlarla yetinmek durumunda kalmaz. Aynı çerçevede; herhangi bir nedenle bulunduğu yerden ayrılamayan veya ayrılmak istemeyen yetenekli çalışan adayları içinde uzaktan çalışma yeni ve güzel fırsatlar sunabilir.

Süreli olarak aynı yerde, aynı kapalı mekânlarda ve aynı iş arkadaşlarıyla aynı işi yapmak durumunda olan kişilerde duygusal ve zihinsel yalnızlaşma, sıradanlaşma ve tükenme gibi sorunlar ortaya çıkar. Uzaktan çalışma modelleri bu tür sorunları aşma konusunda olumlu katkılar yapabilir. Buna karşılık uzaktan çalışma şartlarında güçlü bir kurumsal kültür oluşturmak zor olabilir. Dolayısıyla bu modeli tercih eden şirketlerin kurumsal kültür eksikliği veya zafiyeti konusuna nasıl çözüm bulacakları konusunda strateji ve planları olmalıdır.

Fiziksel bir mekânda çalışma ile uzaktan çalışma arasında bir gri alan olarak melez (karma) çalışma yer alır. Melez çalışma tarzında geleneksel ofis yapısı uzaktan çalışma ile birleştirilir. Örneğin melez çalışma şartlarından çalışanlar haftanın birkaç günü evde (veya işe erişim sağlanabilen bir başka ortamda) çalışırken diğer günlerde şirket ofisinde bulunurlar. Bu tür bir çalışma, şirket için hem tasarruf, çalışan açısından da esneklik ve kolaylık sağlayabilir. Örneğin melez çalışan ebeveynler, küçük çocukları ile daha fazla ilgilenme imkânına sahip olurlar.

Melez çalışma modeli konusunda ABD’de çalışanlar arasında yapılan bir anket, yaklaşık her beş kişiden dördünün böyle bir seçeneğe olumlu baktığını gösteriyor. Yapılan başka araştırmalar da çalışanların ağırlıklı bölümünün haftada en az bir gün uzaktan çalışmayı tercih edeceğini doğruluyor. Daha önce de değindiğim gibi, böyle bir seçeneğe şirket açısından bakıldığında; melez çalışma ortamlarının hem kira veya mülk edinme hem de mekân içi eşya ve teknolojik donanım maliyetleri açısından şirkete getireceği çok sayıda yarardan söz edilebilir.

Uzaktan çalışma seçeneği benimsendiğinde, çalışma ortamı olarak ev tek seçenek olmayabilir. Taşınabilir bilgisayar, tablet, akıllı telefon, akıllı saat vb. gibi teknolojik bilişim ve iletişim araçları sayesinde kafe, otel lobisi, tren veya otobüs de çalışma mekânına dönüşebilir. Eğer şirketi ofisi dışında yoğun ve uzun süreli çalışma evde yapılacaksa, bu durumda gerekli donanımın hazır bulundurulduğu teknolojik bir çalışma ortamı gerekebilir. Böyle bir ortam; sağlıklı ve hızlı İnternet bağlantısı, işe uygun bilgisayar, birkaç monitör, yazıcı, tarayıcı, akıllı telefon, iletişim ve işbirliği (ortak çalışma) yazılımları gibi teknolojik imkânların varlığını gerektirebilir.

Covid-19 salgını, şirketleri ve çalışanları ofis çalışmasını evden çalışma ile ikame etmeye yönlendirdi. Bu, bir anlamda ofiste yapılanın bir benzerinin evden (veya diğer uzak mekânlardan) yapılması anlamına geliyordu. Hâlbuki Covid-19 ile başlayan uzaktan veya melez çalışmayı bir fırsat olarak görüp yeni çalışma ve iş geliştirme yöntem, teknik ve araçları oluşturmak gerekir. Ancak böyle bir yeni normal çalışmadan söz edebiliriz.