Değerini bilmekte başarılı olamadığımız bir şey var. Saklanamayan, tasarruf edilemeyen şey nedir? Satın alınamayan, kiralanamayan, ödünç verilip alınamayan, depolanamayan, sadece kullanılıp tüketilen şey nedir? Hem felsefenin hem de değişik bilim dallarının üzerinde çalışmayı dert edindiği bu şey nedir?

Ancak nitelikleri olan bir insan onu iyi kullanmayı, ondan hakkıyla yararlanmayı bilir. Onu kullanırken nerelerde hata yaptığını, nasıl düzeltmek gerektiğini bilmek, onun kullanımını yaşamsal deneyimlerle zenginleştirmek ve derinleştirmek bir üstün meziyettir.

Sorunun aradığımız cevabı (muhtemelen kolayca tahmin ettiğiniz gibi) zamandır. Zaman, kullanımında en çok hata yaptığımız, kullanımında verimsizlik rekorları kırdığımız bir konudur. Ne yazık ki, en değerli varlıklarımızdan biri olduğunu çoğu zaman kavramayız. En iyimser bakışla, zamanı doğru kullanabilenlerimizin sayısı hayli azdır.

Zamanı kötü kullanma hastalığının bedensel ve ruhsal sağlığımızla ilgili olanlarda olduğu gibi bazı belirtileri vardır. Bu göstergelere bakarak kendiniz veya çevrenizdeki insanların zaman kullanma verimliliği hakkında karara varabilirsiniz.

Birincisi; zamanı kötü kullanan insanların en tipik özelliği aceleciliktir. İkincisi; bu kişiler, işlerini asla olması gereken zaman diliminde bitiremezler. Üçüncüsü; bu kişiler, sürekli olarak beğenmedikleri seçenekler arasında tercih sorunu yaşar ve bir karara varmakta çok zorluk çekerler. Dördüncüsü; zamanı kötü kullananlar, boş zamanlarını yararsız işlerle veya gevşemiş bir halde yorgunluk belirtileri ile geçirirler. Beşincisi; bu kişiler araştırmak, başka kişilerin görüş ve fikirlerini dinlemek için asla zaman bulamazlar. Son olarak; bu zamanı kötü kullanma kurbanları ayrıntılar arasında kaybolarak gerçek hedefi gözden kaçırır, doğru iş yerine bir sürü gerek işle uğraşırlar.

Eğer kendinizde veya çevrenizdeki bir kişide bu özellikleri gözlüyorsanız orada bir kötü zaman kullanımı örneği var demektir.

Bu hastalıktan kurtulmak mümkün müdür? Zaman kullanımında sağlığa kavuşmak pek kolay olmamakla birlikte ‘umutsuz’ değildir. Bu amaçla doğru reçeteyi uygulamak gerekir.

Şöyle bir tedavi uygulanması önerilir. Öncelikle; en önemli hedefler dikkate alınarak bir öncelikler listesi oluşturulmalıdır. Bir başka deyişle; önce, önce yapılması gerekenler yapılmalıdır. İkincisi; önemsiz işlerin sıkı sıkıya bir elemesi gereklidir. Bu elemenin sonucunda doğru ve önemli işleri yapmak için gereken zaman oluşacaktır. Üçüncüsü; seçim yapabilmeyi öğrenmek gereklidir. Seçim yaparken kullanılacak kriterler, düşünce süreçleri konusunda bilgi sahibi olmak yararlıdır.

Zaman kullanımı ile ilgili birkaç küçük öneriyi şöyle sıralayabilirim. Günlük planlar yapmayı denemelisiniz. Kusursuz iş yapma saplantınızı biraz esnetmelisiniz. İş ve görev vermeyi bilmelisiniz. “Hayır” diyebilmeyi becermelisiniz. Aynı anda çok iş yapmak yerine bir işte yoğunlaşmayı denemelisiniz. Düzensiz ve sıkıcı ortamlarda çalışmaktan vazgeçmelisiniz. Zaman planı yaparak buna uymayı kural haline getirmelisiniz.

Son olarak; sizin yaşamınızda sizden daha önemlisi olmadığını unutmamalısınız çünkü zamanı kötü kullanarak kendinizi tahrip ve yok ettiğinizde kalanların da fazla anlamı ve değeri olmayacaktır. Yaşamınıza, çevrenize, yaşamınıza dokunan her şeye o değeri ve anlamı veren sizsiniz.