Her medeniyet nev'i şahsına münhasır (kendine özel) ilim fikir ve sanat adamları yetiştirmiştir. Fakat cihanın tanıdığı faziletli adamları görebilmek için daha ziyade Müslüman şark medeniyetini tetkik etmek gerekir. Hangi açıdan bakılırsa bakılsın Türk İslam tarihi böyle faziletli adamlar meşheridir.
Osmanlı medeniyetinin son dönemdeki tek taş elmaslarından birisi de Ali Emirî Efendi'dir. 23 Ocak 1924 Perşembe günü sabaha karşı Fransız Hastanesi'nde dünyaya gözlerini yuman Ali Emiri Efendi Osmanlı modernizminin en yoğun, netameli, sarsıcı ve savunucu döneminde yaşamasına rağmen ne Beşir Fuat ve Baha Tevfik gibi savrulup gitmiş ne de Şinasi ve Namık Kemal gibi sarsıntı geçirmiştir. O bütün bu tufan ve kasırga ortasında muhkem bir çınar gibi kalabilen ender insanlardandır.
19.Asrın son yarısında ilmiyeye mensup bir ailenin son çocuğu olarak dünyaya gelen Ali Emiri çok erken yaşlarda tahsile başlar. Derin merakı kuvvetli hafızası ve doymak bilmeyen okuma arzusu ile kısa zamada büyük mesafe kat eder. Ali Emirinin en önemli özelliği kitap hastası (bibliyoman) olmasıdır. O, bu özelliğini şu şekilde anlatır:
- Bende kitap merakı dokuz yaşında hasıl olmuştur. Bugün tam almış senedir ne gecem gece ne gündüzüm gündüzdür. Ömrüm kamilen bu merak arkasında koşarak geçmiştir. Şöyle ki Diyarbekir'de bundan beş altı yüz sene evvel tam 1.040.000 cildi havi bir kütüphane bulunduğunu pederim ve akrabalarım hikaye ederlerdi. Çocukluk bu ya, böyle milyonluk bir kütüphane meydana getiremezsem bile karınca kaderince hiç olmazsa on beş, yirmi bin ciltlik bir kütüphane meydana getirebilirim ya, diyerek dokuz yaşımdan şimdiye kadar tam altmış sene oluyor elime ne kadar para geçerse kâmilen kitap almaya hasr u tahsîs etmeyi Cenab-ı Hakk ile ahd u misak eyledim." Bugün Millet Kütüphanesi olarak istifade ettiğimiz irfan yuvası, onun bir ömür boyu nafakasından keserek meydana getirdiği yegâne servetidir.
Ali Emirî Efendi'yi asıl büyük yapan husus ise pek çoğu yazmalardan meydana gelen bu kıymetli kütüphaneyi, şahsı için değil milleti için toplamış olmasıdır.
İslam dünyasının başına gelen en büyük felaket Moğol istilasıdır. M:1258 yılında Hülagü ordusuyla Bağdat'a girer girmez taş üstünde taş, baş üstünde baş bırakmadı. Çoluk çocuk demeden onbinlerce masum insan katledildiği gibi herbiri bir ilim ve kültür hazinesi olan kütüphaneler de yağmalandı. Yüzbinlerce kitap Dicle Nehri'ne atıldı. Nehir günlerce haftalarca kan ve mürekkep aktı. Hatta kitapların çokluğundan dolayı adeta bir baraj oluştu. Moğollar nehrin taşmasından korktukları için kitapları cayır cayır yaktılar.
Kitap düşmanlığının insanlık tarihi kadar eski olduğu ortaya çıktı. Tahir Harimi Balcıoğlu 1931 yılında yayımladığı "Tarih-i Medeniyette Kütüphaneler" isimli değerli eseriyle kültür dünyamıza kuvvetli bir ışık tuttu. Hem kitapların ve Kütüphanelerin tarih boyunca oynadığı rolu gözler önüne serdi hem de yakılan kitapları ve kütüphaneleri birer birer sıraladı.
Bunca kitap nasıl yazıldı;
Büyük alim İbn Cevzi (1186-1257) bütün ömrünü eğitim, öğretim, eser yazma ve hazırlamaya ve fetva vermeye tahsis etmiştir. Zamanını hiçbir şekilde boşa geçirmeyen bu alim, bazısı yirmi cilti bulan 340 civarında eser yazmıştır. Devrinin şartlarında hemen birçok ilim dalında eser telif etmiştir. Hergün dört form'a kadar yazmıştır.
İbn Cevzi bu kadar eseri yazarken kullandığı kalemlerin yontulmasından ortaya çıkan talaşları biriktirip bu talaşların vefat ettiğinde gasil suyunun ısıtılmasında kullanılmasını vasiyet etmiştir. Bu vasiyeti yerine getirilmiş biriken talaşlar suyunu ısıtmaya kafi gelmiştir.
Mevlam Rahmet eyleye. Oku Oğlum oku etme şek doksandokuz cahilden hayırlıdır bir ....şek (La edri)

Kalem feryâd eder ağlar mürekkep:
Beni cahil eline verme Ya Rab!
Lütfunla alime çevir yolumu,
Kırma nolur kanadımı kolumu!

Hoşçakalınız.