İnfaz; bir kararı uygulamak ya da bir yargıyı yerine getirmek demektir. Haliyle, infazcı da bu işi gerçekleştiren anlamına gelir. Sosyal yönden yeterince gelişmemiş toplumlarda infazcının ‘özel’ bir türü bulunur. Göze insan kılığında görünüp gerçekte insani özellikleri asla gelişmemiş, insanlara özgü yüksek nitelikleri var olmayan bir canlı türüdür ‘toplumsal infazcılar’... Onlara iş yerinizde, bir dernekte, tanıdık veya hısım akrabalarınız arasında rastlayabilirsiniz.

Bu türün birinci ve en belirgin özelliği, sizin farklı bir kimliğe sahip olmanıza tahammülsüzlükleridir. Genel geçer olanın dışında bir fark yaratmış bireyler, onları kökten rahatsız eder. Onlarınkinden farklılaşmış bir toplumsal, kültürel veya dinsel düşünceye sahip olmanızı kendi içlerine sindiremezler. İlk akıllarına gelen, en uygun zamanda sizi sonsuza kadar susturmak için boğazlamaya kalkmaktır.

Sıklıkla demokrasiden, insan haklarından ve hatta paylaşımdan söz etmelerine rağmen demokrasi kültürü, bunların ‘semtine uğramamıştır’. Onlar gibi davrandığınızda, zaman zaman sizi kullanmalarına izin verdiğinizde, makam ve mevkilerini tehdit etmediğinizde çıkarları gereği farklılığınızı ‘görmemiş’ gibi yapabilirler. Ama en ufak bir kıvılcım, bir sokak çetesi gibi üzerinize saldırmalarına neden olur. Saldırmadıkları ne kişiliğiniz kalır, ne kültürünüz ne de inançlarınız. Düşüncesizlik ve acımasızlık onların karakteridir. Genelde haince, arkanızdan yapmadıkları kalmaz. Sizi arkadan yaklaşıp boğmak için, toplumsal ve kültürel yaşamınızın can damarlarını kesmek için bitip tükenmeyen bir enerjiyle saldırırlar.

Kanımca Jean D’Arc’ı yakanlarla, bu malum ‘toplumsal infaz’ zihniyeti arasında hiçbir düşünsel renk ve ton farkı göremezsiniz. Bu yok edici tür, yeterince dinlemeyi ve anlamayı denemeden Hallac-ı Mansur’u linç eden zihniyet ile de yakın akrabadır. Çünkü amaç tektir ve farklılığı her ne pahasına yok etmektir.

‘Toplumsal infazcılar’ türünün bir diğer özelliği, fanatizm olarak bilinen toplumsal sapkınlıktır. Her ne kadar kimi zaman kültür ve sanat gibi ‘işlerle’ uğraşsalar da bu disiplinlerin onları terbiye etmediği, hatta edemediği ortadadır. Yaptıkları işlerde ‘jakoben ve kariyerist’ olmaları da bunun açık göstergelerinden biridir. Maçlara ceketinin içinde döner bıçağı ile giden fanatik futbol izleyicisinden hiçbir farkları yoktur desek abartmış olmayız.

Bu tür hakkında ilgimi çeken bir başka özellik daha var. Bu tür içinde ‘inançlı’ görünümü ‘sergileyenler’ de bulunur. Hâlbuki örneğin İslam dini kardeşliği, yardımlaşmayı, sevgi ve saygıyı öğütlediği halde bu malum kişilerin bunu bilmezden ve duymazdan gelmeleri anlaşılır gibi değildir. Demek ki, –yargılaması bana düşmez ama– bunların inançlılıklarını da kuşkuyla karşılamak gerek.

‘Toplumsal infazcı’ türünün sağcısı, solcusu, ortacısı ya da şu’cusu, bu’cusu yoktur. Bu türe has özellikleri öylesine baskındır ki, toplumsal, kültürel veya siyasal görüşleri toplumsal infazcılığı yanında silik kalır. Bu nedenle onlara siyaset yelpazesinin en sağından en soluna kadar her yaşamın kesiminde rastlayabilirsiniz. Bunları bazen bir radikal ya da liberal, bazen bir ulusalcı, bazen bir inanç savunucusu veya bir hiza önderi kimi zaman da sözüm ona bir sanatçı olarak görebilirsiniz.

Özetleyeyim. Uzak durmanızı önerdiğim ‘toplumsal infazcıları’ nasıl tanıyacaksınız? Farklılıkları olan birinin kuyusunu kazmak için gelip kulağınıza bir şeyler fısıldayan varsa bu, onlardan biri olabilir. Yine birinin toplum içinde ne kadar tehlikeli olduğu konusunda güya sizi uyarıp yok etme planlarından söz ediyorsa bu, onlardan biri olabilir. Bunları yaparken bir toplumsal, kültürel veya sanatsal maske arkasına saklanıyorsa bu, kesinlikle onlardan biridir.