"Çocuk işçiliği ekonomik kriz nedeniyle artıyor"
Toplantıda açıklamayı Makina Mühendisleri Odası Şubesi Başkanı Nezihe Hanecioğlu yaptı.
Çocuk işçiliğin armasının sebebinin ekonomik kriz olduğunu savunan Hanecioğlu, İş Kanunu’nun hiçbir şekilde 14 yaşın altındaki çocukların bir işte çalıştırılamayacağını ifade etmesine rağmen gerçeğin bu şekilde olmadığını dile getirdi.
Hanecioğlu, “14 yaşın altındaki çalışan çocuk oranı yaşanan ekonomik krizle birlikte her geçen gün artmaktadır. 2019 yılından beri TÜİK tarafından bu veriler yayınlanmamaktadır. Aynı zamanda kendini koruma yetisinden ve tecrübesinden yoksun olan bu çocuklar iş kazası, meslek hastalığı gibi durumlara daha sık maruz kalmalarına, iş cinayetlerine kurban gitmelerine sebep olmaktadır. TÜİK’in istatistiklerinde Çocuk 2023 verileri çocuk işgücündeki korkunç tabloyu gözler önüne seriyor. Sadece 15-17 yaş çocuk işgücü verilerini açıklayan TÜİK’e göre çocuk işgücü ve çocuk istihdamı hızla arttı. 2021-2023 arası toplam çocuk nüfus 153 bin artarken çocuk istihdamı 239 bin arttı. 2021 yılında 520 bin olan çocuk istihdamı 2023’te 759 bin oldu. 2021 yılında yüzde 14 olan çocuk istihdamı oranı 2023 yılında yaklaşık 6 puan artarak yüzde 19,6’ya ulaştı. Ekonomik kriz derinleştikçe çocukların çalıştırılması ve çocukluklarının ellerinden alınması bir gerçektir. Çalışan çocukların yüzde 30,8'i tarım, yüzde 23,7'si sanayi, yüzde 45,5'i ise hizmet sektöründe yer aldı. Yaş grubuna göre incelendiğinde 5-14 yaş grubunda çalışan çocukların yüzde 64,1 ile tarım sektöründe, 15-17 yaş grubunda çalışan çocukların ise yüzde 51,0 ile hizmet sektöründe ağırlık kazandığı görüldü” dedi. 2024 yılının ilk beş ayında en az 24 çocuk işçinin toplam 11,5 yıllık dönemde 695 çocuk işçinin iş kazalarında hayatını kaybettiğini aktaran Hanecioğlu, ölüm oranının en yüksek olduğu iş kolunun 383 adetle tarım- orman olduğuna dikkat çekti. Hanecioğlu, “ikinci yüksek kol, 75 adetle inşaat-yol, üçüncüsü 52 adetle metal iş koludur; Konaklama işkolunda 49, Gıda işkolunda 24, Ticaret işkolunda 23 çocuk olmak üzere liste uzayıp gitmektedir. İstihdam dağılımına bakıldığında çocuk işçi ölümlerinin yüzde 78’ini ücretliler oluşturuyor. Geçmiş yıllarda çocuk işçilerde ücretli çalışanların oranı daha düşüktü. Bunun anlamı 18 yaş altındaki çocukların giderek işgücüne katılımının arttığı, gerçeğidir” şeklinde konuştu.
“MESEM ÇOCUK İŞÇİLİĞİNİ ARTTIRDI”
Çıraklık eğitiminin Milli Eğitim Bakanlığına bağlayan ve MESEM adıyla bilinen orta öğretim mezunu çocukların 1 gün okul, 4 gün işyerlerinde çalıştırılmasıyla başlayan süreçte çocukların uğradığı iş kazaları ve ölümlerin artığına dikkat çeken Hanecioğlu, “İşverenin işine gelen bu durum, yaz tatili süresince ücretli genç işçi olarak çalışmalarının önünü açmıştır. Böylece yaz tatilini yapmayan, oyun oynayamayan, kitap okuyup sporunu yapamayan bir nesil yetişmektedir. Bu durumun, yeni öğretim dönemi başlamadan yeniden değerlendirilmesi, çıraklık politikasının çocukların sağlıklı bireyler olması yönünde geliştirilmesi, kurallara uyan işletmelerin uymayanlardan ayrılması açısından ve iş güvenliği kurallarına uygunluğu açısından puanlama sistemi ile gerçekçi olarak değerlendirilmesi ve mutlaka yaz tatilleri ile hafta sonu çalışmalarının engellenmesi gerekmektedir. Onun yerine spor kampları ve hobilere vaktin ayrılabildiği, belediye ve diğer kurumlarla işbirliği içinde projeler hazırlanmalıdır” ifadelerini kullandı.
