Yıllardır, Sivrihisar'daki Ermeni Kilise' sinin, Restorasyonun yapılmaması gerektiğini gerekçeleri ile anlatılıyor, bu alandaki girişimleri engellemek için de ciddi uğraş veriliyor. Ancak gerekçeler ve Ermeni Diasporasının niyetleri orta iken, ilgililerin, büyük bir bölümü, Restorasyon çalışmalarından yanadır. Ermeniler, ilçede 61 yıl kalmışlar ve bu arada bu kiliseyi inşa etmişlerdir. Şayet Restorasyonu yapılır, hizmete sokulursa, Ermeni Diasporasının savlarına, destek verildiği gibi, hiçte arzu edilmeyen sorunlarla, karşı karşıya kalınabilir.
İşte, Van' daki Ermeni Akdamar Kilisesi!
Bugün açılışı yapılacak olan, Van'daki tarihi Ermeni Akdamar Kilisesi, ne amaçla Restorasyonu yapıldı, Restorasyonun perdesi arkasında ne var, bilinmez ama Van ilini toprakları olarak gören, bu alanda da her yolu mubah sayan Ermenilerin, gelecekte bu kiliseyi kanıt gösterip, hak iddia ederek, Türkiye' ye problem olacakları da bir gerçektir.
Daha işin başında, problem, olmaya başladılar.
Nitekim Ermeni Patriği Mesrob II de, "Tepesinde haç olmayan kilise olur mu? Açılışta ayin de yapılmayacak. Eğer bir din adamı olarak benim orada rolüm olmayacaksa, açılışa gitmem de anlamsız. Başbakan'dan haç takılmasını ve bölgede yılda bir kez uluslararası festival yapılmasına, izin verilmesini rica ettim. Cevap gelmedi" açıklamasını yaptı.
Ayrıca Dünya Ermenilerinin ruhani lideri sayılan Ermeni Patriği Katolikos 2. Karekin de, Türkiye'nin Tiflis Büyükelçiliği üzerinden, kendisine iletilen davetiyeye olumsuz yanıt verdi. Karekin'in, kilisenin tepesine haç konmaması ve davetin, Van Valiliği'nce yapılmasından rahatsız olduğu da öne sürüldü.
Bakan Sayın Atilla Koç'un, Ermenistan Kültür Bakanı Pogosyan'a gönderdiği davetiyede, "Akdamar Kilisesi'nin tarihi eser niteliğinde müze olarak açılış törenine davetlisiniz" ifadesi kullanılırken, Van Valiliği'nin, gönderdiği davetiyelerde de, "Akdamar Kilisesi Müzesi" ifadesi yer aldı. Ancak Ermeni cemaati temsilcileri, Kültür Bakanı Sayın Koç'a, gönderdikleri mektupta, kilisenin "Ahtamar Surp Haç Kilisesi" olan orijinal ismiyle anılması ve kiliseye haç ve çan konulması talebini ilettiler.
Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Orhan Düzgün, kilisenin eski fotoğraflarıyla mimari tarihi üzerine yaptırdıkları inceleme sonucunda orijinal yapıda haç olup olmadığının ortaya çıkacağını söyledi ama "Bu inceleme açılışa yetişemeyecek. Orijinalinde haç olduğu uzmanlarca belirtilirse Koruma Bölge Kurulu'nun onayıyla kiliseye haç konulur" deyerek, daha şimdiden, taviz verilmeye başlandı. .
Oysa batı ülkeleri ve Ermeni Diasporası, Ermeni davaları için, her zemini kullanıyor.
Nitekim İsviçre mahkemesi, İşçi Partisi Genel Başkanı Sayın Perinçek'i, "- Ermeni soykırımı savı emperyalist bir yalandır!.." söyleminden ötürü, hapis ve para cezasına çarptırdı. Aslında bu gelişmeyi de yadırgamamak lazımdır. Çünkü geçmişte, İsviçre'de, Ermeni milliyetçiler tarafından, "çan sesleri" anlamına gelen hınçak komitesi kuruldu ve komite kısa bir süre sonra İngiltere'ye taşındı. İngiltere'nin, başlangıçta tanımak istemediği Hınçaklar, 1880'de liberallerin seçimi kazanmalarıyla, siyasî kimliklerine kavuştular.
Hınçaklar, ilk hayalî Ermenistan devletini kurdular. Bu hayalî devletin sınırları içinde, , Erzurum, Van, Diyarbakır, Sivas ve Bitlis bölgesi yer alıyordu. Bu merkezlere bağlı olan Erzincan, Hakkâri, Bingöl, Malatya, Amasya, Tokat, Giresun ve Ordu'nun, bir kısmı da hayalî Ermenistan'ın sınırlarına dâhildi.
Hınçak komitesi hızla teşkilatlanarak, başta İstanbul olmak üzere Halep ve İzmir gibi büyük merkezlerde, şubeler açmaya başladı. Bu arada Ruslar da, bölgede kendi emellerine hizmet edece Taşnak komiteleri oluşturuyorlardı. Fransa ise, Güneydoğu Anadolu'da ekonomik, askerî ve siyasî çıkarları için kullanacağı, "Ermeni lejyonları" oluşturmanın, sürekli hesapları içinde oldu.
Dün olduğu gibi, bugünde Batı ülkeleri ve Ermeni Diasporası, çeşitli senaryolarla gündemdedir. Van Ermeni Akdamar Kilisesi' de, bu senaryoların bir parçası olacaktır. Belki de bir aşamasıdır. Hülasa Türkiye, kendi parası ile Kuzey Irak' ta, yaptığı yanlışlığı, Van' da bugün açılışı yapılacak olan, Ermeni Akdamar Kilisesi ile tekrar ederek, Bir problem daha yarattı. Çok yazık.
