Sanayi Odası (ESO) tarafından hazırlanan, ''Kendini var etmek Bir sanayileşme mucizesi'' kitap ve belgesel tanıtım toplantısında, ESO Başkanı Savaş Özaydemir, , kitap ve belgeselin hazırlanmasının 2 yıl sürdüğünü açıkladı. Çalışmalar kapsamında, arşivlerin ve gazetelerin incelendiğini, Eskişehir Organize Sanayi Bölgesi (OSB) ve ESO' nun geçmişi hatırlayabilen insanları toplayıp, onların bilgilerine müracaat edildiğini söyledi.
Bu çalışma ile 40 yıl içinde, organize sanayi içinde Eskişehir sanayisine yaptıkları paylaşıldığı söylendi. Ayrıca kentte gelirin yüzde 30'unun sanayiden sağlandığını, dünya genelinde de bu sayının yüzde 35'leri geçmediği de vurgulandı.
Ayrıca Sayın Özaydemir, "1968 yılında, 85 firmayla kurulan ESO' nun, üye sayısı, bugün 603 firmaya, o tarihte 1 milyon dolar ihracat, 2011 yılında 1.8 milyar dolara, ihracatçı firma sayısı 3'ten 130'a, kuruluşların cirosu 150 milyon dolardan 7 milyar dolara, çalışan sayısı ise 4 bin kişiden, 45 bin kişiye ulaştığını söyledikten sonra, " Aynı dönemde Eskişehir OSB'nin kuruluşta 1 milyon metrekare olan büyüklüğü bugün 32 milyon metre kareye ulaştı. Bu alanın bugün 16 milyon metre karesi yatırımcılara tahsis edilmiş durumda. Bölgedeki firma sayısı da 540'a yükseldi. " dedi.
Oysa Ekonomi Bakanı Sayın Çağlayan, ESO ve Eskişehir' in, ihracatı ile aynı görüşte değil. Nitekim Eskişehir' i ziyarette, " Sanayi, üniversite, kültür-sanat, öğrenci kenti. Alt yapı var. Sanayi için uygun bir noktada. Ulaşımda sıkıntı yok. Tereciye tere satmaya gelmedim. Eskişehir, çok özel bir kenttir. Eskişehir neden bir Manchester olmasın?" dedi ama Eskişehir'in ihracat rakamlarının binde 5 oranında bir seviyede olduğunu söyleyip, "Bunu Eskişehir'e yakıştıramıyorum. Bu rakam çok düşük" diyerek de sitem etti.
Elbette Eskişehir' in, sanayi alanında geldiği nokta asla küçümsemez. Ancak beklenen seviye de olmadığı da bir gerçektir. Bunda en önemli neden, ESO, Organize Sanayi Bölgesi' ne, yatırım yapacak yatırımcılara, bir "MASTER" planı sunamadığı gibi, yanlış yatırımlara da rehberlik yapılmadı. Yıllardır, çok az miktarda özkaynakla başlatılan ve tamamen kredilerle tamamlanan yatırımlar, üretim döneminde çok ciddi işletme sermayesi ihtiyacı ile karşı karşıya kaldılar.
OSB' deki yatırımların, büyük çoğunluğunda, uzman görüşüne önem verilmemiş, Proje grubu oluşturulup, yatımların kârlılığı konusunda, tartışmalar yapılmamıştır. OSB' de kurumsallaşma ve ekip yönetimine, profesyonel yöneticiye, gerektiği kadar yer ve önem de verilmemiştir. İşletmeler, sahip yöneticilik felsefesi hakim olmuştur. Bu alanda, ESO' nun, rehberlik yapmaması, ulusal ve global pazarlarda lobi oluşturamaması, ve benzer onlarca yanlışlık ise durgunluğa, daha da ivme kazandırmıştır. Kentin üretimden çok tüketime önem vermesi, süper marketlerdeki yanlış strateji, Eskişehir' i, üreten değil, tüken kent haline getirdi.
Eskişehir' in ulusal ve global pazarlarda söz sahibi olması için, öncelikle mevcut işletmeler arasında, "SEKTÖREL" veya "ÇATI" şirketleri oluşturulmalı, "AR-Ge" çalışmaları ivme kazanmalı, ESO tarafından gündeme getirilen, "Bilim parkı" ivedilikle bitirilmeli, pazar arayışı sürdürülmeli, işletmelerdeki yapısal sorunların çözümü için de ESO tarafından, eğitim çalışmaları başlatılmalıdır. Üniversite ve sanayi işbirliği mutlaka sağlanmalı, hatta kurumsallaştırılmalıdır.
Kentte "SEKTÖREL" ve "ÇATI" şirketleri oluşturulamadı ama Eskişehir' de " KÜMELEME MODELİ" TÜLOMSAŞ, Anadolu ve ESOGÜ üniversiteleri ve 250 civarında şirket tarafından, "RAYLI SİSTEMLER KÜMELENMESİ" ile hayata geçirildi Bu alanda, "Strateji Belgesi ve Strateji Eylem Planı" gerçekleştirildi. Devlet Planlama Teşkilatı' na sunulan proje, 2011 yılı Ocak ayında revize edilmesi koşuluyla proje kabul edildi.14 Ocak 2012 tarihinde, Resmi Gazetede yayımlanarak, yatırım programına alınan proje, resmiyet kazanarak başlatılmış oldu. Kalkınma Bakanlığı tarafından, onaylanan bu proje ile Eskişehir, raylı sistemlerin merkezi olacaktır
Ayrıca fedakârlığı, ESO, ETO ve yalnız işletmelerden beklemek de yeterli değildir. Eskişehir 21. yüzyılda, ulusal ve global pazarlarda, rekabet edebilmesi için, üretim ve tüketim felsefesinde, ciddi değişimler yapmak, en önemlisi de kişiye özel üretimi de ön plana çıkarmak zorundadır. Bu alanda, geç kalınmamıştır.
Yeter ki Eskişehir, özellikle de ESO, tarafından, kentin sanayileşmedeki serüveninin dünü, bugünü ve geleceği iyi idrak edilsin, bu idrak ışığında kararlı adımlar atılsın. Dünyadaki gelişim ve değişimleri de takip ederek, işletmelerimiz bünyelerine taşısınlar.