
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
ÇARDAK HAMAMI
Vali, Sayın Güngör Azim Tuna, enkaz halindeki Çardak Hamamı ve Cami'yi yerinde gördü. Ne düşündü veya ne gibi işlem yapacak, önümüzdeki günler, görülecektir. Ancak Hamam ve Camii, hakkında, gerekenlerin yapılmasını, Sivrihisar Kaymakamından istemesi, umut vericiydi.
1175 yılında, UMURBEY, tarafından yapılan Çardak Hamamın sıcaklığı, 36 derecedir. Suyun debisi, 45 lt/sn'dir. Kaplıcada yer alan ve tarihsel değeri de olan iki hamamın içinde 1.5 m derinliğinde ve 6x6 m boyutlarında, biri erkeklere biri kadınlara ayrılmış iki havuz vardır. Kaplıcanın suyu, Bikarbonatlı, kalsiyumlu, sodyumlu, Bromürlü ve radyoaktif birleşime sahiptir. Suyunda ayrıca Kükürt mevcuttur. Cilt, mide, bağırsak, karaciğer ve safra kesesi rahatsızlıklarına, romatizma hastalıklara, eklem kireçlenmeleri, sinir kas yorgunlukları, dolaşım sistemi, hastalıklarına yararlıdır.
Ne var ki Çardak Hamamı, bugün harap haldedir. Hamamların kapıları sökülmüş, camları kırılmış, Güvercilerin mekânı olmuştur. Bu durumu, defalarca köşemizde gündeme getirdik ve sözlü olarak da ilgillere ilettik.
Vakıflara ait CAMİ ise, restorasyon yapıldığı halde, yerlerdeki tahtalar sökülmüş, sıvalar dökülmüş, Kapı önünde ve üstünde hazine aranmış, hayırsever insanımız Sayın Orhan KESKİN tarafında, takılan avize çalınmış, kubbesi akmış, hülasa asırlık camii de güvercinlerin barındığı, mekan haline gelmiştir.
Hamam ve Caminin durumu, defalarca ilgiller iletildiği halde, bir türlü çözüm bulunamadı. Nitekim " 27 Mayıs 2014 tarihli yazımızda, " Valimiz, Sayın Güngör Azim Tuna, terk edilen, perişan halde, en önemlisi de ata yadigârı olan, Çardak hamamı ve ülkemizde, bir benzeri, olmayan camiyi görmeli, gereğini de yapmalıdır. " demiştik.
Yazımız üzerine, Valilik, hamam ve camii ile ilgili olarak, gereğin yapılması için Bakanlık, Vakıflar Genel Müdürlüğü, Bölge Müdürlüğü, Anıtlar kurulu, Sivrihisar Kaymakamlığı ve Belediyesi, En önemlisi de Cumhuriyet Savcılığına, hamam ve camii' nin durur hakkında duyuru da bulundu. Ancak sonuç alınamadı.
Oysa toplumun, bütün fertlerinin ve onları temsilen yöneticilerin, kamu haklarını koruma, kollama gibi görev ve sorumlulukları vardır. Bir hadiste, Hz. Peygamber (s.a.v); mal tahsili için, memur tayin edilen bir kimsenin, bir iğneyi, ya da ondan daha küçük bir şeyi gizlemesi halinde, bunun hıyanet olacağını ve onu kıyamet günü getireceğini bildirir.
İslamiyet'te ve geleneklerimizde, kamu hakkı, belirli bir kişiyi veya zümreyi değil, kamu yarar ve düzenini ilgilendirir. Hiç kimsenin, bu hakları bağışlama, kaldırma ve değiştirme ve terk gibi yetkisi bulunmamaktadır.
Kamu malı, insanların ortak kullanımına sunulan, herkesin yararlanma hakkı olan mallar ve hizmetlerdir. Kamu malını korumak, yüce dinimizin, insana yüklediği en önemli sorumluluklardan biri olup, aynı zamanda çocuk ve torunlarımızın, bizlere emanetidir. O nedenle de emanete sahip çıkmak, ona hıyanet etmemektir.
Çardak Hamamı ve camii, tarihi miraslardır. Her insanımız, özellikle de yöneticiler, tarihi eserlere sahip çıkmak, onları korumak ve onların zarar verilmemesi için, gerekeni yapmak, tarihi eserleri sorumluluk bilinciyle korumak, bunun farkında olabilmek, korunması içinde gayret göstermek, öncelikli görevleridir
Öte yandan, 5237 sayılı Türk ceza kanununda, kamu kurum ve kuruluşlarına ait, kamu hizmetine tahsis edilmiş veya kamunun yararlanmasına ayrılmış yer, bina, tesis veya diğer eşya hakkında" işlenen mala zarar verme suçunun, nitelikli halini, bir yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırmaktadır.
Aslında Çardak Hamamını, hayata geçirecek olanakta vardır. Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Ait Katkı Payına Dair Yönetmelik gereği, belediyelerin görev alanlarında kalan taşınmaz kültür varlıklarının, korunması ve değerlendirilmesi, amacıyla emlak vergisinin, yüzde on (%10) u oranında, tarh, tahakkuk ve tahsil edilmekte ve Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı payı alınmaktadır.
Katkı payı hesabında toplanan miktar, belediyelerce taşınmaz kültür varlıklarının korunması ve değerlendirilmesi amacıyla hazırlanan projelerin maliyetinin veya kamulaştırma bedelinin yüzde kırkdokuz (%49) unu aşmamak üzere, belediyelerin sınırları içindeki, mevcut taşınmaz kültür varlığı oranı, mevcut durumu, ilin kültürel değerlerine katkısı dikkate alınarak valilik tarafından hakkaniyet ölçüsünde kullandırılır. Bu katkı payından, istifade edilerek Çardak hamamı, gerekli onarımlar yapılarak, tekrar hizmete sunulabilir.
Çardak Hamamı, insan sağlığı, özellikle cilt sağlığı ve diğer rahatsızlıklar açısından önemlidir. O nedenle de bir an önce, Valilik ve Sivrihisar Belediyesi tarafından, detaylı proje gerçekleştirilerek, hayata geçirilmeli veya yüksek maddi kaynak gerektiriyorsa, yap işlet-devret, modeli ile hizmete sunulmalıdır.