Eskişehir' de, süpermarketlerin kente zararını azaltmak için, vilayet, Anakent ve alt belediyeler, mutlaka bir dizi tedbir almalarını, öncelikle kent içine bakkal dükkânı gibi açılan marketlerin önüne geçilmesini, hatta kentte gerçekleşecek süpermarketlerle ilgili standartlar belirlenmesini, sürekli gündeme getirdik. Ancak bir türlü tedbir alınmadı.
Ve nihayet! Anakent Belediye Başkanı Sayın Prof. Dr BÜYÜKERŞEN, Uluönder Mahallesi'nde inşaat çalışmaları süren, alışveriş merkezi'nin işletmeye açıldığında, dev bir toptancı olarak çalışacağını belirterek, bu merkezin oldukça yanlış olduğunu düşündüğünü söyledi. Ayrıca şehirde, bir toptancılar sitesi varken, arsanın sahibi TOKİ, daha önce yeşil alan olan bu arsayı, hipermarkete devrettiğini belirterek, Uluönder' deki, bu yer açıldığında, trafiği yoğun olan bu bölgede, trafik daha da perişan olacağını vurguladı.
Anakent Belediyesi, Eskişehirli küçük toptancı esnafını site yapıp, şehir dışına taşırken, yeşil alanın, bakanlık tarafından, dev bir toptancı firmasına devredilmesi, dikkat çekici olduğu kadar düşündürücüdür de.
Ayrıca Odunpazarı Belediye Başkanı Sayın SAKALLI' nın, Sayın BÜYÜKERŞEN' i, desteklemesi, kent açısından sevindiricidir. Çünkü şehir esnafının, süpermarketlerle birlikte çok güç durumda olduğu ortadadır. Sayın SAKALLI' nın, "gelin burada, tarihi karar alalım. Batıda Çukurhisar, doğuda ise Yenişehir'den şehir merkezine doğru tek bir alışveriş merkezi giremesin. Yoksa bunlar şehrin ortasında, 5000 metrekarelik, 10000 Metrekarelik yerlerde oturmaya devam edecekler" sözlerine katılmamak mümkün mü?
Aslında geç gelen bir karar. Ancak zararın, neresinde dönülse kardır diyerek, bir an önce Süpermarketlere, standart getirilmeli, kesinlikle kent merkezine yapılması önlenmelidir. Ancak bugün, arzu edilemeyen süpermarketlerle ilgili gelişmelerde, bazı milletvekili ve belediye başkanlarının da sorumluluğu vardır.
Nitekim Ak Parti Eskişehir Milletvekili Sayın Mercan ve Tepebaşı Belediye Başkanlarından, Sayın Sarıoğlu'nun, 100 milyon dolarlı yatırım vaadinin altından, iki Süper Market çıkmıştı. Bu yatırımlardan ilki, Alman ECE firmasının, Fabrikalar Bölgesi'nde, kendi mallarını satacağı dev bir alışveriş merkezi, diğeri ise, ANEMON Oteli yanında, Yapı-Kredi Koray'ın alışveriş merkezi idi.
Tepebaşı Belediye Başkanı Sayın Sarıoğlu' nun, " Eskişehirli Tüccar zarar edecek diye, bu tür yatırımlar engellenmemeli" sözleri, aklıselim insanlarımız tarafında, kaygı ve tepki ile karşılanmıştı. Hâlbuki Sayın Sarıoğlu, kentin Tepebaşı Belediye Başkanı idi. Öncelikle de kent esnafını düşünmek ve menfaatlerini korumak zorunda olması gerekirken, Süpermarketlerin yanında yer almıştı. Sonuçta da kent esnafı zarar gördü. Şehircilik açısından da sorunlar yaşandı.
Eskişehir'de, her geçen gün sayıları artan süper marketlerin, özellikle bakkal ve manav başta olmak üzere, küçük esnafı bitirme noktasına getirdi. Hükümete yük olmayan, katma değer sağlayan esnaf kesimi, süper marketlerin, kent merkezinde açılmasından dolayı, son derece zor durumdadır. Tüm çaba ve girişimlere rağmen, kent merkezinde bakkal dükkânı gibi, süper marketler açılmaya devam ediyor.
Aslında AVM ve hipermarketlerin kurulacağı yerler, hatta çalışma saatleri belediyeler tarafından tespit edilmelidir. Otopark zorunluluğu getirilmeli, AVM' ler için, nüfus, kentin altyapı, trafik ve çevre imkânları, özellikle de ulaşabilirlik ve erişebilirlik imkânları dikkate alınmalıdır.
Bakanlar Kurulu, küçük esnafı korumak, bakkal ve marketlerin yaşamasını sağlamak için, dev alışveriş merkezi niteliğindeki süpermarketleri, şehir dışına çıkaracak tasarıyı benimsedi ve imzaladılar. Ancak yasalaşır mı bekleyip göreceğiz.
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca hazırlanan tasarıya göre; kent içinde 400 metrekare, belediye mücavir alanı sınırları dışında ise 2 bin 500 metrekarenin üzerinde satış alanı bulunan alışveriş merkezlerine, üç yıl süre veriliyor. Bu süre içinde taşınmayan merkezlerin ruhsatları yenilenmeyecek ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca kapatılacak.
Bakanlar kurulunun imzalandığı yasa taslağına göre, kent içinde 400 metrekare, belediye mücavir alanı dışında ise 2 bin 500 metrekare satış alanı olan, ''süper, hiper, mega, grosmarket, tanzim satış'' gibi isimler altındaki mağazalar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı izniyle açılabilecek. Bakanlığın izin vermediği projelere, belediyeler ruhsat veremeyecek.
Eskişehir belediyeleri, AVM ve hipermarketleri hususunda, ne gibi tedbirler alacak zaman gösterilecektir. Ancak bir an önce tedbir alınmalıdır. Çünkü süpermarketlerin ekonomik açıdan, kente hiçbir katkısı olmadığı gibi, yabancı ortaklı süper marketlerde, sürekli yabancı menşeli mallar artıyor. Bu marketlerle, Eskişehir, "ÜRETEN" değil " TÜKETEN" kent haline getirirken, kente, şehircilik ve ekonomik açısından da ciddi sorunlar getiriyor.