
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
HAN İLÇESİ VE SAKİN ŞEHİR
Sakin Şehir' le ilgili gelişme, 1980'li yıllarda, İtalya'da başladı. Fast Food restoranların, yaygınlaşmasına karşı çıkan bir grup insan, yerel yiyeceklerin önemini vurgulayan "Slow Food" hareketine, hayat verdi. Ardından bu yavaşlama şehirlere de yansıdı ve "Cittaslow" yani sakin şehirler doğdu. İlk sakin şehir, İtalya'daki Chianti oldu. Ardından Cittaslow zamanla uluslararası bir saygınlık kazanarak, giderek artan büyük bir sivil harekete dönüştü. Sembolü ise doğanın, en yavaş canlılarından olan salyangoz oldu.
Doğu Avrupa'dan, en çok başvuru alan bu özel birliğe, son yıllarda, Türkiye'den de yoğun talep var. En son Şanlıurfa'nın, Halfeti ilçesi "Sakin Şehir" unvanını aldı. Böylece Türkiye'deki, toplam sakin şehir sayısı 9 oldu. Diğerleri : Akyaka, Gökçeada, Halfeti, Perşembe, Seferihisar, Tarakli, Vize, Yalvaç, Yenipazar 'dır. Han İlçemiz de, bu kervana katılmalıdır.
İzmir'in Seferihisar ilçesi, Türkiye'deki ilk sakin şehirdir. Önemli bir turizm merkezi olmasına rağmen, yerel değerlerini ve geleneksel kıyı yerleşimini koruyarak, bir cazibe merkezine dönüştü. Ekonomisine de ciddi katkı sağladı.
Han İlçesi konumu, doğası, havası, tarihi ve kültürel mirası ile ülkemizin, en sakin yerleşim alanlarından biridir. Ayrıca İtalya' da doğan ve günümüzde 30'a yakın ülkeden üyesi bulunan Cittaslow(sakin şehir) ağında, yer alabilecek, imkânlara da sahiptir.
Han İlçemiz, büyük kentlerin, boğuculuğuna inat, geleneksel yaşam biçimlerini ısrarla korumuş, taşıt trafiğini olmadığı, sükûnetin hâkim olduğu, bir beldedir. Ayrıca yerel yiyecekleri ile de dikkat çeken bir beldemizdir.
Han İlçemizin, nüfusunun, 50.000 den az olması, geleneksel mimarinin korunması ve eserlerin restore edilmesi, taşıt trafiğinin az olması, önem verilmesi, yerel ürünlerin, ön plana çıkarılması, organik tarımın desteklenmesi, gürültü ve hava kirliliğinin olmaması, gelenek ve göreneklerini hala sürdürmesi, dolayısıyla, Han ilçesi, " SAKİN ŞEHİR" ailesinde, yer alabilecek, ilçelerimizden biridir.
Han ilçesi, tarihi ticaret ve kervan yollarının (Kral Yolu - Hac, Kervan ve Sefer Yolu (Bağdat Yolu)) kesiştiği bir yerde kurulmuş, bugüne kadarda pek çok kavime ev sahipliği yapmıştır. İlçe yer altı şehri ile de ünlüdür.
Han yer altı şehrinde, Roma Dönemi'nde yapıldığı belirlenen kaya mezarın girişindeki odanın çeşitli yerlerine ve tavanlarında, sonradan yapıldığı, tahmin edilen rozet, bitkisel motifler, çarkıfelek, fiyonk ve baklava dilimlerinden oluşan süslemeler saptandı.
Öte yandan Yeraltı şehrinin, 15 metre batısında ana kayaya oyularak Mermerden yapılmış, adak heykelciklerin Zeus, Kybele, Attis, Apollon, Afrodit ve Üçlü Hekate ait olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca yapılmış olan kaya mezarda ise sandukalar şeklinde oyularak yapılmış, mezar yerleri bulundu.
Elde edilen heykelcikler, nerede bilmiyoruz. Bu heykeller ve Han İlçesinden çıkacak diğer tarihi kalıntılar ve götürülen heykeller geri getirilerek, mutlaka Han İlçesi'nde, sergilenmeli, Kazı çalışmalarında, açığa çıkan mezar ve yeraltı şehrinin plan, rolöve ve restorasyon projesi çalışmaları, devam ettirilmelidir.
Han İlçesi, doğası, tarihi ve kültürel mirasıyla, özellikle de SAKİN ŞEHİR" olduktan sonra "EKOTURİZM" alanında, söz sahibi olacaktır. Çünkü EKOTURİZM, etik ve çevresel değerler doğrultusunda, artan tüketici bilinciyle, 1990'lı yıllardan bu yana, hızla gelişmekte ve uluslararası alanda desteklenmektedir.
EKOTURİZM, 1992 Rio Çevre Zirvesi'nde, yerel kalkınmada önemli bir olanak olarak değerlendirilerek, sürdürülebilir, bir dünya ve çevre için, kriterleri ortaya konulmuştur. Bu kriterler; çevreye zarar vermeden, ondan yararlanma yöntemlerinin geliştirilmesi ve tüm yerli halkların, kültürlerini yok etmeden, onların turizm faaliyetlerinden yararlanmalarının sağlanması şeklinde özetlenmektedir.
Öte yandan, Han Belediyesi' nin, ilçe içinde ve doğadaki temizlik çalışmaları, diğer belediyelere örnek olacak niteliktedir. O nedenle de "SAKİN ŞEHİR" olmayı hak ediyor. Ayrıca Sakin Şehir ve EKOTURİZM koşullarını da özünde barındırıyor.
Dünya'da olduğu gibi, doğal yaşam alanlarına olan ilgi, geleneksel beslenme, yenilenebilir enerji kaynakları, daha çok yeşil alana olan gereksinim, ülkemizde de Sakin Şehir hareketinin, hızla gelişmesine ve buna aday pek çok yerel yönetimin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Han İlçemiz de bu adaylar arasında olabilir.
Han İlçemizde, göçü önlemek, istihdam sağlamak, en önemlisi de yaşam standardını yükseltmek için, "EKOTURİZM" ve "SAKİN ŞEHİR" projesini, hayata geçirmek için gayret gösterilmelidir. Bu alanda, Vilayet, Anakent Belediyesi ve diğer kurum/kuruluşlar, Han İlçemize yardımcı olmalı, imkânlar ölçüsünde de katkıda bulunmalıdır.