4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)

4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)

İNTİBAK YASASI!

Yıllardır, Türkiye İşçi Emekliler Derneği Eskişehir Şube Başkanı Sayın DURU, İNTİBAK YASASI" için, mücadele veriyor. Her platformda da gündeme getiriyor. Hatta siyasilerden sözde alıyor ama bir türlü arzu ettiği sonucu alamadı. Ancak o hala mücadele de kararlıdır.
İNTİBAK YASASI emekliler arasındaki maaş farklılıklarını ortadan kaldıracak, SSK, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur emeklileri arasında maaş farklılıklarını giderecektir. Ayrıca çok pirim ödeyenin az, az prim ödeyenin çok, emekli aylığı aldığı bugünkü uygulamada, ortadan kalkmış olacaktır.
Aslında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer' in emekli maaşlarındaki adaletsizliğin giderilmesi için çalışma başlatıldığını açıklamış, emekliler arasında da sevinçle karşılanmıştı.'İntibak yasası' olarak adlandırılan düzenlemenin hayata geçmesi durumunda 5 milyon 202 bin SSK emeklisinden 3 milyonu bundan faydalanacaktı. Ancak bu vaat lafta kaldı.
Ayrıca Çalışma Bakanı Faruk Çelik döneminde de intibak yasasının maliyeti konusunda bir çalışma yapmıştı. Buna göre düzenlemenin devlete ayda 3 milyar, yılda ise 36 milyar TL'lik ek maliyet getireceği hesaplanmıştı. Bu tutarın bütçe dengeleri açısından tek seferde karşılanmasının mümkün olmadığını Türkiye İşçi Emeklileri Derneği Başkanı Kazım Ergün, kendisi ifade etmişti!
Türkiye, emeklilerle ilgili kalıcı bir sistem oluşturamadı. Siyasi çıkarı gereği yapılan hatalar ise kötü gidişin tuzu biberi oldu. Yıllardır, SGK, SSK emeklileri için aynı süre çalışıp aynı prim gün sayısıyla emekli olanların maaşlarının eşitlenmesi üzerinde duruyor. Ancak bir türlü hayata geçirilemedi.
2000 yılı öncesinde, SSK'da iki ayrı gösterge tablosunun uygulanması ve 1987 sonrası intibakların yapılmaması sonucu, emekli aylıklarında, farklılıklar oluştu. Emekli aylıkları, 1950'den 1978'e kadar son üç yıldaki prime esas kazançların ortalaması üzerinden yüzde 70 aylık bağlama oranıyla belirleniyordu. 1978'de ise katsayı ve gösterge sistemine geçildi. 1982'de de aylık bağlama oranı yükseltilirken eski emekliler için intibak yapılmadı. İlk fark o tarihte doğdu. 1987 yılında da kamuoyunda 'süper emeklilik' olarak bilinen düzenleme getirildi. 1999'da kabul edilen yasa ile 1 Ocak 2000'den itibaren aylık hesaplama yöntemi yine değiştirildi. 2000 öncesi aylıklarının TÜFE artışına endekslenmesi sonucu büyük eşitsizlik oluştu. Halen emekliler arasında, 13 ayrı maaş düzenlemesi mevcut. . Özellikle kendilerine süper emekli denen üst gösterge tablosundan emekli edilen kişilerde had safhaya ulaşan ama tüm SSK emeklileri ile 2000 sonrası Bağ-Kur emeklilerinin emekli aylıklarının düşük olmasına sebep olan ana uygulama, emekli olanlara sadece TÜFE oranı kadar zam yapılmasıdır. Emeklilere (SSK ve Bağ-Kur) bu ülkenin gelişme (büyüme) oranından fark verilmemektedir. Bu da emekli olunan, yıl ile bugün arasındaki süre uzadıkça emekli aylıklarının, reel olarak gerilemesi söz konusudur.
Aslında emekli maaşlar arasındaki farklı uygulamaları, ortadan kaldırıp norm standardını yakalayabilmek için, işçi emeklilerin intibakları yasalaştırılmalı, emekli sandığındaki gibi, bir sisteme oturtulmak suretiyle de emekliler arasındaki farklılıkların kaldırılmalıdır. Emekliler arasında, yeni emekli, eski emekli ayrımına da son verilmesi kangrene dönen emekli sorunlarını ortadan kaldıracaktır.
İntibak Yasası çıkartılmayarak, işçi emeklileri mağdur edilirken, milli gelirden hak ettikleri payın verilmemesi ise emeklileri, güç durumda bıraktı. Nitekim SSK'daki eşitler arasındaki emekli aylığı farklılığının, en büyük sebebi ülkenin gelişme hızında alınmayan paylardır. Zira, 1999 yılında ve öncesinde, emekli olan birisinin emekli aylığı her ay veya son yıllarda olduğu gibi her altı ayda bir enflasyon oranı kadar arttırılıyor ama ülkenin büyüme hızından düşen rakamlardan paylarına düşen ise verilmiyor.
Öte yandan sonraki yıllarda, emekli olanların emekli aylığı hesaplanırken refah payı yani büyüme oranı da dahil ediliyor. Yani SSK'daki eşitler arasındaki farklılığının esas nedeni ilk defa aylık bağlanırken, emekli olduğu yıla kadarki "gelişme hızı" (GH) uygulanması ama emekli aylığı bağlandıktan sonra "gelişme hızı"nın emekli aylığına yansıtılmamasıdır.
Hülasa emeklilere, işçi emeklileri arasında eşitlik olmadığı gibi, ülkenin kalkınmasından pay da vermiyorlar, Eski emekliler gittikçe küçülüyorlar. Doğrudur. 'Emekli borç batağındadır. Geçinemiyor, Bu nedenle İntibak Yasası mutlaka çıkarılmalıdır. Ancak demokrasilerde sorunların çözümü seçmenin elindedir. Durun bu olunca da, "İNTİBAK YASASI" nın çıkartılmamasında, iktidarlar kadar, iktidarları değiştirecek güce sahip olan, işçi emeklilerinde payı yok mu?

Önceki ve Sonraki Yazılar
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM) Arşivi