Türkiye Kurumsal Yönetim Derneği'nin (TKYD), Eskişehir Sanayi Odası'nın katkısıyla "Sorular ve Çözüm Önerileriyle Aile Şirketleri" konulu bir panel düzenledi. Düzenlenen panelde, kurumsal yönetim ile küresel ekonomiye uyum ve rekabet gücü artırımı konuları tartışıldı. Ayrıca aile şirketlerinde kurumsal yönetim ilkelerinin hayata geçirilmesi, yönetim kurulunun sorumlulukları ve yeni düzenlemeler kapsamında rolü, risk yönetimi, yeni Türk Ticaret Kanunu, Basel II uygulamaları konusunda uygulamaya yönelik bilgiler aktarıldı.
Eskişehir sanayisini ve ekonomisinin önündeki en önemli engellerden biri de, Yönetim felsefesindeki boşluktur. İşletmelerimizin büyük çoğunluğuna, hala "SAHİP- YÖNETİCİ" felsefesi hakimdir. Eskişehir'deki işletmeler, verim elde edebilmek, özelliklede ulusal ve global pazarlarda, rekabet edebilmesi için, babadan oğulla miras felsefesi ve sahip yöneticilikten kurtulması gerekir.
Gerçi Eskişehir' de, sahip yöneticili felsefesi ile sorunların çözülmeyeceğini gören girişimciler, "EKİP" çalışmasına önem vermişlerdir. Ancak yeterli değildir. Çünkü çağımızda kurum/kuruluşlarda yönetici dönemi bitti. Yöneticinin tanımı da değişti. Kurum/kuruluşlar "EKİBİ" , "PROJELERİ","PROĞRAMI" ile kurum/kuruluştur. Bu yöneticiler içinde aynıdır.
Öte yandan Eskişehir'de, özel sektöre, aile şirketleri hakim durumda. Kurumsallaşma ise yok denecek kadar azdır. Ancak aile işletmelerinin büyümesine paralel olarak kurumsallaşma ve profesyonel yönetici sayısı da artmaktadır. Ancak bu yeterli değildir.
Eskişehir'deki işletmelerde, profesyonel yöneticilerin çalışması, işletmeler açısında olmazsa olmaz konumdadır. Çünkü Eskişehir'deki işletmeler ulusal ve global pazarlarda başarılı olmak için, profesyonel yöneticilerle çalışmak zorundadır. Gerçi profesyonel yöneticiler, başarılarının ödülünü almasa da, hatalarının bedelini her zaman öderler. Yani başarılara herkes sahip çıkar ama başarısızlıklar da profesyonel yöneticiye fatura edilir.
Aslında aile şirketlerinin, kurumsallaşmaya ve profesyonel yöneticiye inanması ve güvenmesi çok zordur. Çünkü profesyoneller daha karar aşamasında iken, Şirket sahiplerinin yanlış kulvarda olduklarını görürse, ne kadar karşı koyabilir, ne de eleştirebilirler. Veya eleştirileri ve uyarıları karşısında işinden de olabilir. Onun içinde Profesyonel-şirket sahipleri ilişkisi Türkiye'de pamuk ipliğine bağlıdır. Tek çözüm ise eğitimdir.
Şu bir gerçek ki Eskişehir'deki tüm işletmelerde, hedef başarıdır. Başarının ölçüsü ise büyüme ve karlılıktır. Hiçbir aile de şirketi, küçülmesini ve zarar etmesini de istemez. Ancak kurumsallaşmaya ve profesyonel yöneticiye, özellikle de olumlu kararlara karşı çıkmasının da mutlaka sebep/sebepleri vardır. Bu gelişmeler, ETO ve ESO tarafından yapılacak değerlendirmeler sonucunda, tespit edilen eksikliklerin giderilmesine yönelik düzenlenecek eğitim etkinlikleri ve ulusal ve uluslararası alanda, inceleme gezileri ile de pekala aşılabilir.
İşletmelerde görevlendirilen profesyoneller için en büyük risklerden biri de, profesyonel yöneticinin, Aile işletmelerinde, aile fertlerinin yanlış karar ve uygulamalarına eleştiride bulunması, hatta karşı çıkmasıdır. Çünkü bu tür gelişmeler profesyonel yöneticinin işini kaybetmesine neden olabilir. İşte bu durumlarda profesyonel yönetici, vicdanla cüzdan arasına sıkışır kalır. Profesyonel yönetici, ya vicdanın ve mesleğinin gereğini düşünerek riske girerek işinden olacak, ya da cüzdanın düşünerek, yanlışları görmezlikten gelecektir.
Kurum/kuruluşlarda başarı bekleniyorsa, mutlaka "Takım Ruhu" ön planda tutulmalıdır. Takım ruhu anlayışına bir şablon gibi oturan, "Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz içindir" sözü unutulmamalıdır.
Takım ruhu, bireysel verilen kararlara karşı olası riskleri de en aza indirecektir. Çünkü sonuçta ortaya çıkacak olası riskler ta baştan paylaşılmış olacak ve yük takıma paylaştırıldığından hafifleyecektir. Bu nedenle başarı için cesaret ve risk alma artacak ve bu ruhla harekete geçen takım yüksek yüzdelerle başarıyı yakalayacaktır.
Şirketlerde, ailelerin yönetici ve lider yetiştirme kültürü etkendir Aile şirketleri iş hayatındaki aktif ve etken rolünün devamını arzuluyorsa, bu rolü devam ettirecek bireyleri yetiştirebiliyor olmalıdır. Yani kültürel ve felsefi değerler, yanında ahlakla donatılmış, bilgi, marifet tecrübe ve kabiliyet sahibi bireyler yetiştirmek zorundadırlar. Eskişehir'deki işletmeler, kurumsallaşmanın ve profesyonelliğin gereğini yerine getirmek ekip çalışmasını da bünyelerine hakim kılmak zorundadır. Çünkü Eskişehir'in ve işletmelerin ulusal ve global alanlarda, söz sahibi olması bu gelişmelerle ile eşdeğerdir.
