Hz. Muhammed'in, Allah'ın tamamladığı tek dini İslâm'a davet bildirisi olan Fatiha suresinin 6 ncı ayetinde belirtmiş olduğu sıratan-müstakiym ifadesi, başlı başına ve çok yönlü muazzam bir kuraldır. Bu kural ile biz insanlara düşünce aşamasından itibaren başlamak üzere her türlü amelimizde /hareketimizde /filimizde kesinlikle orta düzeyde /itidal üzere olmamız ve tefrit veya ifrata yönelmememiz istenmektedir (Zumer-53. Ya Muhammed! Onlara şu buyruğumu bildir: "Ey ken-di nefislerine uyup her hangi bir konuda israfa sapan ve aşırı giden kullarım!). Bütün düşünce ve fiilimizi başlatan nefslerimizdir (Kaf-17. İnsan, sağına ve soluna (veya kuzeyine) yerleştirilmiş birbirinin zıddı olan ikili nefsler /melekeler taşımaktadır. 18. Böylece de insanın içinde oluşan herhangi bir düşünce /nefs uyanması, hemen zıddını da uyandırmakta, bunlardan ağır basanın etkisi sonucu ve özgür iradesi ile de kararlarını vermektedir). Dolayısıyla dünya eğitimimiz demek de, nefs derslerimizden olumlu puanlar almamız demek olmaktadır İşte bu eğitimimizde olumsuz nefslerimiz öldürmek olumlu olan nefslerimizi ise itidal üzere kullanmamız ve ne ihmal veya inkâr etmemiz, ne de ifrat /aşırı derecede kullanmamamız istenmektedir (Kaf- 18-dipnotu, Enbiya-35, Ankebud-57, Bakara-54, Nisa-120, Haşr-9)(Enbiya-35. Her nefs mutlaka ölümü tadacaktır. Biz sizi, birer fitne olarak iyi (hayr) veya kötü (şer) olaylarla sınayarak değerlendireceğiz /puan-not vereceğiz ve en sonunda da hesap vermek üzere dönüşünüz tek Allah, tek din ve tek insan nesli gerçeklerini görmek üzere Bize olacaktır). Çünkü dünya okulundan başarılı bir puan ile mezun olmamız demek, nefs derslerinden geçer not almayı başarmamız demektir. Ve sıratan-müstakiym ifadesi ışığında da israf ve aşırılık, hem ifrat, hem de tefrit karşılığı olan bir ifade olmaktadır. Gerek "Din ve Beyin", gerekse "Son Davet Kur'an Tercümesi" kitabında bu konuyu, Şirk koşma, adam öldürme, hak gasp etme ve zina dışında, düşünce aşamasından başlamak üzere ve dini kurallar olan muhkem-kesin hükümlere uygun her türlü olumlu ameller dahil her işlev için "azı karar, normali yarar, azın ve çoğun aşırısında ise zarar var" ifadesini kullanmıştım. İşte A'raf-31 ve En'am-141 nci ayetlere göre Allah'ın sevmediği de israf ve ifrata sapanlar, Kur'an'ın deyimi ile müsriflerdir (A'raf-31. Ey demoğulları! Mescitlere /Allah'ı anmak ve Kur'an'ı anlayıp öğrenmek üzere toplantı yerlerine her gidişinizde, temiz haliniz yanında, ön yargılarınızdan ve olumsuz düşüncelerinizden arınmış halde ve olumlu düşüncelerle gidin. Ayrıca size verdiğimiz nimetlerimizden de yiyin, için, fakat israfa kaçmayın. Çünkü Allah, savurganlık yapanları /israf edenleri /müsrifleri sevmez). Çünkü Allah, yaratma işlemini hassas bir ölçüye göre ve sıratan-müstakiym prensibi çerçevesinde denge içinde yaptığını bildirmektedir (Kamer-49. Şunu iyi bilin ki, Biz her şeyi, kesinlikle bir kadere /düzenli işleyen -bir plana /ölçüye /projeye göre yaratmışızdır).
Allah, düşünme, konuşma ve din dahil, her türlü işlev için dengelilik istemektedir "Lokman-19. "Davranışlarında doğal ol, abartıdan kaçın ve insanlara karşı yüksek sesle, bağırarak konuşma. Unutma ki en çirkin ses anıran eşeklerin sesidir".
Dünya eğitiminde bizleri başarılı kılacak ve yol gösterecek bütün din kurallarını çelişkisiz ve şüphe ettirmeden bize bildirecek tek MUCİZE KİTAP olduğuna göre, aşırılık konusunu da en iyi açıklayacak mutlaka Kur'an olacaktır. Bu nedenle de diyorum ki Kur'an'a göre;
* İfrat veya tefrit yönünde aşırı gidenlerin kalpleri mühürlenir: "Yunus-74. Nuh'tan sonra gelen toplumlara da başka elçiler gönderdik ve onlar da toplumlarına apaçık bilgiler getirdiler. Ama kendilerinden önce ret edenler gibi, bunlar da aşırı gitmişlerdi ve elçilerimizi kabul etmemişlerdi. Çünkü aşırı gidenlerin kalplerini damgalarız /mühürleriz ve düşünüp doğru yolu bulamasınlar diye de engelleriz".
* Aşırı övgü insanı aldanışa sürükler ve gerçeklerden uzaklaştırır: "Münafikun-2. Ve dikkat et ki, böyleleri yeminler ederek /aşırı överek insanları aldatır ve Allah'ın bildirdiği ger-çekleri öğrenmelerine de engel olurlar. Yaptıklarının ne kadar kötü bir davranış olduğunu bir bilseler!
* Bilen olarak bilim adamı, şekle ve aşırılığa yönelmez: "Fatır-28. Aynı şekilde insanlar, yabani hayvanlar, evcil hayvanlar da çeşit çeşit renklerdedir. İşte bütün bunları araştırıp, gizli bilgilerine vakıf oldukları için, kulları arasında Allah'ın varlığını ve gücünü gereği gibi kavrayan, aşırılıklara sapmayan ve içtenlikle iman eden ancak bilim adamlarıdır. Ve gerçek şu ki Allah, üstündür ve bağışlayandır /Aziz'dir ve Gafur'dur".
* Doğruyu bulma yeteneği ve fırsatı, aşırıya kaçmayana verilir: "Mümin-28. Kuşkusuz Allah sınırı aşan ya-lancıları doğruya /hidayete iletmez".
* Hevesini bile aşırı hedefleyip ifrata kaçmak, Allah'a şirk-ortak koşmaktır: "Furkan-43. Ya Muhammed! Hevesini /nefsini tutku haline getiren ve onu kendisi için ilah gibi vazgeçilmez yapanı /şirk-ortak koşanı da gördün mü nasıl doğru yoldan çıkmış? İşte böyle birinden de Sen sorumlu değilsin ve onun durumu Seni üzmesin". Aynı vurgu, Casiye-23 ncü ayette de yapılmıştır.
* Müsrif olan, şeytanın kardeşi, dostudur: "İsra-27. Zira gereksiz yere saçıp savuranlar /israf edenler şeytanların dostlarıdır /kardeşidirler ve şeytan Rabbine karşı nankörlük etmiş ve küfre sapmış olandır".
* İsraf, kibirlik ve nankörlüktür: "Kasas-58. Ey insanlar! Şunu iyice bilin ki Biz, kendilerine verilen nimetlere nankörlük edip şımaran /kibirlenen ve aşırılıklara kaçan nice top-lumları yok etmişizdir. Yaşadıkları yerlerin kalıntılarına bir bakın".
* İsrafa sapmış olanın yaptığını benimsetme, şeytan'ın taktiklerindendir: "İsra-27. Zira gereksiz yere saçıp savuranlar /israf edenler şeytanların dostlarıdır /kardeşidirler ve şeytan Rabbine karşı nankörlük etmiş ve küfre sapmış olandır".
* Kur'an'ı anlamak ve öğrenmek ve /veya Namaz demek olan Salât, aşırılık ve yanlıştan korur: "Ankebud-45. 45. Ya Muhammed! Kitaptan Sana vahyedileni oku, salâtı yerine getir. Çünkü salât, insanı aşırılıktan ve inkâr ile yanlış amellerden alıkoyar ve her şeyden çok önemli olan Allah'ı her an anmanın /zikretmenin gerekliliğini pekiştirir".
NOT-1: Ayrıntılı bilgiyi "SON DAVET KUR'AN"da bulabilirsiniz.
NOT-2: 6 Ağustos Çarşamba günü saat 17-30-19.00 da Özdilek Sanat Merkezinde (Kanatlı AVM arkasında eski MİT merkezinde) Halka açık "DİN-BEYİN ve KUR'AN SOHBETİ" nin 7 ncisine inşallah devam edeceğim.