Katı atık düzenli depolama tesisi ile ilgili gelen, e- maillerden biri dikkatimizi çekti. Bir okuyucumuz, " ...tesisle ilgili olarak çok şey söylemişsiniz ama sakıncalı taraflarında hiç bahsetmemişsiniz. Ayrıca mademki faydalı, niçin Sivrihisar' da gerçekleştirecek katı maddeleri düzenleme tesisine karşı çıktınız? " diyerek sitem etmiş.
Elbette her tesisin, yararlı tarafları olduğu gibi, gerektiği şekilde gerçekleştirilmezse, sakıncalı tarafları da vardır. Anakent Belediyesi' nin, gerçekleştirmek istediği Düzenli Depolama ile Bertaraf Tesisi Projesi' nin, detayını bilmediğimiz için, sakıncalı taraflarını okuyucularımızla paylaşamadık. Ancak hatırladığım kadarıyla yazımda "Projenin, "Düzenli Depolama Tesis Plan ve Kesiti", "Depolama Taban Kesiti", "Yerleşim Planı ve Proses Akış Diyagramı" hakkında bilgi sahibi olmadığımız için, bu alandaki bilgileri, okuyucularımızla paylaşamıyoruz. Yorum da yapamıyoruz " demiştik.
Sivrihisar'da, ABERSAN A.Ş tarafından gerçekleştirilmek istenen "Sanayi Atıkları Geri kazanım ve Bertaraf Tesisi Projesi ", Anakent Belediyesi tarafından kurulacak tesisten farklı bir Proje idi. Bu tesiste, yalnız sanayi atıkları depolanacaktı. Tesisi standardına göre yapılmadığı taktirde, hem atmosferi, hem de bölgedeki yeraltı sularını kirletecekti. Ayrıca tesisisin, başlangıç tasarı kapasitesi 1000.000 ton/yıl olarak seçilmişti. Atık miktarındaki artış nispetinde de proje sahasının geniş tutulması öngörülmekteydi.
Ayrıca tesise, İstanbul, İzmir, Bursa, Tekirdağ gibi, pek çok ilden sanayi atığı gelecek, Belki de ileri yıllarda, Avrupa' nın sanayi atıkları bile taşınacaktı. Sanayi atıkların tesise taşınması da hem ulusal, hem de yerel ulaşımda ciddi tehlike oluşturacaktı. Velhasıl Eskişehir, Türkiye ve AB' in, sanayi atıkları için çöplük olacaktı.
Eskişehir' de, Anakent Belediyesi tarafından gerçekleştirilecek olan Katı atıkları düzenli depolama Tesisi ise tamamen, evsel atıklara yöneliktir. Bu tesisle, atıklar çevre ortamından izole edilecek, düzenli depolanacak ve denetin altında tutulacaktır.
Öte yandan katı atıkların bertaraf edilmesi, yasal bir zorunluluktur. Nitekim 27 Ağustos 1995 tarihli, (25 Aralık 1996 ve Haziran 1997 revizyonlu) Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre, katı atıkların yönetimi ve bertarafı sanayide atık üreticilerinin evsel atıklarda da belediyelerin yükümlülüğündedir. Atık tesislerinin, atık bertarafçıları ve belediyelerce beraber, ya da belediyelerden ayrı olarak kurulmasına da olanak sağlamıştır.
Aslında Anakent Belediyesi, "Yakma ve Küllerini Düzenli Depolama ile Bertaraf Tesisi" kurmak istedi. Ancak Projesi kabul görmedi. Nitekim Sayın Prof. Dr. Büyükerşen, "... bir takım bürokratik engeller nedeniyle, bunu gerçekleştiremedik. Bizim temel düşüncemiz şehirden toplanan çöplerin yakılması ve bu yolla enerji elde edilmesiydi. Ancak Çevre Bakanlığı bu projemize onay vermedi. Çöp alanında gömme işleminin yapılması gerektiğine karar verdi. Biz de bu karar çerçevesinde, gerekli çalışmaları tamamladık. İhale yapıldı. Kısa süre içinde tamamlanacak."demiştir.
Eskişehir' de, katı atık maddeleri düzenli depolama tesisi kurmak, yıllardır kentin gündemde. Neden bilinmez, bugüne kadar yasal zorunlulukta olmasına rağmen, bir türlü kurulamadı. Anakent Belediye Başkanı Sayın Prof. Dr. Büyükerşen' in, gayreti ile bu sorun ortadan kalkacaktır. Ancak tesisi proje aşamasında iken, kentin geleceği çok iyi düşünülerek tesisi gerçekleştirilmeli ve en iyi ve uygun teknolojiler kullanılmalıdır. Çünkü gelecekte kent, çok ciddi sorunlarla karşı karşıya kalabilir.
Eskişehir' de, tesisi yanında, kentte atıkların mümkün olduğu kadar, aza indirilmesi ve tekrar geri kazanmaya önem verilmelidir. Bunu içinde, kaynakta ayıklama yöntemine gidilmesi tercih edilmelidir. Halk sağlığı açısından, önemli bir tehlike arz eden hastane atıklarının, diğer atıklardan ayrılarak yok edilmesi için de ayrı bir tesis kurulmalıdır. Kentte çevreyi kirletmeyen ve kirletici özelliği az olan, ayrıca yüksek katma değer yaratan sanayiler tercih ve teşvik edilmelidir.
Sayın Prof. Dr. Büyükerşen, Eskişehir' e, "Arıtma tesisi" ve "Katık Atık Düzenli Depolama Tesisi" kazandırarak, kente ve çevreye en hayırlı yatırımı yapıyor. Çünkü Türkiye'deki organize sanayi bölgelerinden, sadece yüzde 14'ünde arıtma tesisi var. Türkiye'deki 3 bin 215 belediyeden 141'inde kanalizasyon sistemi bulunuyor. Bu belediyelerden sadece, 43'ünde arıtma tesisi hizmet veriyor. Kanalizasyon sularının, yüzde 98 si hiç arıtılmadan ırmak, göl ve denizlere boşaltılıyor. Yılda 930 milyon metreküp endüstriyel atık suyun yüzde 22'si arıtılıyor, yüzde 78'i doğrudan göl, ırmak ve denizlere deşarj ediliyor. Bu tablo ile de torunlarımızın, emaneti olan çevre de yok ediliyor.
