
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI YASA GEREĞİDİR
Sivrihisar'ı, her ziyarette, Koruma Amaçlı İmar Planı ve Restorasyon çalışmaları, gündeme gelir. Genellikle de halk, konu hakkında bilgi sahibi olmadığı için de kaygılıdır. Hatta bazı kişi/kişileri ve belediyeyi sorumlu tutar.
Oysa Sivrihisar, Tarih kokar. Tipik Anadolu şehirlerinin bütün özelliklerini barındıran Sivrihisar, aynı zamanda ünlü kral Midas'ın da memleketidir. M.Ö 700 yıllarında, Frigler' in yerleşme yeri olunca "Spalya"'ya dönüşmüş. Şehrin bir diğer özelliği, o dönemin meşhur Kral Yolu'nun üzerinde bulunması idi.
Ayrıca Hıristiyanlığın yayılışına kadar, yeryüzündeki bütün varlıkların doğurucusu olarak bilinen, ulu ana tanrıça "KİBELE" nin, büyük tapınağı da Sivrihisar sınırları içerisindedir. Geçmişi ise M.Ö 3500'lere dayanıyor.
Sivrihisar, Eti ve Frig uygarlıkların yanı sıra, Roma, Bizans, Anadolu Selçuklu ve Osmanlı gibi, önemli uygarlıklara da ev sahipliği yapmış, bünyesinden, Yunusemre, Nasreddin Hoca, Mehmet Kaptan, Hızır bey, Selman-ı Farisi, gibi ilçenin bağrında, pek çok ünlü insan yetiştirmiştir.
İlçedeki Hamamlar, Bedestenler, Camiler, Kümbetler, Türbeler Sarnıçlar, Şadırvanlar, Mozaikler, Minyatürler Hatlar, Tezhipler, Ağaç Oyma, Kalem İşleri, Halı ve Kilimler, Giysiler, el işleri, İşleme ve Oyalar, gibi pek çok tarihi ve kültür mirası, turizm için büyük zenginliktir.
Sivrihisar'da mevcut tarihi zenginliğin korumak, gelecek nesillere de aktarmak amacıyla ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca, belirlenen sit alanları ile ilgili "Koruma Amaçlı İmar Planı" yapılmak zorundadır. Ancak Planın yapılmasından önce, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla, arkeolojik, tarihi, doğal, mimari, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırması yapılmalıdır.
İzlediğimiz kadar, İlçe halkı, özellikle de esnaf, Koruma İmar planı karşısında tedirgindir. Bu tedirginliğin giderilebilmesi içinde İlçe koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin, sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejiler de değerlendirilmelidir. Bu stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamaları, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, halkında görüşü alınarak belirlenmelidir. Uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, altyapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanmalıdır. Daha sonra da ilçenin, İmar Koruma Amaçlı Planı gerçekleştirilmelidir.
Koruma Amaçlı İmar Planı yapılmadan evvel, İlçe halkı ile toplantılar yapılarak halk önce bilgilendirilmeli, daha sonra da fikirleri tespit edilmeli ve halkla uzlaşarak, planın gerçekleşme aşamasına geçilmelidir. Koruma amaçlı imar planları, kadastral durum işlenmiş güncel onaylı hâlihazır haritalar dikkate alınarak yapılmalıdır.
Plan hazırlama süreci içerisinde, meslek odaları, sivil toplum kuruluşları, üniversitelerin ilgili bölümleri, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren işyeri sahipleri ve etkilenen hemşerilerin katılımı ile plan kararlarının oluşturulmasından önce sorunlar, olanaklar, vizyon, hedefler, araçlar, stratejilerin oluşturulması üzerine ve taslak planın oluşturulmasından sonra, taslak planın görüşülerek koruma bölge kuruluna sunulacak son şeklini alması için halkı bilgilendirme toplantıları yapılmalıdır.
İlçenin, koruma amaçlı imar planının hazırlanması aşamasında; tarihi çevre, kültürel ve doğal miras, sosyal, kültürel ve ekonomik yapı, teknik altyapı, sosyal donatı, yapı ve sokak dokusu, mülkiyet yapısı, ulaşım, dolaşım sistemi, örgütlenme biçimi ve benzerlerine ilişkin gerekli etütler, ilçenin bütünü ile ilişkilendirilerek yapılmalıdır. Ayrıca tespit edilen sorunların çözümü ve tarihi, kültürel, doğal çevrenin yaşanabilir ve sürdürülebilir biçimde korunabilmesi için, alana özgü stratejiler belirlenmelidir. Bu plan ve restorasyon gereği, yapılacak işlemlerden dolayı kişi/kişileri, özellikle belediyeyi suçlamak yanlıştır. Koruma Amaçlı İmar Planı' nın, yapımı yasa gereği olup, tarihi mirasın gelecek nesillere taşınması içinde bir zorunluluktur.