
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
PARTİLER ÇEVRE KONUSUNDA SINIFTA KALDI
2002 seçimlerinde, hiçbir partinin seçim bildirgesinde olmayan küresel ısınmayla ilgili önlemlere, bu seçimde, hemen her parti yer verdi. Ancak TEMA, Doğa Derneği, Doğal Hayatı Koruma Vakfı, Greenpeace gibi örgütler, siyasi partilerin vaatlerini 'içi boş, yüzeysel, inandırıcılıktan uzak' buldu. Oysa küresel ısınma, özellikle de, tüm şehirlerdeki, katı atık maddeleri, çevre felaketi yaratacak boyuta ulaştı.
Nitekim Türkiye Doğa Derneği, siyasi partilerin çevre politikalarına karne verdi. Küresel ısınma ve doğa konusundaki duyarlılıklarına, seçim bildirgesindeki vaatlerine göre değerlendirdi. Değerlendirme sonucu nda, barajı geçeceği söylenen, AKP, CHP, DP ve MHP'nin ''çevre'' karneleri kırıklarla dolu.
Dikkat ediyoruz. Eskişehir'de de siyasi partiler ve milletvekili adayları, çevre ile ilgili tek söz etmiyorlar. Oysa ülke genelinde ve Eskişehir' de, çevre alanında tedbir alınmaz, "Atık Azaltma/tekrar kullanma/geri kazanma", "Yakma ve küllerini düzenli depolama ile bertaraf" ve "düzenli depolama ile bertaraf" tesis/tesisleri gerçekleştirilmezse, gelecekte ciddi çevre felaketi ile karşı karşıya kalacaktır.
Eskişehir'de, en önemli sorunların başında evsel ve sanayi atıkları gelmektedir. Ülkemizde ve Eskişehir'de katı atıkların toplanması, değerlendirilmesi ve bertarafı hala çağdışı usullerle yapılmaktadır. Bu yöntemle toplanan ve açık alanlara dökülen çöp alanları yağmur sularının sızıntı sebebiyle toprağı ve yeraltı sularını da kirletebilir. Kirlenen yeraltı sularının, bugünkü teknoloji ile temizlenmesi de mümkün değildir.
Öte yandan Eskişehir'de de, bertaraf tesisleri ve çevre sorunları ile ilgili çok şey yazıldı ve söylendi. Ancak bir türlü çözüm bulunamadığı gibi, her geçen günde yenileri eklendi. Özellikle de belediyeler, üzerlerine düşen görevleri zamanında yerine getirmediler. Hatta çevreyi kirletmek için, adeta yarış yaptılar. Yıllardır kentin evsel ve sanayi atıkları, açık alanlara döküldü.
Bugün Eskişehir'de, katı atıkların toplanması ve bertaraf edilmesi, istenen düzeyde değildir. Oysa halan uygulamada olan çevre kanunu,1991 yılında çıkartılan Katı Atıklar Yönetmeliği ve bundan evvelki mevzuat, evsel katı atıkların, belediyelerce toplanmasını ve bertaraf edilmesini öngörmektedir.
Yasa ve yönetmeliklerde, çöp toplama işinin, kimler tarafından yapılacağı da bellidir. Özellikle de, 3030 sayılı kanuna göre, Anakent statüsünde olan kentlerde, çöp toplama işi ilçe belediyelerine, (Şehrin ana caddeleri hariç)Ana caddeler ve çöpün tümünün bertarafı Anakent Belediyesine aittir. Gel gör ki, bu alanda yapılması gerekenler, yıllardır hep söylem ve vaatler de kaldı.
Oysa Eskişehir'de, belediyelerin çöp toplama sahası, tehlikeli atıkların bertaraf için uygun olmayan alandır. Dolayısıyla halen belediyelerin, çöp toplama sahasına kabul edilen atıklar, yakın ve gelecekte, büyük boyutta çevre sorunu yaratacaktır.
Çözüm de vardır. Yeter ki çağımızda ki, bu alandaki gelişmeler değerlendirilerek, geçerli teknolojiler kente transfer edilsin. Belediyeler tarafından, kent ve tesis içi atık yönetim planları, toplama, taşıma, geri kazanım ve bertaraf alanlarında, ciddi ve sonuç alıcı çalışmalar yapılsın.
Toplama ve taşıma işlerinde, Anakent, Odunpazarı ve Tepebaşı belediyelerine, ciddi görevler düşmektedir. Evsel ve sanayi atıklarının toplanması ve taşınması ile ilgili ana unsurlar tespit edilmeli, uygulamada süreklilik kazandırılmalıdır. Bunun için de:
Atıkların biriktirildiği kapların, atığın cinsine göre belirlenmesi ve standartlaştırılırken tehlikeli atıkların biriktirildiği kapların etiketlenmesi yanında, nakliye için kullanılan araçların, belirli teknik özelliklere sahip olması gerekir.
Bu alanda Odunpazarı belediyesi' nin çalışmaları kent geneline yaygılaştırılmalıdır.
Hiç şüphesiz ki, Anakent ve alt belediyelerin, öncelikli görevleri arasında olan," GERİ KAZANIM VE BERTARAF" tesis veya tesislerinin bir an önce yapılması, bir zorunluluk haline gelmiştir. Anakent ve alt belediyeler, ya kendileri bu tesis veya tesisleri yapmalı veya özel sektör tarafından kurulup işletilmesine zemin hazırlamalıdır. Bu aynı zamanda tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmenliği'nin de bir hükmüdür.
Evsel ve sanayi atıkların, çevre ve insan sağlığı açısından, taşıdığı risk karşısında, kimsenin "bana ne" deme gibi bir lüksü de yoktur. Çünkü ülke genelinde ve Eskişehir'de, evsel ve sanayi atıklarla ilgili sorunların, durumu ve insan ve çevre açısından, ne ifade ettiği de ortada.