
4-Mustafa KANTARCI (GÖZLEM)
URAYSİM VE MİLLİ TREN
Devlet Planlama Teşkilatı' na, 2010 yılının Haziran ayında sunulan, Ulusal Raylı Sistemler Mükemmeliyet Merkezi (URAYSİM) projesi, 2011 yılı Ocak ayında revize edilmesi koşuluyla kabul edildi. 14 Ocak 2012 tarihinde, Resmi Gazetede yayımlanarak, yatırım programına alınan proje, resmiyet kazanarak başlatılmış oldu. Kalkınma Bakanlığı tarafından, onaylanan bu proje, büyük ölçüde Anadolu Üniversitesi katkısıyla gerçekleştirilecekti.
2012yılında, Devlet Planlama Teşkilatından, ilk yatırım bedeli olarak 150 milyon liralık bütçe sağlandığını ve merkez bitene kadar da öngörülen toplam bütçe miktarının 240 milyon lira olduğu söyledi.
Ne var ki proje, bugüne kadar gerçekleştirilemedi. Oysa Anadolu Üniversitesi, Ulusal Raylı Sistemler Araştırma ve Test Merkezi' ni gerçekleştirecek, her türlü imkâna ve bilgi birikimine sahiptir. Projenin bugüne kadar hayata geçirilmemesi dikkat çekicidir.
Oysa Anadolu üniversitesi, "ÜRETKEN ÜNİVERSİTE " olmak zorundadır.
URAYSİM, bu alanda en önemli bir fırsattır. Anadolu Üniversitesini, dinamik, üretken ve katılımcı bir üniversiteye dönüştürmek, zor olsa da bunu başarmak zorundadır.
Elbette üniversitelerin çalışmalarını, başarılarını ve kazanımlarını tek başlarına, gerçekleştirmeleri mümkün değil. O nedenle de devlet ve yerel yönetimiyle, halkı ile çalışmalar sağlanmalıdır. Bu konuda, en büyük görev, finans sorununun çözümünde yerel ve merkezi yönetimlere iş düşmekle birlikte, üniversite ve kentlerin geleceğinde etkili, akılcı, katma değer oluşturacak projeler ortaya koyan, üniversite yönetimlerine de iş düşmektedir.
Anadolu Üniversitesinin, üretken üniversite olmada, finans sorununu yoktur.
Hatta Anadolu Üniversitesi, sahip olduğu kaynakları, kullanamayarak imajına zarar da verdi. Nitekim Anadolu Üniversitesi'nin, Açık öğretim Fakültesi'ne, ait banka hesaplarında, tüm harcamalardan sonra, toplam 900 Milyon TL para olduğu belirlendi. O yıl bu paranın, yarısı olan 500 milyon TL'ye yakın para, bir sonraki yılda, 450 milyon Tl. Maliye Bakanlığı'nın bütçesine gelir olarak aktarıldı. Bu yılda TDKB ajansına, 200 milyon Tl verdiği söyleniyor. Oysa bu paralarla, Ulusal Raylı Sistemler Mükemmeliyet Merkezi (URAYSİM) projesi ve öğrencilere yönelik proje/projeler gerçekleştirilebilirdi.
Anadolu üniversitesi de Market Model University" = "Pazar Temelli Üniversite" olarak kavramsallaşmalıdır. Nitekim Amerikan üniversite modeli, "Market Model University" = "Pazar Temelli Üniversite" olarak kavramsallaştırılır. Çağdaş şirket modeline göre tasarlanan modelin, amacı "karı maksimize etme" kuralına uygun işlemektedir. Bu kapsamda "öğrenci-üniversite", "üniversite-toplum" ilişkisi ve en önemlisi akademik içerik, bu kurala göre yapılandırılmıştır (Karatepe,2007).
Bu üniversite modeli, Amerika'nın sürekli büyüyen sanayisinin, her türlü ihtiyacını karşılamış, özellikle savaşlar sırasında kritik misyonlar yüklenmiştir. 2. Dünya Savaşı sırasında, atom bombasının ve Vietnam Savaşı' ında kullanılan napalm bombalarının yapımı, üniversiteler eliyle gerçekleştirilmiştir.
Türkiye' de, üniversitelerde bu modeli benimsemiş ama icraatına yansıtmadılar. Çağdaş bir şirket modeline göre tasarlanan, Market Model üniversite modelinin amacı, 'karı maksimize etme' kuralına uygundur. Ne var ki Türkiye' deki üniversitelerde, "Üniversite- toplum" ve "öğrenci- üniversite" ilişkisi, arzu edilen boyutlarda değildir. Oysa üniversiteler, bilgi öğreten değil, bilgi ve teknoloji üreten, en önemlisi de ülke sorunlarının çözümüne ciddi katkıda bulunan kurumlardır.
Anadolu Üniversitesi, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa CAVCAR" Projenin son ayağında ise araştırma binaları, eğitim binaları, testlere yurtdışında tren getirecek ekibin konaklayacağı yerler, AÜ' ye ait çeşitli bölümler ve laboratuarların yapılacağını vurgulamıştı. Hatta Alpu'daki, 700 dönümlük arazi üzerindeki mera vasfının kaldırılmasının ardından, 2014 yılı yaz aylarında, bu binaların temelinin atılacağını da vurgulamıştı.
Türkiye Lokomotif ve Motor Sanayii AŞ'yle (TÜLOMSAŞ), Adapazarı'yla, Sıvası'yla, vagon, lokomotif üretiyoruz ama ihracatında, çok büyük sıkıntı yaşanıyor. Ulusal Raylı Sistemler Mükemmeliyet Merkezi (URAYSİM) projesi ile hem yurtiçinde emniyeti sağlamış olacak, hem de ihracatta, sertifikasyonu ülkemizin elinde olacak. Çünkü trenlerimiz, yurtdışına sertifika almaya gönderilmesi gerekiyor. Bu nedenle de Türkiye olarak, kendi test merkezimizi yapalım düşüncesi doğdu.
Türkiye ve Anadolu Üniversitesi Raylı Sistemler Mükemmeliyet Merkezi (URAYSİM) projesi' ni, gerçekleştirmek zorundadır. Çünkü Türkiye Milli Tren projesi, hayata geçirmek için kolları sıvadı. Üretilecek milli tern, yabancı ülkelerde test ettirilirse,
elde edile bir takım inovasyonlarımız ve teknolojilerimiz, yabancıların eline geçebilir.