AK Parti döneminde, rant odaklı inşaat-emlak sektörünü, perakendeciliği, hizmet sektörleri özendirildi. Amerika’da, başlayıp tüm dünyaya yayılan Mortgage emlak krizinden de ders alınmadı Sonuçta da 2018 yılında, ekonomik kriz, kaçınılmaz olmuştur.
2019 yılında, ülkemiz ve Eskişehir, rant odaklı, inşaat-emlak sektörünü, perakendeciliğini bırakıp sanayide, üretim rekabet gücüne sahip, yüksek teknolojili imalat sanayiye, yönelişi içeren, bir paradigmayı oluşturmak ve bu patikaya, geçişi de yapmak zorundadır
i. Ayrıca Eskişehir, sanayisinin durgunluk yaşaması ve zor durumda olmasının neden/nedenleri, siyasi iktidarın, ekonomik politikalarından ziyade, OSB’nin, bünyesindeki yapısal sorunlardan da kaynaklanmaktadır.
ESO, yıllardır Organize Sanayi Bölgesi’ ne, yatırım yapacak yatırımcılara, bir “MASTER” planı sunamadığı gibi, yanlış yatırımlara da rehberlik yapmadı. Yıllardır, çok az miktarda özkaynakla başlatılan ve tamamen kredilerle tamamlanan yatırımlar, üretim döneminde, çok ciddi işletme sermayesi, ihtiyacı ile karşı karşıya kaldılar.
Yine OSB’ deki yatırımların, büyük çoğunluğunda, uzman görüşüne önem verilmemiş, Proje grubu oluşturulup, yatımların, kârlılığı konusunda, tartışmalar yapılmamıştır. OSB’ de kurumsallaşma ve ekip yönetimine, profesyonel yöneticiye, gerektiği kadar, yer ve önem de verilmemiştir.
Yıllardır da işletmelere, sahip yöneticilik felsefesi hakim olmuştur. Bu alanda, ESO’ nun, rehberlik yapmaması, ulusal ve global pazarlarda, lobi oluşturamaması, ve benzer onlarca yanlışlık ise durgunluğa, daha da ivme kazandırmıştır.
öte yandan kentin, üretimden çok, tüketime önem vermesi, süper marketlerdeki yanlış strateji, kenti üreten değil, tüken kent haline getirdi.
Hâlbuki çağımızda, üretimle ilgili geleceğe yönelik, çok önemli gelişmeler var. özellikle de sanayi ötesi toplumlarda, yani bilgi toplumlarında, çok kısa süreli üretimler, söz konusu olacaktır. Kitle üretim ve tüketim ortadan kalkacak, üretimler, kişiye yönelik olacaktır. Esnek talebe, ancak esnek arz talep, cevap verebilecektir.
öte yandan, son yıllarda, moda haline gelen ve her etkinlik ve faaliyette de gündemden düşmeyen,”GLOBALLEŞME” ve “KüRESELLEŞME” gibi kavramlar, 21.yüzyılda, sosyo-ekonomik, politik ve benzer alanlarda, bir bütünleşmeyi, bazı kesimlerin tepkisine rağmen, ön plana çıkarabilecektir.
Bu gelişme sanayinin, teknolojinin ve diğer ekonomik sektörlerin, uluslararası boyutlara ulaşması demek değildir. Zaten yıllardan beri, bilgi, hammadde aramaları, mamul ürünler, hizmetler ve teknoloji, uluslararası dolaşımda bulunmaktadır.
Eskişehir, OSB ve ESO, dünyadaki bu gelişmeleri, dikkate aldı mı bilinmez ama kent sanayisinde durgunluk, 1960’dan sonra başladı. Yatırımlar durdu, Un ve toprak sanayinde, bir gerileme söz konusu oldu.
Eskişehir, bu gelişmelere rağmen, Rahmetli Zeytinoğlu döneminde sanayi ile ilgili radikal kararlar alındı. Daha sonra gelen ESO yönetimleri, tarafından alınan kararalar dikkate alınmadı. OSB’ deki yapısal sorunlar ise tuzu biberi oldu.
Eskişehir, dünyadaki ekonomi ve sanayi alanlardaki gelişim ve değişimleri bünyesine taşıma yanında, teknoloji üretmek ve transfer etmek zorundadır. En önemlisi de işletmelerdeki yapısal sorunları, ivedilikle çözmesi gerekir. çünkü, Eskişehir, ekonomi ve sanayisinin, ulusal ve global pazarlarda, rekabet şansı, bu sorunların çözümüne bağlıdır.
öncelikle mevcut işletmeler arasında, “küme”, “sektörel” veya “çatı” şirketleri oluşturulmalı, ”AR-Ge” çalışmaları, ivme kazanmalı, ESO tarafından, pazar arayışı sürdürülmeli, işletmelerdeki yapısal sorunların çözümü için de ESO tarafından, eğitim çalışmaları başlatılmalıdır. üniversite ve sanayi işbirliği mutlaka kurumsallaşmalıdır.
21.yüzyılda, yeni bir ekonomik düzende, yatay entegrasyon, esnek arz-talep, uzman üniteler, hizmet birimleri ve KOBİ ağırlıklı bir sanayi dokusunda büyük işletmelerle, KOBİ’ ler afsalının kurulması kaçınılmaz olacaktır.
Fedakârlığı, ESO ve yalnız işletmelerden beklemek de yeterli değildir. İldeki tüm kurum/kuruluşlar, özelliklede eğitim kurumları, bu alandaki sorumluluklarını eksiksiz yerine getirmeli, dünyadaki gelişim ve değişimleri de takip ederek, bünyelerine taşımalıdır.
Eskişehir 2019 yılında, ulusal ve global pazarlarda, rekabet edebilmesi için, üretim ve tüketim felsefesinde, ciddi değişimler yapmak, esnek arz ve talep, en önemlisi de kişiye özel üretimi de ön plana çıkarmak zorundadır.
ESO Başkanı, Sayın KESKBAŞ ve ekibini göreve gelmesi ile birlikte, sanayide, ciddi bir atılım var ama Eskişehir sanayisinin, yılların birikimi, çözüm bekleyen ciddi sorunları mevcuttur.. Ancak sorunları çözmekte, geç kalınmadı.
Yeter ki Eskişehir, özellikle de ESO, OSB ve işletmeler, tarafından kentin sanayileşmedeki serüveninin, dünü, bugünü ve geleceği iyi idrak edilsin, bu idrak ışığında kararlı adımlar atılsın.
